İç mekan tasarımında ?tema? kavramı ve ?tematik mekan? olgusunun örnekler üzerinde analizi

Abstract

Mekan, insanların içinde yaşamakta olduğu uzay boşluğu içerisinde bilinçli veya bilinçsiz bir araç kullanarak sınırladığı üç boyutlu boşluk olarak tanımlanabilir. Genel olarak mekan, içinde hareket edilebilen, eylemde bulunulan, üç boyutlu kütlelerin tasarlanmasıyla elde edilen kavramsal bir hacimdir. Mekan böylece strüktürün kapsadığı ?İç Mekan? ile strüktürü kapsayan ?Dış Mekan? kavramlarının bir bileşkesini oluşturur. Mekanı oluşturan çeşitli bileşen ve öğeler, mekansal örgütlenmede çok farklı roller üstlenmektedir. Mimari tasarımda bu öğelerin kullanılış biçimleri mekanın kullanıcısı üzerinde farklı fizyolojik ve psikolojik etkiler oluşturmaktadır.Mekân, mimarlık mesleğinin ana konusunu oluşturmaktadır. Mekân var olmadan, mimari bir eserin varlığından da söz etmek mümkün olmayacaktır. Çalışmanın ilk bölümünde, mekan ve mimari mekanın oluşumu bilimsel verilere dayanarak incelenmiş, mimari mekanı tanımlayan öğeler anlatılmıştır. Mimari mekan oluşumunda, mekan bileşenlerinin ve elemanlarının yarattığı farklı mekansal etkiler incelenmiş ve mekansal algı kavramı anlatılmıştır. Mekansal algılamayı sağlayan, fiziksel ve psikolojik faktörler, iç mekan örnekleri ile analiz edilmiştir.İkinci bölümde, bir sanat eserinin merkezinde yer alan temel duygu ve düşünce olan ?Tema? kavramı açıklanmış, farklı disiplinlerde tema kavramı, örneklerle incelenmiştir. Tasarımcının kültürel ve sosyal altyapısının, eğitiminin, yeteneklerinin, bilgi birikiminin, beğenilerinin, yaşadığı toplumsal olayların tüm bileşkesinin tasarımına yansımasının tematik mekan oluşumu kavramını doğurduğu anlaşılmıştır. İç mekan tasarımında tema kavramının oluşum kriterleri belirlenmiş ve örneklerle açıklanmıştır.Çalışmanın son bölümünde, tematik mekan olgusu kavramı, örnekler üzerinde analiz edilmiş, dünyada ve ülkemizde yer alan tematik mekan örneklerinden; temalı restoranlar, kafeler, barlar, oteller, konutlar ve parklar incelenmiştir. Sonuç olarak tematik mekan olgusunun iç mekan tasarımındaki yeri ve mekansal algılamaya etkileri, kullanıcılarının mekana gösterdikleri talep ve beğeni yönünden irdelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Mekan, İç Mimari, Tema, Tematik Mekan Olgusu.

It is possible to define space as the three dimensional space that people limit using devices either intentionally or unintentionally in the space where they live. In general terms, space is a conceptual volume that is produced by designing three dimensional masses, where one can move and perform actions. Therefore, space becomes a product of the ?interior?, which the structure contains, and the ?exterior?, which contains the structure. Various components and elements that create space assume highly different functions in spatial organization. The way these elements are used in architectural design affects the user of the space, both physiologically and psychologically.Space constitutes the main subject of the profession of architecture. It won?t be possible to mention a work of architecture without the existence of the space. In the first part of the study, the formation of space and architectural space are studied based on scientific data and the elements that define the architectural space are explained. Various spatial effects created by the components and elements of space during the formation of the architectural space are studied and the concept of spatial perception is explained. The physical and psychological factors that deliver spatial perception are analyzed through examples of interior spaces.In the second part of the study, the concept of ?Theme?, which is the essential emotion and thought existing in the core of a work of art, is explained and the concept of theme is analyzed facilitating examples. The foundation criteria of the concept of theme in interior design are defined and explained facilitating examples.In the final part of the study, the concept of theme space is analyzed facilitating examples; theme restaurants, cafes, bars, hotels, residences and parks are studied among the theme spaces around us. In conclusion, the position of the theme space phenomenon in interior design and the effect it makes upon spatial perception are examined in terms of demand and appreciation expressed by the users of such spaces.Keywords: Space, Interior Design, Theme, Theme Space Phenomenon