Moleküler biyoloji ve genetik laboratuvarlarının iş sağlığı ve güvenliği açısından değerlendirilmesi, örnek bir hücre kültür laboratuvar çalışması

Abstract

İş Sağlığı ve Güvenliği, çalışma hayatında bulunan bireylerin çalışma ortamından ve yapılan işten dolayı karşılabilecekleri riskleri belirlemek, bu risklerin çalışanlara verebileceği zararları yok etmek için çalışmalar yapan sistemli ve bilimsel çalışmalar bütünüdür. Bu çalışmaların temel amaçlarından birisi de çalışanlarda ve işletmede iş sağlığı ve güvenliği bilinci oluşturmaktır. Moleküler biyoloji ve genetik laboratuvarları ile bunlara bağlı hücre kültür laboratuvarları sağlık sektörünün önemli bir alanını oluşturmaktadır. Burada çalışanlar çeşitli risk faktörleri ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu risk faktörlerin başında biyolojik ajanlardan kaynaklı biyolojik risk faktörleri gelmektedir. Laboratuvar çalışanlarının ortamda bulanan risklerden korunabilmesi için biyogüvenlik önlemlerinin alınması esastır. Bu çalışma ile moleküler biyoloji ve genetik laboratuvarlarında buna bağlı hücre kültür laboratuvarlarında çalışanların İSG mevzuatına göre karşı karşıya kaldıkları tehlike ve riskleri tespit etmek, çalışanları bunlara karşı korumak için gereken önlemleri ve bu önleyici faaliyetlerin nasıl yapılması gerektiği amaçlanmıştır. Bu doğrultuda belirlenen üniversitenin seçilen hücre kültür laboratuvarında Check List yöntemi ile ortam kontrolü yapılmış, Elmeri gözlem formları ile güvenlik endeksi hesaplanmıştır. Tehlike ve riskler L Tipi Matris ve Fine Kinney Risk Analiz Yöntemi ile analiz edilmiştir. Cihaz ve makinelerin analizi HTEA Yöntemi ile yapılmıştır. Bunun akabinde benzer pozisyonlarda çalışanlardan biri referans olarak seçilip Reba ve Rula Yöntemleri uygulanmıştır.Mevcut veriler ışığında çalışanların bu alanlarda İSG ile yeterli bilgi ve beceri düzeyine sahip olmadığı görülmüştür. Biyogüvenlik önlemlerinin uygulamada yetersiz olduğu görülmüştür. Laboratuvarlarda karşılaşılan en sık risk faktörlerin biyolojik risk faktörleri olup, İSG bilincinin tüm çalışanlarda istenilen seviyede olmadığı görülmüştür.

Occupational Health and Safety is a systematic and scientific field that maintain to determine the possible risks due to working environment and labor, and try to eliminate the harm of these risks against to the employees. One aim of these studies is creating the consciousness and awareness for workers and companies. The cell culture laboratories that consist on molecular biology and genetic laboratories are an important area of health sector. The employees face with various risk factors. The most important risk factors are biological risk factors originating from biological agents. It is essential to take biosecurity preventions to protect laboratory workers from the risks. In this study, it is aimed to determine the hazards and risks according to OHS legislations in molecular biology and genetic laboratories and especially cell culture laboratories; and to protect employees from possible risks and how these protective actions should be carried out. Accordingly, the environment of the determined cell culture laboratory has been controlled with Check List method and safety index were calculated with Elmeri preservation forms. Hazard and risks were analyzed with L type Matrix and Fine Kinney risk analysis methods. Device and machine analysis was performed by FMEA method. Afterwards, one of the employees working in similar positions was selected as a reference and Reba and Rula methods were performed to the selected employee. Based on the current data, it is observed that the employees do not have sufficient knowledge and skill level with occupational healty safety in the areas. Biosafety measures were found to be insufficient in practice.The most common risks factors encountered in laboratories are biological risk factors and it has been observed that OHS awareness is not at the desired level aim all employees.