Stratejik planlama-kentsel projeler ilişkisi ve kentsel kıyı tasarımı: İstanbul Tarihi yarımada kıyı bandı üzerine bir irdeleme

Abstract

Son yıllarda dünya ölçeğinde yaşanan ekonomik, sosyal ve siyasi değişimler kentseldinamikleri etkilemiş, dolayısı ile planlama ve planlama anlayışının değişimineneden olmuştur. Küreselleşmenin de etkisiyle kentler, yoğun bir değişim vedönüşüm baskısı altında kalmışlardır. Bu süreci yaşayan kentler, karşılaştığısorunların çözümünde mevcut planlama pratiklerinin yetersiz olduğunu görüp dahaesnek ve müzakereye açık olan stratejik planlamaya yönelmişlerdirStratejik planlama çerçevesinde, girişimci kentsel politikalarda mekan bir kaynakyaratma aracı olarak kullanılırken, kentler de kentsel projelerle şekillenmeyebaşlamıştır. Kentsel projeler mekansal gelişmeyi yönlendirirken, genellikle kentinstratejik noktalarını seçmektedirler. Konumu, taşıdığı potansiyeller ve sunduğuimkanlar nedeniyle kentsel kıyı alanları kentsel projeler için yoğun talep görenalanlar haline gelmiştir.Kentsel kıyı alanlarının kamusal kullanım açısından taşıdığı önem ve ayrıcalıklıkonumu, bu alanlara ilişkin kentsel projeler geliştirilirken kıyının özel bir tasarımalanı olarak ele alınması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Bu araştırmada, kentsel kıyıalanları tasarımının farlılığını vurgulamak ve bu alanlara yönelik tasarım kriterleriniincelemek amaçlanmıştır.Çalışmada örnek alan olarak Barselona stratejik planlama süreci ve kentsel kıyıalanlarına yaklaşımlar incelenmiş ve bu bağlamda İstanbul Tarihi Yarımada kentselkıyı bandı üzerinden değerlendirmeler ve önermelere gidilmiştir.Anahtar Kelimeler : Stratejik Planlama, Kentsel Projeler, Kentsel Kıyı Gelişimi,Kentsel Kıyı Tasarımı, İstanbul Tarihi Yarımada

In recent years, existing economic, social and political changes effected urbandynamics in global scale consequently that caused changes in planning practice andplanning approach. Also with effect of globalization, cities are under intensivepressure of change and transformation. Cities which have experienced this processrecognize insufficiency of existing planning practices for solving problems and shiftto strategic planning which is more flexible and open to consultation.Within the strategic planning framework, while place is used as an instrument forcreating resource in enterprising urban policies, cities begin to be shaped by urbanprojects. Urban projects while leading spatial development generally choosestrategic points of the cities. Urban waterfronts become intensive demand areas forurban projects by reasons of their locations, carried potentials and providedopportunities.Importance for public use and privileged location of urban waterfronts exposenecessity of considering waterfronts as a special design area for developing urbanprojects. The aim of this research is to emphasize difference of urban waterfrontsdesign and to study designing criteria of these areas.Barcelona strategic planning process and approaches to urban waterfronts arestudied as a case and in this context evaluations and suggestions for IstanbulHistorical Peninsula urban shoreline is argued.Key Word : Strategic Planning, Urban Projects, Urban WaterfrontDevelopment,Urban Waterfront Design, Istanbul Historical Peninsula