Corpus Callosum`un arterial beslenmesi

Abstract

1 1.ÖZET A. carotis interna'nın seyri, dalları, besledikleri beyin alanları ve patolojileri konusunda literatürde çok sayıda klinik ve anatomik çalışma bulunmaktadır. Benzer şekilde corpus callosum'un topografisi, varyasyonları ve projeksiyonları konusunda da çok sayıda makroskopik ve mikroskopik çalışmalar yer almaktadır. Ancak corpus callosum'un arterial beslenmesi konusunda çok az sayıda literatüre rastlanmaktadır. Bu çalışmada corpus callosum'un arterial beslenmesi araştırılarak literatüre katkıda bulunulması ve bölgede yapılan cerrahi girişimlere ışık tutulması hedeflendi. Bu çalışmada, 20 otopsiden sağlanan 40 adet hemispherium cerebri kullanıldı. Yapılan incelemeler sonucunda, corpus callosum'un arterial beslenmesinin a. cerebri anterior ve a. cerebri posterior'dan gelen dallar ile sağlandığı görülmüştür. Çalışmamız iki aşamadan oluşmaktadır. 1. Gros Anatomik Gözlemler: Adli Tıp Kurumu'ndan sağlanan 20 adet taze kadavra beyninde a. cerebri anterior, a. communicans anterior ve a. cerebri posterior incelendi. Ayrıca fissura longitudinalis cerebri'nin derinliği (truncus corporis callosi'den cortex cerebri'ye olan uzaklık) ölçüldü. A. cerebri anterior, corpus callosum'un büyük bölümünün beslenmesini sağlayan dallar vermektedir. Bu dallar, a. callosa ve a. cingulocallosa'lardır. Bu arterler, bazen a. pericallosa'nın kendisinden, bazen a. communicans anterior'un bir dalı olan a. callosa mediana'dan, bazen de a. pericallosa'dan çıkan a. callosa longus 'dan çıkmaktadır. Çalışmamızda, bu arterlerin çaplan çok ince olduğundan bu dallar incelenmemiş; gros anatomik olarak bu dalların çıktığı ana arterler olan a. communicans anterior ve a. pericallosa incelenmiştir. A. pericallosa'nın anatomik seyri çeşitli varyasyonlar göstermektedir. A. pericallosa toplam 40 hemisferin 31 'inde (%77.5) sulcus corporis callosi'de, 9'unda (%22.5) sulcus cinguli'de seyretmekteydi (Tablo 3, Grafik 3, Resim 4, Şekil 3, Şekil 3a). Ayrıca 2 vakada (%5) sağ a. pericallosa sol hemisfere ve 1 vakada (%2.5) da sol a.pericallosa sağ hemisfere dal vermekteydi (%7,5)(Tablo 3a, Grafik 3a, Resim 5, Şekil 3b). Literatürde bu tür dal `crossing branch` olarak isimlendirilmektedir. A. pericallosa'nın sulcus corporis callosi içerisinde seyretmediği durumlarda, corpus callosum, a. communicans anterior'un dalı olan a. callosa mediana ile beslenmektedir. Çalışmamızda bu dala 4 beyinde (%20) rastlanmakta idi. Sağ ve sol a. cerebri anterior'un Aı (a. carotis interna ile a. communicans anterior arasındaki mesafe) segmenti ile a. cerebri anterior'un distal segmenti'nin (a. pericallosa) uzunluğu ölçüldü. Aı segmentinin ortalama uzunluğu solda 15.8 mm sağda 16.1 mm, a. pericallosa'nın uzunluğu solda 127 mm sağda 124 mm olarak ölçülmüştür. Her iki uzunluk için yapılan istatistiksel hesaplamalarda sağ ve sol arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. A. communicans anterior, 2 beyinde 2'li (%10), 1 beyinde 3'lü (%5) yapıdaydı (Tablo 2a, Grafik 2a, Resim 3, Şekil 2a). A. communicans anterior, a. hipotalamica, a. subcallosa ve a. callosa mediana dallarını vermektedir. Çalışmamızda 20 beyinden 12'sinde (%60) a. hipotalamica, 4'ünde (%20) a. callosa mediana bulunmaktaydı (Tablo 2, Grafik 2, Resim 2, Şekil 2). A. hipotalamica 1'den fazla sayıda bulunabilmektedir. Çalışmamızda, 6 beyinde 1, 3 beyinde 2 adet a. hipotalamica mevcuttu. A. cerebri posterior, a. basilaris'in uç dalıdır. A. cerebri posterior 3 segmentten (P2, P2 ve P3) oluşur. Çalışmamızda a. cerebri posterior'un P1 segmentinin (a. basilaris'ten a. communicans posterior'a kadar olan kısım) uzunluğu sağda 6.7 mm, solda 6.2 mm olarak ölçüldü. Corpus callosum'un splenium bölümünü besleyen dal, P3 segmentinden ayrılır. Bu dal r. corporis callosi dorsalis olarak isimlendirilir. Çalışmamızda r. corporis callosi dorsalis'e toplam 7 beyinde rastlanıldı. Bu arter, 3 farklı seyir göstermektedir: splenium corporis callosi'nin arkasından çıkan distal tip (tip I), splenium corporis callosi'nin altından çıkan proksimal tip (tip II) ve her ikisinin bir arada görüldüğü ikili tip (tip III). tH ¥MSEüAĞRCTIM KÖBÜÎJBÇalışmamızda; 12 hemisferde (%30) tip I, 2 hemisferde (%5) ise tip III seyri bulunmaktaydı (Tablo 4, Grafik 4, Resim 6, Şekil 4, Şekil 4a). Tip II seyrine rastlanmadı. 2. Morfometrik İnceleme: Diseksiyon esnasında a. cerebri anterior'un Aı segmentinden, a. cerebri posterior'un Pı segmentinden ve a. cerebri media'nın proksimalinden (M) alınan parçalar %10'luk formaldehitte saklandı. Damar parçalarından 0.5 mm kalınlığında kriyostat kesitleri alındı. Lamlara konan parçalar kurutulup lamelle kapatıldıktan sonra cetvelli mikroskop (Nikon Alphaphot-2 YS2) altında, 10'luk büyütmede, iç çapları ölçüldü. Aşağıdaki ortalama değerler elde edildi: Sol Av 1.0 mm Sağ Av 1.0 mm Sol M:1.3mm Sağ M: 1.3 mm S0IP1: 1.1 mm Sağ Pı: 1.1 mm Elde edilen bulgular literatür ile karşılaştırıldı ve klinik önemi tartışıldı.

2. SUMMARY ARTERIAL SUPPLY OF THE CORPUS CALLOSUM In the literature, there are numerous anatomical and clinical studies on the branching patterns, and the individual brain areas supplied by the internal carotid artery. Similarly there are numerous microscopic and macroscopic studies on the topography, variations and projections of the corpus callosum. However, few studies on the arterial supply of the corpus callosum have been published in literature. The aim of this study is to contribute to the literature on arterial supply of the corpus callosum. Further, detailed knowledge of the arterial supply of the corpus callosum will increase the success of the neurosurgical procedures in this area. The arterial supply of the corpus callosum was investigated on 40 cerebral hemispheres of 20 fresh cadavers obtained from the Institute of the Forensic Medicine. Anatomical dissections showed that corpus callosum is supplied by two major arteries, anterior cerebral artery and the posterior cerebral artery. Our study consisted of two parts; a gross anatomical and a morphometric part. 1) Gross anatomical inspections: In 20 fresh cadaver brains (15 male, 5 female) the anterior cerebral artery, anterior communicating artery and the posterior cerebral artery has been investigated. Anterior cerebral artery is the main artery, which supplies the corpus callosum. The branches of the anterior cerebral artery, which supplies the corpus callosum, are the callosal and cingulocallosal arteries. These arteries sometimes may arise from the pericollosal artery; sometimes from the branch of pericallosal artery namely the long callosal artery and sometimes it can be a branch of the anterior communicating artery namely median callosal artery. In our study we have investigated the main arteries the anterior cerebral artery and the anterior communicating artery.The anatomical course of the pericallosal artery showed variations. In 31 cases (77.5%) it coursed in the callosal sulcus, in 9 cases (22.5%) in the cingulate sulcus (Table 3, Figure 4). Further, in 2 cases (%5) the right pericallosal artery gave branch to left hemisphere and in the 1 case (%2.5) left pericallosal artery gave branch to the right hemisphere (Table 3a, Figure 3b). These branches are called as `crossing branch`. In cases where pericallosal artery did not course in the callosal sulcus, the median callosal artery supplied corpus callosum. This branch has been observed in 4 cases (20%) in our study. The length of the Ai (the segment between the internal carotid artery and anterior communicating artery) and the distal segments (pericallosal artery) of the right and left anterior cerebral artery were measured. The average length of the left Ai segment was 15.8 mm on the right, 16.1 mm on the left. The length of the distal segment was 127 mm on the left and 124 mm on the right. There were no statistical differences between the right and left for both measurements. Anterior communicating artery was double in 2 cases (10%) and triple in 1 case (5%) (Table 2a, Figure 2a). The anterior communicating gave rise to the hypothalamic, subcallosal and median callosal branches. Out of 20 cases, 12 (60%) contained hypothalamic branch and 4 (20%) contained the median callosal branch (Table 2, Figure 2). The hypothalamic branch can be more than a single branch. In our study in 6 cases there was one branch, in 2 cases there were 2 hypothalamic branches present. Posterior cerebral artery is one of the terminal branches of basilar artery. Posterior cerebral artery is divided into 3 segments (Pi, P2 and P3). In our study we have found the length of the Pi segment of the posterior cerebral artery on the right 6.6mm and on the left 6.2 mm. The posterior cerebral artery gives a branch, which supplied to splenium part of the corpus callosum. This branch is called r. corporis callosi dorsalis, and it was found in 7 cases in our study. Three anatomical variations were described. The distal type (type I) (the origin of the artery is located behind the splenium of the corpus callosum), proximal type (type II) (the origin of the artery is located below the splenium of the corpus callosum) anddouble type (type III) (both proximal and distal types are observed at the same time). In our study, in 12 cases (30%) type I, in 2 cases (5%) type III were observed. 2) Morphometric Examination During the dissections, a piece of artery from the Ai segment of the anterior cerebral artery, from the Pi segment of the posterior cerebral artery and from the M segment of the middle cerebral artery were taken for caliber measurements. The arteries were preserved in formaldehyde (%10) solutions. Sections of the artery were taken by a cryostat. Routine procedures were applied to the sections. Then the internal diameters of the samples were measured using the microscope (Nikon Alphaphot-2 YS2) with the 10 amplification. The following average values were measured. LeftAi: 1.0 mm Right Ai: 1.0 mm Left M: 1.3 mm Right M: 1.3 mm LeftPi: 1.1 mm Right Pi: 1.1 mm These findings are compared with the literature and the clinical importance has been discussed.