Sanal gerçeklik ve mimari koruma (sunum ve anlatım bağlamında bir değerlendirme)

Abstract

Bilgisayar teknolojilerinin gelişimiyle birlikte sanal gerçeklik sistemlerinin günlük yaşamdaki kullanımları diğer disiplinlerde olduğu gibi mimari koruma alanını da etkilemektedir. Koruma konusu olan miras ve miras alanlarında yapılan görselleştirme çalışmaları koruma uzmanları ve uzman olmayan kitlelere mirasın anlatılması ile ilgili yeni olanaklar getirmektedir. Bu çalışmada söz konusu yeni olanaklar sayesinde bugüne kadar başka ortamlarda üretilmesi mümkün olmayan ürünler ve anlatı şekillerinden biri olan sanal gerçekliğin mimari korumaya sunum ve anlatım bağlamındaki etkisi incelenmiştir. Bu amaçla, ilk bölümde, Sanal Gerçeklik kavramı, bu kavram çevresindeki düşünsel ve sanatsal bağlam anlatılmıştır. İkinci bölümde, Sanal Gerçeklik türleri ve farklı sistemler incelenerek sınıflandırma ve kullanım alanları sıralanmıştır. Üçüncü bölümde, koruma ve mimari koruma kavramları incelenerek bu konudaki düşünsel çerçeve anlatılmıştır. Dördüncü bölümde mimari koruma alanında uygulanmış farklı sanal gerçeklik örnekleri anlatılmıştır. Beşinci bölümde ise sanal gerçeklik uygulamalarının mimari koruma bağlamındaki katkısının saptanabilmesi için bir yöntem önerilmiştir. Son bölümde ise önceki bölümlerdeki tespitler ışığında sanal gerçeklik uygulamalarının koruma alanında günümüzde ve gelecek kullanılabilecekleri uygulamalara ilişkin önerilerde bulunulmuştur.

The use of virtual reality systems with the rapid progress in the field of information and computer technologies affected the architectural conservation process as every other aspects of daily life. As conservation subjects, the studies for visualization of heritage and heritage sites has been evolved as the new means of interpretation and presentation technologies developed aimed for conservation professionals and visitors. This study examines the effect of virtual reality in the field of architectural conservation as new products emerge with new potentials. In the first chapter, the aim and aspects of the study have been explained. The key terminology has been described. In second chapter, history of virtual reality and former technologies has been described. The use and problems of these systems in various fields and effects of this notion to daily life are explained with examples. In third chapter concept of conservation and acts of conservation are explained. Fourth chapter includes the varieties of examples of virtual reality which aimed at interpretation and presentation of heritage. On fifth chapter, the examples have been evaluated in the criteria which have been determined at the ICOMOS charter for Interpretation and Presentation of Heritage Sites. On the final chapter evaluations from previous chapters are concluded and present and future uses of virtual heritage are debated.