İstanbul Avrupa Kültür Başkentliği bağlamında Haliç kültür havzasının kamusal mekan olarak geri kazanımı

Abstract

Günümüzde küreselleşmenin etkisiyle kentlere yüklenen yarışmacı- girişimci kent misyonlarıyla kentler, rekabet üstünlüğü sağlayan kentsel özellikleri ön plana çıkarmak ve bu sayede küresel sisteme eklemlenmek durumundadır. Bu koşullar altında kentler için kentsel vizyon, kentsel imaj ve kentsel kalite kavramlarının önem kazanmasıyla kentsel mekanın düzenlenmesi ve tasarımı gerekliliği gittikçe artmaktadır. Bu bağlamda, büyük projeler ?sürdürülebilir küresel kent? kimliğinin kazandırılmasında önemli bir fırsat olmaktadır.Avrupa Kültür Başkenti Projesi, kentsel kaliteyi arttırmaya yönelik hem kentlerin hem de kentlilerin kültür ve sanat yoluyla dönüşümünü sağlayarak kentsel imaj yaratımını destekleyici uluslararası büyük bir projedir. İstanbul'un 2010 Avrupa Kültür Başkenti seçilmesi İstanbul'da yaşanan dönüşüm sürecine kültürel bir perspektif getirmesi açısından önemlidir. Bu perspektifte, kültürel altyapının güçlendirilmesindeki mekansal boyut olarak kentsel mekanın özellikle de kamusal mekanın kullanımı, tasarımı ve düzenlenmesi önemli bir rol oynamaktadır. İstanbul'un 2010 yılına hazırlanma süreci içinde kentlilerin kent mekanı ile özdeşleşmesi, kent mekanını sahiplenmesi, birlikte yaşama kültürünün geri kazanımı ve daha kaliteli çevre yaratımının sağlanmasında kamusal mekana yönelik projeler gerekli bir araç olmaktadır.Haliç Bölgesi, doğal çevre özellikleri, kozmopolit bir sosyal yapıyı barındırması ve üç farklı medeniyetin kültürel mirasını taşıması nedeniyle İstanbul için turizm, kültür ve sanat merkezi olma potansiyeli taşımaktadır. Avrupa Kültür Başkenti sürecinde bu potansiyelin değerlendirilmesi İstanbul için büyük bir önem arz etmektedir. Çalışma kapsamında, Haliç havzası bölgeleme yöntemiyle odaklara ayrılmış ve bu odaklarda yer alan kamusal mekanlar, kamusallık içeren özellikli yapılar ve dokular üzerinden mevcut durum analizi yapılmış ve Avrupa Kültür Başkentliği bağlamında yapılacak projeler için bu mekan ve yapılara kullanım programları geliştirilmiştir.

As a consequence of globalization cities have to keep up with the global level by pointing the qualities out that provide competitive advantages because of the competitor- enterprising mission given to the cities recently. In this case, urban design is turning out to be essential as urban vision, urban image and urban quality terms are becoming crucial. Furthermore, great urban projects are good opportunities to gain ?sustainable global city? identity.European Capital of Culture (ECC) is a large-scaled international project aims to increase urban quality by funding either cities? or citizens? regeneration using culture and art keys in order to create urban image. Candidacy of Istanbul to be ECC for the year 2010 is significant to encourage cultural perspectives during the regeneration of Istanbul. Particularly in strengthening of cultural infrastructure, usage, design and planning of urban space and especially public space has a very important function. Projects regarding to public spaces are strong implementations in order to provide environmental quality, understanding of being a part of or belonging to urban space for the citizens, fortifying the culture of living together between citizens.Haliç region has the potential to be tourism, culture and art centers of Istanbul as the area has got natural environment qualities, cosmopolite social structure; moreover, cultural inheritance of three different civilizations of history. It is very crucial for Istanbul to benefit from ECC period to use those potentials. In this study, the area is separated into focal parts by zoning method. Case studies are done for the existing circumstances of public spaces, favored buildings and textures that involve publicity on those individual focal parts. In addition, organization programs are developed for the spaces and the buildings in connection with ECC scheme.