1247-1254 h/m. 1830-1838 tarihli 2 nolu Varna şer`iye sicil defterinin transkripsiyonu ve değerlendirmesi

Abstract

562 ÖZET 2 Numaralı VARNA ŞER'İYE SİCİLİ H. 1247-1254 (M. 1830-1838) İnsanlarla alakalı bütün hukuki olayları kadıların verdikleri karar suretlerini, hüccetleri ve yargıyı ilgilendiren çeşitli yazılı kağıtları ihtiva eden defterlere serîye sicili denir. Osmanlı Devleti'nde İslâmi hukuk kuralları geçerli idi. Bundan dolayı yapmış olduğumuz çalışmanın giriş kısmında belgelerin anlaşılmasına kolaylık sağlamak amacıyla Osmanlı adliye teşkilatının fonksiyonları hakkında bilgi verilmiştir. Daha sonra serîye sicillerinin genel özelliklerini ve tarihi önemini açıklamaya çalıştık. Varna şer'îye sicilleri İstanbul müftülüğü şerîye sicilleri arşivindedir. Tez konumuz olan 2 numaralı defter 38x19 ebadında H. 1247-1254 (M. 1830-1838) yıllarına ait olup, ferman, buyruldu, miras, tereke kayıtlan, alım-satım, aile hukuku, vakfiye, vasi ve vekil tayinlerini ihtiva etmektedir. Araştırmacılara kolaylık sağlamak amacıyla belgelerin özetleri çıkartılıp daha sonra metin transkripsiyonu verilmiştir. Değerlendirme kısmında ise çalışmamız sırasında elde ettiğimiz sonuçları ele alarak XIX. yüzyılın ilk yansında Varna'nın idari, iktisadi ve sosyal yapısı hakkında bilgiler verilmiştir. Buna göre XIX. yüzyılın ilk yansında Varna Silistre sancağına bağlı bir kaza merkezi idi. Halk tarım, hayvancılık ve ticaretle uğraşmaktadır. Müslim ve gayri müslim halk arasındaki ilişkilerin iyi olduğu anlaşılmaktadır. Defterdeki yazı çeşidi hakkında bilgi vermek amacıyla ekler bölümünde beş adet belge fotokopisi verilmiştir.

563 SUMMARY Şer'îye Register of Varna Number 2 H. 1247-1254 (A.D. 1830-1838) Şer'îye register is a kind of written document consisting of lawsuit papers that moslem Judge decides all lawful events about people. In Ottoman Empire, moslem rules are valid there fore in the introduction of our studies in order to ease the understanding of the documents some knowlodge about the functions of Ottoman court organization is given. Furter in our studies we try to explain general qualities and historical importance of şer'îye registers. Varna şer'îye register are kept in the office of miifti of Istanbul. The volume 2 wich is our the sis subject has a width of 38 centimetres and a length of 19 centimetres. İt is written between H. 1247-1254 (A.D. 1830-1838) and consists of documents of heritage firman and ordering, commerical document, civil law designation for executors and representatives. In order to ease researchers studies the summaries of the documents and transcription texts are given. In conclusion part considering the results that we get during our studies knowledge about admirative, economical and social construction of Varna in the first half of 19th. century in the first half of 19th century of Silistre province. People deal with agriculture and commerce it is understood that the relations between moslems and non moslems are very well. For giving information about the volume five photo-copies of the documents are given in the appendices.