Meme kanserli hastalarda adjuvan kemoterapiye bağlı sol ventrikül disfonksiyonunun troponin t ile erken dönemde tahmin edilmesi

Abstract

ÖZET Kanserli hastalarda geç ortaya çıkan ve tedaviyi sınırlayan bir faktör olan antrasiklin kardiyotoksisitesinin erken saptanması için bir belirtece ihtiyaç vardır. Bu çalışmada düşük doz epirubicin içeren adjuvan kemoterapi verilen evre II veya evre İÜ meme kanserli hastalarda, serum kardiyak troponin-T (cTnT) düzeylerinin değişiminin tedavinin birinci yılında gelişebilecek sol ventrikül disfonksiyonunu tahmin etmedeki değeri araştırıldı. Öncesinde herhangi bir kalp hastalığı olmayan 41 hasta (yaş ortalaması 48 ±8 yıl) 4 kür siklofosfamid ve epirubicin (90 mg/m2) (n=23) ya da 6 kür siklofosfamid, epirubicin (75 mg/m2) ve fluorouracil (n=18) tedavisi aldılar. Her kemoterapi seansı öncesi ve 72 saat sonrası serum cTnT düzeyleri ölçüldü. Kemoterapi öncesinde ve birinci yıl sonunda radyonükleid ventrikülografi ile sol ventrikül ejeksiyon fraksiyonu (LVEF) ölçüldü, ekokardiyografi ile diyastolik parametreler değerlendirildi ve elektrokardiyografide düzeltilmiş QT mesafesi (QTc) hesaplandı. Birinci yıl sonunda ortalama LVEF %61'den %56'ya geriledi (p<0.0001). LVEF hastaların %22' sinde %50'nin altına, %10'unda mutlak rakam olarak %10'dan fazla düştü. Toplam olarak hastaların %32'sinde önemli sistolik disfonksiyon gelişti. Hastaların %63'ünde tedavinin en az bir küründe cTnT pozitifliği (cTnT>0.01 ng/ml) saptandı. cTnT pozitif hastaların %35'inde, cTnT negatif olanların %27'sinde sistoHk disfonksiyon saptandı. cTnT pozitifliği ile sol ventrikül sistolik disfonksiyonu arasında ilişki saptanmadı. Diyastolik fonksiyon parametrelerinden; erken transmitral akım hızının atrial akım hızına (E/A) oranı cTnT negatif grupta değişmez iken, cTnT pozitif grupta 1.15'ten 0.96'ya geriledi (p<0.005). Ortalama QTc 406 msn'den 433 msn'ye uzadı (p<0.0001). LVEF ve E/A oranındaki düşme, QTc uzaması ve cTnT pozitifleşmesi düşük doz epirubicin içeren adjuvan kemoterapi ile hafif subklinik kardiyotoksisite geliştiğini düşündürmektedir. cTnT pozitifliği ilk 1 yıl içinde ortaya çıkabilecek sol ventrikül sistolik disfonksiyonunun bir belirleyicisi olmaz iken, diyastolik disfonksiyon gelişiminin habercisi olabilir. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Meme kanseri, kemoterapi, epirubicin, kardiyotoksisite, cTnT

m ABSTRACT Anthracycline cardiotoxicity is a potential limiting factor for many patients with cancer. As it may take months or years for cardiac dysfunction to be clinically evident, an early biomarker is needed to predict cardiac toxicity. We investigated the role of cardiac troponin-T (cTnT) for predicting the cardiotoxic effects of epirubicin- containing adjuvant chemotherapy in stage H-ITI breast cancer patients. Patients (48 ± 8 years) were treated with 4 cycles of cyclophosphamide and epirubicin (90 mg/m2) (n=23) or 6 cycles of cyclophosphamide, epirubicin (75 mg/m2) and fluorouracil (n=18). Serum levels of cTnT were measured before and 72 hours after every cycle of chemotherapy. Cardiac evaluation was performed before treatment (TO) and one year after start of chemotherapy (Tl). Left ventricular ejection fraction (LVEF) was determined by radio-nuclide ventriculography, diastolic function by echocardiography and corrected QT (QTc) by electrocardiography. Mean LVEF decreased from 61% at TO to 56% at Tl (p<0.0001). Final LVEF was less than 50% in 22% of patients and 10% of patients had an absolute drop of more than 10% İn LVEF, resulting in significant systolic dysfunction in 32% of patients. cTnT was positive (cTnT>0.01 ng/ml) at least in one cycle of chemotherapy in 63% of patients. Systolic dysfunction developed in 35% of cTnT positive and 27% of cTnT negative patients. There was no relationship between cTnT increment and development of systolic dysfunction. Among diastolic function parameters; while there was no significant change of early transmittal flow velocity to atrial flow velocity (E/A) ratio in cTnT negative patients, E/A ratio decreased from 1.15 at TO to 0.96 at Tl in cTnT positive patients (p<0.005). Mean QTc increased from 406 msec to 433 msec (p<0.0001). Decrease in LVEF and E/A ratio, increase in QTc and rising cTnT suggest that epirubicin-containing adjuvant chemotherapy results in subclinical cardiac toxicity. Although cTnT released after relatively low doses of epirubicin does not predict the development of left ventricular systolic dysfunction, it may be a sign of diastolic dysfunction. KEY WORDS: Breast cancer, chemotherapy, epirubicin, cardiotoxicity, cTnT