16. yüzyıl İstanbul köşkler koruma sorunlarının Siyavuş Paşa Köşkü örneği üzerinden değerlendirilmesi

Abstract

Siyavuş Paşa Köşkü, özgün durumunda Küçükçekmece yolu üzerinde bulunan menzil ve çiftliklerden biri olan Siyavuş Paşa Bahçesi içinde yer alan ve günümüze kadar ulaşabilmiş nadir bir 16. yüzyıl sivil yapısıdır.Siyavuş Paşa Köşkü örneği üzerinden, 16. yüzyıl köşklerinin koruma sorunlarına ilişkin bir değerlendirme yapılması hedeflenen bu tez çalışması, altı ana bölümden oluşmaktadır.Çalışmanın Köşkün Tanımı ve Mimari Özellikleri başlıklı birinci bölümde; incelenen yapının, 16. yüzyıl Osmanlı dönemi sivil mimari örneklerinden bir köşk yapısı olması nedeniyle, köşkün tanımı yapılmış, kökenleri ve tarihçesine değinilerek Osmanlı öncesi Anadolu köşklerinin ve Osmanlı dönemi köşklerinin genel mimari özellikleri hakkında bilgi verilmiştir.Siyavuş Paşa Köşkü başlıklı ikinci bölümde, Siyavuş Paşa Köşkü'nün genel tanımı yapılmış ve yapı, İstanbul içerisinde konumlanma, plan, cephe, malzeme ve yapım sistemi ve bezeme özellikleri açısından incelenmiştir. Ayrıca bu bölümde, yapının günümüzdeki bozulmaları ortaya konularak hazırlanan rölövesi sunulmuştur.Siyavuş Paşa Köşkü'nün 16. Yüzyıl İstanbul Köşkleri İçinde Değerlendirilmesi başlıklı üçüncü bölümde; günümüzde mevcut olmayan ve mevcut olan köşkler şeklinde iki ayrı alt başlık altında incelenmiştir. İlk kısımda, günümüzde mevcut olmayan köşklere ilişkin yazılı ve görsel kaynaklardan ulaşılabilen bilgiler aktarılmıştır. İkinci kısımda ise, günümüzde mevcut olan Topkapı Sarayı III. Murad Köşkü (1578-9) ve Davud Paşa Sarayı Hünkâr Kasrı (1596-7)'nın tarihçeleri hakkında bilgi verilerek bu köşkler, konum, plan, cephe, yapım teknikleri, malzeme ve bezeme özellikleri açısından incelenmiş, ilk yapımdan günümüze geçirdikleri onarımlar ve bozulmalar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca, Siyavuş Paşa Köşkü'nün belirlenmiş olan konum, plan, cephe, yapım sistemi ve malzeme özellikleri; aynı dönem İstanbul Köşkleri özellikleri ile karşılaştırılarak bir değerlendirme yapılmıştır.Siyavuş Paşa Köşkü Restitüsyonu başlıklı dördüncü bölümde; ulaşılabilen yazılı, çizili, görsel veriler ve aynı dönem yapıları incelenmesi sonucu elde edilen bilgiler doğrultusunda hazırlanan restitüsyon önerileri sunulmuştur.Siyavuş Paşa Köşkü'nün Restorasyonu-Koruma Kullanım Önerileri başlıklı beşinci bölümde; günümüzde harap durumda olan Siyavuş Paşa Köşkü'nün yeniden ihya edilebilmesi için yapıda saptanan hasarların giderilmesine yönelik müdahale yöntemleri belirlenerek restorasyon projesi hazırlanmış ve yapının yeniden kullanımına yönelik bir işlev önerisi getirilmiştir.Sonuç bölümünde; Sivayuş Paşa Köşkü koruma önerisi örneğinde; İstanbul'un 16. yüzyıl sivil mimarisi ve yaşantısını yansıtan, günümüze ulaşabilmiş nadir eserler olan bu yapıların önemine değinilmiş ve sahip oldukları mimari değerleri kaybetmeden, bilimsel yöntemlerle ve çağdaş gereksinimlere de cevap verecek şekilde korunmaları ve gelecek nesillere sağlıklı bir şekilde aktarılmalarının gerekliliği vurgulanmıştır.

Siyavuş Paşa Kiosk, is a rare 16th century civil building still surviving today and is originally located within Siyavuş Paşa Garden which is one of the ranches and way stations on the road to Küçükçekmece.This study is aiming to make an evaluation about conservation problems of 16 th century Ottoman Kiosks, in the case of Siyavuş Paşa Kiosk, is consisted of six main chapters.In the first chapter, titled as The Definition of Kiosk and Its Architectural Characteristics, since the studied case is a kiosk building which is an example of 16th century Ottoman Civil Architecture, a defination of kiosk is made and information is given about architectural characteristics of Anatolian kiosks in the periods of Pre-Ottoman and the Ottoman by touching on the origins and short history of kiosks.In the second chapter, titled as Siyavuş Paşa Kiosk, the general defination of the Siyavuş Paşa Kiosk is made and the building is studied in terms of location within İstanbul, layout, facade, construction system, materials and ornamental features. Also in this chapter, the architectural survey of the building drawn, displaying the current deformations, is being presented.In the third chapter titled as, Evaluation of Siyavuş Paşa Kiosk Amongst the 16th Century İstanbul Kiosks, is studied under two subtitles as non-surviving and surviving kiosks. In the first part, attainable information from written and visual sources about kiosks that do not exist anymore is conveyed. In the second part, the brief histories of Topkapı Palace III. Murad Kiosk (1578-9) and Davud Paşa Palace The Imperial Pavillon (1596-7) is given and these buildings are studied through their locations, layouts, facades, materials, constructions techniques and ornamental features and restorations and deformations of these buildings that has undergone from the day they were built until today, are tried to be revealed. Also, an evaluation is made by comparing the kiosks designated characteristics of location, layout, facade, material and construction system to its contemporaries.In the fourth chapter, titled as The Restitution Suggestions of Siyavuş Paşa Kiosk, restitution suggestions drawn up according to the analogic study of the contemporaries of the case and attainable written, diagrammatic and visual data are being presented.In the fifth chapter, titled as The Restorations of Siyavuş Paşa Kiosk-Suggestions For Its Conservation and Usage, in order to revitalize the desolated building a restoration project is drawn up which includes the intervention methods to overcome the damages and a suggestion of revitalization.In the conclusion chapter, considering the case of Siyavuş Paşa Kiosk, the importance of these rarities which reflect the 16th century civil architecture and life style, is mentioned and the necessarity of handing them over to future generations in good shape and in order to do this using scientific methods of conservation to maintain their architectural values of conservation while responding the contemporary needs is emphasized.