İstanbul kent merkezinin dönüşümü: Planlama ve gelişme ikilemi

Abstract

Son yirmi yılda küresel ölçekte üst düzey teknoloji, bilgi ve iletişim her alanda olduğu gibi kentlerin gelişme formunda etkili olmaktadır. Dünya üzerinde belli başlı kentler sanayi sonrası üretim yerleri olarak hizmet sektörünün geliştiği mekânlar haline dönüşmektedir. Bu gelişim kentlerin hem beyni hem de kalbi olan kent merkezlerine birebir yansımaktadır.Kent merkezi durağan bir yapıya sahip değildir. Kentlerin nüfusu hızla yükselmekte, bununla beraber insan, mal ve para akışları, bunların arasındaki üretim, tüketim ve bölüşüm ilişkileri gelişmektedir. Bu ilişkilerin gerçekleştiği mekânlar olarak kent merkezlerine olan talep de giderek artmaktadır.İstanbul gibi küresel ve ulusal ölçekte ekonomik ve toplumsal süreçlere etki eden ve bu süreçlerden etkilenen bir metropolde kent merkezi olgusu karmaşık bir yapıya sahiptir. Bu aşamada kent merkezinin analizi önem taşımaktadır. Bir kentin merkezini anlamak öncelikle o kentin tarihsel süreç içerisinde geçirdiği ekonomik, toplumsal ve siyasi dönüşümlerin analizi ile mümkün olabilmektedir.Bu tezde, ?İstanbul Kent Merkezi'nin Dönüşümü: Gelişme ve Planlama İkilemi? başlığı altında 1923'ten bugüne Türkiye genel konjonktürel yapısı içerisinde ekonomik, toplumsal ve siyasi gelişmeler çerçevesinde İstanbul kent mekânın dönüşümü ve planlamanın buna etkisi üzerinde değerlendirmeler yapılmaktadır.

For twenty years, high level technologies, information and communication have effectted form of cities development, in the world wide, like all case. In the world, main cities that are producing centre of post industry. This development has been reflected exactly Central Bussiness District that are both heart and brain of cities. Central Bussiness District doesn?t have stable structure. City?s population has risen increasingly, in addition to this, human, property and money movements and production, consumption and distribution relations that are among them have increased. Also the demand at CBD has been risen increasingly as the places that has been realised those relations.Fact of CBD that ise in metropolis that has effected at economic and social proccesses in global and natinonal range and has been effected in those proccesses, like İstanbul. At this phase, analysis of CBD is very important. Understanding of city centres is possible analysing economic, social and political evolution of that city in historical proccesses.In this thessis, under title of ?Evolution of Urban Central Areas in Istanbul: Paradox of Development and Planning?, Since 1923, it has been commented on evolution of İstanbul urban spaces and reflecting of planning frame on economic, social and political development in general conjuncture structure of Turkey.