Türkiye`de gebeliği önleyici yöntem kullanımı ve etkileyen sosyoekonomik faktörler

Abstract

ÖZET Bu ileri analiz çalışmasının amacı, sosyoekonomik etmenlerin gebelikten korunma davranışı üzerine etkisini araştırmaktır. TNSA 98 veritabanı analizde kullanılmıştır. Önce veritabanından amaca uygun değişkenler seçilmiştir. Ardından tek değişkeli analizlerle ve lojistik regresyon analiziyle sosyoekonomik etmenlerin gebelikten korunma davranışı üzerine etkileri araştırılmıştır. Analiz sonucunda gebeliği önleyici modern yöntemlerin bilinmesi üzerine, yaşanılan bölgenin, çocukluk çağında yaşanılan yerin, hanedeki olanakların, anadilin etkili olduğu bulunmuştur. Yaş, evlilik yaşı, yaşayan çocuk sayısı, sosyokültürel özellikler, kontrol edildiğinde, yaşanan bölgenin, kentte yaşamanın, kent kökenli olmanın, hanelerin kalitesinin, araba sahipliğinin, çiftlerin öğrenim görmüş olmalarının, ve nitelikli işlerde çalışmanın, sağlık sigortasına sahip olmanın, gebeliği önleyici yöntemlerin kullanımı ve modern yöntemlerin seçimi üzerine etkili etmenler olduğu bulunmuştur. SUMMARY In this study, the determinants of contraceptive use and method choice are examined based on various variables, classified as individual, cultural, fertility and contextual. The data used came from the 1998 Turkish Demographic and Health Survey. The main finding is that there exists a positive association between the educational level of both spouses and the use of contraceptive methods in Turkey. After all individual, cultural, fertility and contextual variables are controlled, a man's education is a stronger predictor of method use and method choice than that of his wife. Increasing the educational level, region, husband occupation, husband position at work, women occupation, house electrification and house modernization, and health insurance covarege of women may be effective means of method use and method choice in Turkey. The study also shows that, to a great extent, contraceptive use and choice of modern method depend on number of living children.

ÖZET Bu ileri analiz çalışmasının amacı, sosyoekonomik etmenlerin gebelikten korunma davranışı üzerine etkisini araştırmaktır. TNSA 98 veritabanı analizde kullanılmıştır. Önce veritabanından amaca uygun değişkenler seçilmiştir. Ardından tek değişkeli analizlerle ve lojistik regresyon analiziyle sosyoekonomik etmenlerin gebelikten korunma davranışı üzerine etkileri araştırılmıştır. Analiz sonucunda gebeliği önleyici modern yöntemlerin bilinmesi üzerine, yaşanılan bölgenin, çocukluk çağında yaşanılan yerin, hanedeki olanakların, anadilin etkili olduğu bulunmuştur. Yaş, evlilik yaşı, yaşayan çocuk sayısı, sosyokültürel özellikler, kontrol edildiğinde, yaşanan bölgenin, kentte yaşamanın, kent kökenli olmanın, hanelerin kalitesinin, araba sahipliğinin, çiftlerin öğrenim görmüş olmalarının, ve nitelikli işlerde çalışmanın, sağlık sigortasına sahip olmanın, gebeliği önleyici yöntemlerin kullanımı ve modern yöntemlerin seçimi üzerine etkili etmenler olduğu bulunmuştur. SUMMARY In this study, the determinants of contraceptive use and method choice are examined based on various variables, classified as individual, cultural, fertility and contextual. The data used came from the 1998 Turkish Demographic and Health Survey. The main finding is that there exists a positive association between the educational level of both spouses and the use of contraceptive methods in Turkey. After all individual, cultural, fertility and contextual variables are controlled, a man's education is a stronger predictor of method use and method choice than that of his wife. Increasing the educational level, region, husband occupation, husband position at work, women occupation, house electrification and house modernization, and health insurance covarege of women may be effective means of method use and method choice in Turkey. The study also shows that, to a great extent, contraceptive use and choice of modern method depend on number of living children.