Kentsel haklar bağlamında sit alanlarının korunması: Tarihi Yarımada örneği

Abstract

Kent, kültürel mirasın paylaşım alanı ve birleştirici bir unsuru olarak strateji ve hedeflerin en önemli uygulama alanıdır. Kente ilişkin olarak alınan her politika kararı, kent yaşamını doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir. Günümüzde küresel odak haline gelen kentte daha iyi bir yaşamın ve yerel demokrasinin gerçekleştirilebilmesi yönünden öncelikle kentin sunduğu yaşam alanı ölçütlerinin belirlenmesinin gerektiği anlaşılmaktadır.Bu bağlamda kent sakinlerinin sahip olduğu tarihsel, kültürel ve doğal değerleri koruyabilen ve yaşamın içine katarak gelecek kuşaklara aktarabilen uygar bir ortamda yaşama hakkının çerçevesinin belirlenmesi, hem kentlerin buna uygun yaşama ortamları sunacak biçimde yapılandırılmalarını, hem de her adımda ölçme ve değerlendirme fırsatını sağlayacaktır.Bu çalışmada, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasının kent sakinleri için kentsel bir hak olarak değerlendirilmesi yapılacak kentlerde daha iyi bir yaşam için Türk Hukuk Sisteminde yeni yaklaşımların önemi vurgulanacaktır.Bu kapsamda ilk olarak kentsel hakların tanımı, tarihsel gelişim süreci içinde kentsel hakların ortaya çıkışı incelenmektedir. İkinci bölümde, Avrupa'da sit alanlarının korunması çerçevesinde kentsel haklar konusunda sit alanlarının tanımı, sit alanlarına ilişkin hukuksal düzenlemeler, örgütlenme ve kentsel haklar kapsamında kültür varlıklarını koruma ilkeleri ele alınmaktadır. Bu bağlamda da seçilen uluslar arası uygulama örnekleri incelenip karşılaştırmalı değerlendirmesi yapılmaktadır.Üçüncü bölümde Türk Hukuk Sisteminde kentsel haklar bağlamında sit alanlarının korunması çerçevesinde sit alanlarının tanımı, sit alanlarına ilişkin hukuksal düzenlemeler, yargı kararları, sit alanlarında yönetsel çerçeve ve örgütlenme ele alınmaktadır. Dördüncü bölümde İstanbul'da kentsel haklar örnek Tarihi Yarımada Sit Alanı örnek alan çalışması üzerinden değerlendirilmektedir. Beşinci bölüm ise sonuç ve değerlendirmeleri içermektedir.

Citıes are the most field of application where cultural heritage, as an integrating policy, takes place. Each policy decisions regarding cities directly or indirectly influences city life. Currently, cities are considered to be the focal locations of the globalisation process, where better quality life and democracy take place. It is in this context that criteria of the spatial standards of cities are required to be determined.It is also in this context that historic, cultural and natural values of city dwellers are to be protected as part of the right to our joint civic life and then left to the future generations as cultural heritage legacies. Identifing a relevant framework to enable cities to be restructured would provide such life styles and also would provide assessing the progress being made at every step of the way.In this research, first, protection of cultural heritage is considered to be the right to the city. Within this perspective, following on from the assessment of sample cases from other cities outside, in order to provide a better quality life in cities, emphasis is placed on the importance of new approaches, i.e. `right to the city?, to be incorporated in the Turkish Legal System.Thus, firstly various descriptions of `urban rights? are considered from a historical perspective. In the second chapter, description of Conservation Areas in the framework of the urban rights, related legal and organisational frameworks, and principles are considered. It is with referans to this framework that the selected cases from international cities are presented and compared.Third chapter deals with the description of Conservation Areas, the relevant legal and administrative framework and their organization as part of the Turkish Legal System. In the fourth chapter, the Historic Peninsula in İstanbul is presented as a selected and conducted case study area. The fifth chapter is the final one where comparative conclusions are drawn and recommendations are put forward.