Kültürel mirasın korunmasında araç olarak kültürel rota oluşturma rehberi

Abstract

Çalışmanın konusu kültürel mirasın korunması araçlarından biri olan kültürel rotaların oluşturulmasına dair rehber önerisi sunmaktır. Günümüz yaşantısında insanın doğasında var olan yürüme eyleminden kopuş yaşanmaktadır. Bu kopuşta modernleşmeyle birlikte doğadan uzaklaşılması, insana ve doğaya duyarsızlaşan sürdürülebilir olmayan kentsel planlama anlayışı, ulaşımda yaya ölçeğinin geri planda kalması gibi bir çok etmen bulunmaktadır. Yürüme yerine diğer alternatiflerin (araba odaklı) çekiciliğiyle hareketten ve mekanın deneyimlenmesinden uzaklaşılmıştır. Yaşam alanlarının, doğanın, toplumların ve bireyin kendisini keşfetmesinde en kolay ve erişilebilir bir yöntem olan yürümenin gerekliliği üzerine farkındalığın sağlanması gerekmektedir. İnsanların tekrardan yola koyulmasını sağlamak, yola çıkan kişinin yolculuklar aracığıyla kültürel değerlerin de keşfini sağlayacak alternatiflerden birini kültürel rotalar sağlamaktadır.Kültürel rotalar kültürel mirasın seyahatler üzerinden tekrar keşfedilmesi düşüncesiyle ortaya çıkmıştır. Bu düşünceyle birlikte rotaların oluşturulmasına yönelik ilk olarak Avrupa odaklı çalışmalar yapılmış olup daha sonra uluslararası kurumların katkılarıyla kültürel mirasın korunmasında rotaların bir araç olduğu kabul edilmiştir.Kültürel rotalarla kültürel birikimin kimliğine uygun bir şekilde yansıtılması, güzergahın sadece fiziksel değil; tüm bileşenleriyle keşfedilmesi, kültürel mirasın güzergahlar aracılığıyla daha okunur kılınması ve kültürel mirasın korunması, yaşatılmasında farkındalık sağlanması amaçlanmaktadır. Bu amaçlar doğrultusunda rotaların oluşturulmasına yönelik kararlar uluslararası anlaşmalar, toplantılar ve tüzüklerle sağlanmıştır.Tez iki ana bölüm üzerinden kurgulanmıştır. İlk bölümde kültürel rota kavramının gelişim süreci, ilgili kurumların çalışmaları üzerinden aktarılıp teorik altyapı oluşturularak rotaların sınıflandırılması ve tasarlanması ilkelerine değinilmiştir. Ulusal ve uluslararası kuruluşların kültürel rota çalışmaları üzerinden kültürel rota kimlik kartı oluşturulmuştur. Kimlik kartlarıyla kültürel rotaların temaları, amaçları, hedefleri ve fiziksel özellikleri tespit edilmiştir. Böylece kültürel mirasın korunmasında kültürel rotaların katkısının kimlik kartları aracılığıyla okunması hedeflenmiştir. Sonraki bölümde, kavramsal araştırmadan elde edilen veriler ışığında kültürel rotaların oluşturulmasında rehber önerisi sunulmuştur.

The subject of the study is to present guidelines for the creation of cultural routes which is one of the tools of cultural heritage conservation.In today's world, there is a break from the walking action that is inherent in human nature. There are many factors in this break such as the alienation from nature with modernization, unsustainable, desensitized to human and nature understanding of urban planning, and the pedestrian scale in transportation to remain on the back. It has been moved away from the movement and experiencing the space with the attraction of other alternatives (car-focused) instead of walking. There is a need to raise awareness of the necessity of walking as the easiest and most accessible method on exploring of living spaces, nature, societies, and self-discovery of individuals. One of the alternatives to make people to start off and discover cultural values through their journeys is cultural routes.Cultural routes have arose with the idea of rediscovering cultural heritage through travel. With this thought, first of all European-focused studies were undertaken for the creation of routes, and later routes were accepted as a tool to the protection of cultural heritage with the contributions of international institutions.It is aimed to reflect the cultural heritage with cultural routes in accordance with the identity, to discover the route with not only physical but all components, to make the cultural heritage more legible through routes and to raise awareness about preservation and survival of cultural heritage. In the direction of these purposes, decisions regarding the creation of routes are provided by international agreements, meetings and regulations.The thesis is based on two main sections. In the first chapter, the theoretical infrastructure was established with transferring over the studies of related institutions about the development process of the concept of cultural route and the principles of classifying and designing routes were mentioned. Through the cultural route studies of national and international organizations cultural route identity cards were created. The themes, aims, objectives and physical characteristics of the cultural routes were identified with identity cards. In this way, it was aimed to read the contribution of cultural routes through the identity cards in the protection of cultural heritage. In the next section, guidebook proposal was presented on the creation of cultural routes in the light of the data obtained from conceptual research.