Erişkin psoriasis hastalarında asitretin ve metotreksat sağ kalımı ve ilişkili faktörler

Abstract

Giriş: İlaç sağ kalımı (ilacın bırakılmasına kadar geçen süre), uzun dönem tedavi başarısını gösteren, etkinlik, güvenlik, tedaviye uyum ve hasta memnuniyeti gibi etkenlerin tümünü kapsaması nedeniyle son yıllarda önem kazanan bir ölçüttür. Genellikle yaşam boyu tedavi gerektiren bir hastalık olan psoriasisin tedavisinde yaygın bir şekilde kullanılmalarına rağmen asitretin ve metotreksatın sağ kalımı ile ilgili bilgi yetersizdir. Tedavi öncesi uygun hasta adayını belirlemek, tedavi uyumunu arttırmak açısından sağ kalım süresini etkileyen faktörlerin belirlenmesi önem taşımaktadır.Amaç: Bu çalışmada, asitretin ve metotreksatın sağ kalım sürelerinin hesaplanması ve sağ kalıma etki eden faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Tedaviden ayrılma nedenleri, tedavi yanıtları ve yan etkilerin değerlendirilmesi diğer amaçlardır.Yöntem: Retrospektif ve kesitsel olan çalışmamızda, 2000-2014 yıllarında psoriasis tanısıyla izlenen asitretin veya metotreksat tedavilerinden en az birini kullanmış olan 364 erişkin hasta alındı. Veriler hasta dosyalarından elde edildi ve tüm vizitler değerlendirildi. Hastaların üçüncü aydaki tedavi yanıtları, tedaviler sırasında gözlenen yan etkiler, tedaviden ayrılma nedenleri ve sağ kalım süreleri değerlendirildi. Sağ kalım süresi ile ilişkili faktörleri değerlendirmek amacıyla Log-Rank testi ve cox regresyon analizleri kullanıldı.Bulgular: Üç yüz altmış dört hastanın 437 tedavi kürü değerlendirildi. Ortanca sağ kalım süresi asitretin için 14 ay, metotreksat için 20 ay olarak hesaplandı. Tedaviye uyumsuz veya takip dışı olmak her iki ilaç için de en sık gözlenen tedavi sonlanma nedeniydi. Tedavinin başarılı olması ve artrit yokluğu, asitretin sağ kalımını; tedaviye iyi yanıt, artrit varlığı ve artan yaş metotreksat sağ kalımını olumlu etkileyen faktörler olarak bulundu.Sonuçlar: İki ilacın da sağ kalım süresi genel olarak kısa olmakla birlikte, tedaviye iyi yanıt sağ kalım sürelerini uzatmaktadır. Artrit varlığı asitretin sağ kalımını olumsuz, metotreksat sağ kalımını olumlu yönde etkilemektedir. Tedaviuyumsuzluğu ve takip dışı kalma, tedavilerin sonlanmasını etkileyen en önemli faktör olarak saptandı.

Background: As a parameter reflecting long term treatment success and a proxy marker of efficacy, safety, compliance and patient satisfaction, drug survival has recently become an important issue. Although acitretin and methotrexate are widely used in treatment of psoriasis; a disease usually necessitating life-long treatment, data on their survival is sparse. It is important to determine factors influencing drug survival in terms of increasing treatment compliance and determining appropriate candidates for treatment.Objectives: The study aimes to investigate long term drug survival of acitretin and methotrexate and also to analyse the determinants of drug survival. The secondary objectives are finding out response to treatments, adverse effects and reasons for discontinuation.Method: This is a retrospective and cross-sectional study, including 364 adult psoriasis patients who underwent treatment with acitretin and/or methotrexate during 2000-2014. Data were extracted from patient files. Patients' response to treatment, adverse effects, reasons for discontinuation and drug survival times were evaluated. Factors influencing drug survival were analysed with Log-Rank test and cox regression.Results: Four hundred and thirty seven treatment courses of 364 patients were evaluated. Median survival time was 14 months for acitretin, and 20 months for methotrexate. Being incompliant or lost to follow-up were the most frequent reasons for treatment discontinuation. Good responders and patients without arthritis had longer survival for acitretin whereas good response, increased age and artritis were assocciated with longer survival of methotrexate.Conclusions: Overall survival of acitretin and methotrexate were short and had positive correlation with treatment success. The presence of athritis decreased survival time of acitretin and improved methotrexate survival. Incompliance and lost to follow-up have been found to be the most important factors affecting discontinuation of treatment.