Bir büyük endüstriyel kimyasal depolama tesisinde domino etkili kaza oluşumu ve sonuçlarının BST metodu ve aloha yazılımı kullanılarak incelenmesi

Abstract

Gelişen teknolojiyle paralellik gösteren tehlikeler ve neden olduğu riskler, teknolojiyle birlikte otomasyon sistemleri ile iş yükünü azaltırken, prosese bağlı olarak sağlık ve güvenlik sorumluluğunu arttırmaktadır. Kimyasalların depolandığı, işlendiği, bir arada farklı türde kimyasalların bulunduğu tesislerde risk seviyesi mevcut kimyasalların çeşitliliğiyle birlikte artmaktadır. Bu özelliklere sahip kurumlarda, patlamadan korunma dökümanının yanı sıra, sağlıklı ve işletilebilir bir güvenlik yönetiminin kurulması esastır.Farklı kimyasalların bir arada depolandığı kurumlarda, yangın, patlama ve toksik yayılıma karşı önlem alınması büyük endüstriyel kazaların önüne geçilmesi açısından önem arz etmektedir. Riskler detaylı olarak değerlendirilmeli, mikro ve makro ölçekte analiz edilmelidir. Her departman ayrı ayrı ele alınmalı, tehlikeli kimyasalların depolanma alanları için ayrıca önlemler alınmalıdır. Bir arada depolanabilen kimyasallar için uygun yerleşim alanları sağlanmalı, tanklar otomasyon sistemine bağlı olarak güvenli sıcaklık ve basınç değerlerinde muhafaza edilmelidir. Depolanan malzemenin değiştirilmesi halinde temizleme işlemi, ardına gelecek kimyasalla reaksiyona girmeyecek şekilde yapılmalıdır.Önleyici faaliyetlerin ayrı ayrı ele alınmasının yanı sıra bir arada tüm tehlike parametreleri de gözetilmelidir. Tehlike grupları bir arada incelenirken, bir tehlike kaynağının ortaya çıkardığı risk, diğer bir tehlikenin doğmasına neden olabilmektedir. Ve bu etkileşim, bir domino etkisi meydana getirmektedir.Domino etkisi gösteren kazalar için, her bir tehlikeli kimyasalın patlama ve toksik yayılım potansiyellerine bakılmalıdır. Bu potansiyeller, kimyasalın türü, depolanma koşulları, depolanma koşullarına bağlı faktörler, dış faktörler ele alınarak, uygun modelleme programıyla etki alanları belirlenmelidir. Belirlenen etki alanı, bu alanda meydana gelecek sıcaklık ve basınç gibi etkileyici faktörler göz önünde bulundurularak, başka bir kazayı tetikleyecek etki alanı oluşturması engellenmelidir. Olası bir tetiklenme durumu için oluşacak ikincil veya üçüncül kazalar için de etki alanını önleyici tedbirler geliştirmek gerekmektedir. Birincil kaza, kimyasal için uygun koşullarda bulunmadıklarında bir afete dönüşebilirken, tetiklenen ikincil ve üçüncül kazalar, gösterdikleri domino etkisine bağlı olarak, felakete dönüşebilmektedir. Bu etkileşimin önüne geçebilmek için uygun koşullarda depolanma yapılmalı, elleçleme için aynı hassasiyet gösterilmelidir. Kimyasalların sıcaklık basınç gibi koşullarda depolanma alanı ve miktarları göz önünde bulundurularak, herhangi bir acil duruma sebebiyet verip vermeyeceğine bakılabileceği gibi, istenmeyen bir durumun etki alanı da belirlenebilmektedir. Bu nedenle, patlamadan korunma dökümanı ve acil durum yönetimi için modelleme çalışmalarının önemi inkar edilmemelidir. Yapılan çalışmalardan elde edilen etki alanlarına uygun müdahale mesafeleri belirlenmelidir. Güvenlikli çalışma koşulları oluşturulmalı, her bir durum için hem ayrı ayrı hem de birbirini tetikleyecek koşullar göz önünde bulundurularak, kazaya sebebiyet veren koşullar oluşmadan bertaraf edilmelidir. Olası senaryoların ve varyasyonlarının meydana gelme durumlarında ise, müdahale noktaları belirlenmeli, afet yönetim anlayışları için sürdürülebilir b planları oluşturulmalıdır. Güvenlik anlayışı öncelik sıralamasının en üstüne yerleştirilerek, arazi kullanım planlaması yapılmalı, uygulanabilir ve sürdürülebilir acil durum ve afet planları ile endüstriyel kazaların felakete dönüşmesinin önüne geçilmelidir.Anahtar kelimeler: Büyük endüstriyel kaza, domino etkisi, önlem politikası

AN INVESTIGATION OF THE SAMPLE DOMINIC EFFECTIVE CASE OF SCENE SCENARIO AND RESULTS BY USING BAKER-STREHLOW-TANG AND SLAB MODELING METHODS IN A BIG INDUSTRIAL CHEMICAL STORAGE PLANTThe dangers and risks associated with the developing technology reduce the workload with the automation systems together with the technology and increase the health and safety responsibility depending on the process.In plants where chemicals are stored and processed, together with different types of chemicals, the level of risk is increasing with the variety of chemicals available. In institutions with these characteristics, in addition to the explosion protection document, it is essential to establish a sound and manageable safety management.In institutions where different chemicals are stored together, taking measures against fire, explosion and toxic distribution is important for preventing major industrial accidents. Risks should be evaluated in detail and analyzed on a micro and macro scale. Each department should be handled separately and measures should be taken for the storage areas of hazardous chemicals. Suitable residential areas should be provided for chemicals that can be stored together, tanks should be kept at safe temperature and pressure values depending on the automation system. If the stored material is changed, the cleaning process must be done so as not to react with the subsequent chemical.In addition to the preventive actions being handled separately, all hazard parameters must be observed. When the hazard groups are examined together, the risk posed by a source of danger can cause another danger. And this interaction creates a domino effect. For accidents with domino effect, the potential for explosion and toxic spread of each hazardous chemical should be considered. These potentials, type of chemical, storage conditions, factors related to storage conditions, external factors should be taken into consideration and the areas of influence should be determined by appropriate modeling program. Considering the influencing factors such as temperature and pressure to occur in this area, it should be prevented from creating a domain to trigger another accident. It is also necessary to develop preventive measures for secondary or tertiary accidents for a possible triggering situation.The primary accident can be transformed into a disaster when it is not found in the appropriate conditions for the chemical, while the triggered secondary and tertiary accidents can turn into disasters due to their domino effect. In order to avoid this interaction, storage should be done in suitable conditions and the same sensitivity should be shown for handling. Taking into account the space and quantities of chemicals in temperature conditions such as temperature pressure, it is possible to determine whether an undesirable situation can be detected or not. Therefore, the importance of modeling for explosion protection and emergency management should not be denied. Guidance appropriate to the impact areas obtained from the structured studies The working protocol distinguishes each situation, both separately and separately, maintains a point of view, eliminating the membership that caused the accident. The situation of possible scenarios and variations should be identified in their arrival, that is, target points, and directed for disaster management approaches. Security approach should be placed at the top of the priority order, land use planning should be done, open and closed emergency and disaster area and industrial accidents will be possible to turn into disaster.Key words: Large industrial accident, domino effect, measure policy