Medyanın referandum sürecindeki yeri ve önemi: 16 Nisan 2017 referandumu ve yazılı basın ilişkisi

Abstract

Bu çalışmada Türkiye'de medya ve siyaset ilişkisi bağlamında yazılı basının, 16 Nisan 2017 Anayasa Değişikliği Referandumu sürecinde izlediği yaklaşımın ortaya konması amaçlanmıştır. Çalışmada öncelikli olarak, medya ve siyaset ilişkisine temel teşkil edecek bilgilere yer verilmiştir. Bu bağlamda kitle iletişim araçlarının tanımı ve işlevleri açıklanmış; medyanın siyaset ile olan ilişkisi ele alınarak bu ilişkide farklı dönemlerde, farklı ülkelerde bu konuda geliştirilen kuramlar anlatılmıştır. Tarihsel gelişimi içerisinde medya ve siyaset ilişkisi açıklanmıştır. Bu çalışmada alan çalışmasına geçilmeden önce iki konuda açıklama yapılmıştır. İlk olarak, siyasal kampanyalarda medyanın ve özellikle yazılı basının siyasal haberleri ve kampanyaları ele alışıyla ilgili kuramlara ve yaklaşımlara yer verilmiş; tutum ve davranışları incelenmiştir. İkincil olarak ise referandumla ilgili tanım, tür ve uygulamalar incelenmiştir. Alan araştırması kapsamında ise 16 Nisan 2017 Anayasa değişikliğiyle ilgili referandum kampanyasında yer alan siyasal kampanya haberlerinin Hürriyet, Sabah ve Sözcü gazetelerinin ilk sayfalarında yer alışıyla ilgili fiziksel ve içerik/mesaj çözümlemeleri yapılmıştır. Bu bağlamda 266 gazete ilk sayfa haberi, oluşturan soru formu üzerinden incelenmiş ve sonuçlar SPSS programıyla analiz edilmiştir. Söz konusu çalışmada 41 soru sorulmuştur ve haberlerin içeriği nicel ve nitel içerik analizi yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Sonuç olarak Hürriyet, Sözcü ve Sabah gazetelerinin birinci sayfasında yer almış olan Anayasa değişikliği haberlerinin fiziksel ve mesaj çözümlemesinde, referandum ile ilgili haber ve görsellerin verilmesinde tarafsız davranılmadığı; gazetelerin ideolojik, siyasal ya da farklı yakınlıklarının haberlerin verilmesinde belirleyici olduğu sonucuna varılmıştır.

In this study, in the context of media and politics in Turkey, is aimed to set out the approach followed by the printed press in the process April 16, 2017 Constitutional Amendment Referendum. In this study, firstly, the information that will form the basis of the relationship between media and politics is given. In this context, the definition and functions of mass media are explained; the relationship between media and politics is discussed and the theories developed in this relationship in different periods and in different countries are explained. The relationship between media and politics is explained in its historical development. In this study, two issues were explained before starting the field study. Firstly, the theories and approaches related to the handling of political news and campaigns of the media and especially the printed media were included in the political campaigns; attitudes and behaviors were examined. Secondly, the definitions, types and practices related to the referendum were examined. Within the scope of the field research, the physical and content / message analysis of the news coverage of the political campaign news in the referendum campaign on the April 16, 2017 constitutional amendment was made on the first pages of Hürriyet, Sabah and Sözcü newspapers. In this context, the first page news of 266 newspapers were examined through the questionnaire and the results were analyzed with SPSS program. 41 questions were used for the study and the content of the news was analyzed using the relevant quantitative and qualitative content analysis methods. As a result, in the physical and message analyses of the news on the first page of the Hürriyet, Sözcü and Sabah newspapers about the constitutional change, it was observed that there was no objectivity in providing the relevant news and visuals; the ideological, political or different affinity of the newspapers were the determinant in this context.