`Sitting onto the soul` - inner experiences of modern Iranians with sufi poetry

Abstract

Bu tezin amacı modern İranlıların Farsça dilinde yazılmış tasavvuf şiirlerini okuma ve dinleme sürecinde yaşadıkları içsel tecrübeleri araştırmaktır. İranlıların, tasavvufi kültürün imkan tanıdığı verimli alanda yeşeren büyük çaplı bir mistik şiir geleneğine erişimleri vardır. Üç ay yürütülen saha çalışmasında yapılan görüşmelere ve katılımcı gözlemlerine dayanan bu çalışma, şiiri belli başlı mesajları ileten dilbilimsel bir araçtan ziyade şiirin kendisini başlı başına bir tecrübe olarak sunmuştur. Şiirsel tecrübenin farklı türlerini incelemenin de yanı sıra bu çalışma hem bireysel hem de kolektif çerçevelerde tasavvuf şiirinin okuyucuda ve dinleyicide yarattığı tecrübenin farklı yollarını araştırmıştır.Çağdaş İran'da tasavvufi şiir okumalarının deneysel boyutu üzerine yapılan ilk antropolojikçalışma niteliğindeki bu tez, hem Farsça şiir konusundaki anlayışımıza hem de bir araç olarak şiirebakış açımıza katkıda bulunmuştur. Aynı zamanda 21. yüzyıl gibi hızlı bir çağda bile bir kültürünnasıl edebi-mistik mirasını koruduğunu ve bu mirasa rehberlik niyetiyle dönmek isteyenlere anlamve yön sağlamaya devam ettiğini göstermiştir.

This thesis aims at exploring the inner experiences of Iranians when reading or listening to Persian-language Sufi Poetry in modern Iran. Iranians have access to a large body of spiritual poetry that was composed on the fertile grounds of Sufism. Based on interviews and participant observation conducted during three months of field work, the study presents poetry as being experience itself rather than just a linguistic medium to transport fixed messages. Apart from investigating different kinds of poetic experiences, this thesis explores the various ways in which Sufi poetry creates experience in the reader and the listener, in both individual and collective settings. Being the first anthropological study on the experiential dimension of reading Sufi poetry in contemporary Iran, my thesis contributes to our understanding of Persian poetry, but also to our perspective on the medium of poetry as a whole. It also shows how a culture, even in the fast-paced 21st century, has managed to preserve its literary-spiritual heritage to an extent that it continues to provide meaning and direction to those who intentionally turn to it for guidance.