`Yerin Anlamı`nın planlama kentsel tasarım ilişkisi içerisinde incelenmesi ve yeni bakış açısı üzerinden Burgazada deneyimi

Abstract

Özellikle son yıllarda mevcut planlama sisteminin ele alma konusunda eksik kaldığı `yer`in anlamı ve kimlik konuları, yeni bakış açılarıyla bir arada düşünülmeye başlanmıştır. Bu anlamda `yerin önemi`ni ortaya çıkarma konusunda destekleyici rol üstlenen `kentsel tasarım` ve `kentsel tasarım rehberleri` çok boyutlu bir çalışmayı gerekli hale getirmiştir. `Yer`in önemine özgü bakışın değişen süreç içinde `planlama` `kentsel tasarım` bağlamında incelenebilmesi amacı ile kentsel mekânın ayrıcalıklı parçaları olan `Ada Yerleşmeleri`nden Burgazada, örnek alan çalışması için uygun ölçek olarak belirlenmiştir. Adalar, kendilerini çevreleyen kıyı ile tanımlanan, sahip oldukları fiziksel, görsel, algısal hatta sosyal özellikler ile ayrıcalıklı olarak nitelenebilecek alanlardır. Aynı zamanda sahip oldukları sınırlı mekânsal yapılanma ve dışarıya kapalı olmanın bir getirisi olarak değişimin ve kültürel farklılaşmanın yavaş yaşandığı yerleşimlerdir. Adalı olma kültürü ve sahip olduğu kimlik değerleri ile de yere bakışın önem kazandığı alanları temsil etmektedirler.Bu çalışmada, ada mekânında yaşam ve yerleşim konuları, kültür ve kentsel mekân öğeleri üzerinden araştırılmış, ada mekânında yerleşimin biçimlenişine etki eden faktörler ve yerleşimi oluşturan bileşenler, İstanbul Prens Adaları, Burgazada örneği üzerinden incelenmiştir. Çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Bu bölümlerin başlıkları; `Giriş`, `Yerin Anlamının Önemi ve Planlama Kentsel Tasarım İlişkisi Üzerinden Bakış`, `Yerin Anlamına Yönelik Bütünleşik Bir Bakış Önerisi`, `Burgazada Özelinde Ada Yerleşmelerine Bakış ve Yeni Sistem Önerisinin İncelenmesi` ve `Sonuç`tur.Giriş bölümünde genel olarak konuya değinildikten sonra tezin amaç, kapsam ve yöntemi tanımlanmaktadır. Çalışma, yerin değişen anlamına dair farklı bakış açılarını inceleyerek, planlama kentsel tasarım sürecinde yerin öneminin ele alınması konusundaki eksikleri tartışmakta ve bu süreçte yeni bir bakış açısı önerileri tanımlamayı amaçlamaktadır. Amaç doğrultusunda `yer`e dair farklı bakışa açılarından yola çıkılarak planlama ve kentsel tasarımın `yer` konusunu ele alışına yönelik farklı yöntemlerin değerlendirmesini ve bu değerlendirmeler ışığında yeni bir bakış açısı olarak `yer yaratma` eyleminin ele alınmasını kapsamaktadır.Bu bağlamda, sahip olduğu güçlü tarihsel arka plan, morfolojik doku ve önemli mekânsal yapılanmaları ile ön plana çıkan Burgazada bu çalışmanın araştırma alanını oluşturmaktadır. Aynı zamanda yeni bir bakış açısı olarak incelenen `yer yaratma` eylemi de Burgazada üzerinden incelenmektedir.Anahtar Kelimeler: yer, yerin anlamı, kimlik, karakter, kentsel tasarım, yer yaratma, yeni bakış açısı

Especially in recent years, the meaning of the place and the idendity issues in whihc the current planning system is lacking in dealing with has started to be considered together with new approaches. In this sense, `urban design` and `urban design guidelines`, which play a supporting role in revealing the importance of the meaning of place, requires a multi-dimentional study. In order to examine the importance of the place in the context of `planning` and `urban planning`, Burgazada as the exclusive parts of urban spaces in `Island Settlements` is determined in the appropriate scale for the sample area study.The islands are areas that can be described as privileged with the physical, visual, perceptual or even social characteristics they have defined with the surrounding coast. At the same time, they are the settlements where change and cultural differentiation are experienced as a result of their limited spatial structure and being closed to the outside. The people who live their define the identity values and it represents the importance of place.In this study, life and settlement issues in the island space, culture and urban space were investigated through the elements, the factors affecting the shape of the settlement in the island space and the components forming the settlement were examined through the example of Istanbul Prince Islands, Burgazada. The study consists of five chapters. The headings of these sections; `Introduction`, `The Importance of the Meaning of Place and the View on the Relationship of Urban Design`, `An Integrated View on the Meaning of Place Proposal`, `An Overview of the Island Settlements in Burgazada and Investigation of the New System Proposal` and` Conclusion `.In the introduction part, the purpose, scope and method of the thesis are defined after the subject is mentioned. The study examines the different perspectives on the changing meaning of the place and discusses the deficiencies in addressing the importance of place in the urban design process and aims to define new point of view suggestions in this process. The aim of this course is to evaluate the different methods of planning and urban design in terms of in terms of `place` and to consider `creating place` as a new point of view in the light of these evaluations.In this context, Burgazada, which stands out with its strong historical background, morphological texture and important spatial structures, forms the research area of this study. At the same time, the `creating place` action, which is examined as a new point of view, is examined through Burgazada.Keywords: Place, meaning of place, identity, character, urban design, creating place, new approach