Minyetü`l-Ebrar ve Gunyetü`l-Ahyar, metin-sözlük (31a-62b)

Abstract

261 4. ÖZET XV. yüzyılın ortasında, İstanbul'un Fatihi ve Osmanlı Devleti'nin padişahları arasında en güçlü şairi olan Fatih Sultan Mehmed'e sunulmak üzere hazırlanan Münyetü'l-Ebrar ve Gunyetü'l-Ahyar, Fatih'in de hocası olan Akşemseddih'in isteğiyle Muvaffak ibn-i Mecd-i Hasî'nin Selve adlı, tasavvuf sahasında, halvet ve uzlete çekilmenin esasları ve faydalarını anlatan eserinin tercümesidir. Eser, yazarın da belirttiği gibi, tercüme-telif yoluyla kaleme alınmıştır. Sahasında o güne kadarla bir boşluğu dolduran bu eser, dil yönünden ara dönemde, yani Eski Anadolu Türkçesi'nden Osmanlı Türkçesi'ne geçişin son döneminde yazılmıştır Çalışma bu eserin 31a-62b varaklarıyla sınırlandırılmış ve iki bölüm halinde hazırlanmıştır. İlk bölümde metin transkribe edilirken âyet, hadis ve Arapça ibareler Arap harfleriyle yazılmış ve dipnotta Türkçe karşılıkları verilmiştir. İkinci bölümde bütün kelimeler -âyet, hadis ve Arapça ibareler hariç- sözlük kısmına alınmış, metin içindeki anlamlan karşılarına yazılarak metinden seçilen birer cümleyle örneklendirilmiştir. Bugün için kullanımını yitiren kelimeler tespit edilirken bunların anlamlan daha önceki ve sonraki asırlarda yazılan eserlerdeki kelimelerle karşılaştırılmıştır. Aynı zamanda eserin indeksi bu bölümde hazırlanmıştır. Türkçe kelimelerin büyük çoğunluğunun günümüzde de yakın anlamlarıyla kullanıldıkları, bazı kelimelerin ise günümüzde çok daha farklı manalarda kullanıldığı görülmektedir. Bazı kelimeler ise, kullanım sahasından çıkmışlardır.

262 5. RESUME Miüıyetü'l-Ebrâr ve Gunyetii'l-Ahyâr est la traduction de l'oeuvre de Muvaffak İbn-i Hası dans le domaine mystique, appele Serve, raconte les principes et les benefices d'isolement et de solititude, cette oeuvre est preparee en vue d'etre presente au conqueranl d'istanbul, Fatih Sultan Melımed, le souverain et le poete le plus puissant de l'Etat d'Ottoman. Cost le maître de Fatih qui a bien voulu que cette oeuvre soit traduit. L'oeuvre comme l'auleur aussi I'exprime est redige par la methode d'une sorte d'adaptation des traductions. Cet ouvrage qui a bien eomble une lacune dans son domaine, est ecrit dans une langue du stade de transition an turc d'Ottoman du turc d' Anatolie ancienne. Nous avons concentre nötre travail sur les feuilles de 31a-62b de cette oeuvre. Dans la premiere partie â arte de la transcription du texte, on a ecrit egalement les versets les paroles (du prophete) et les expressions d'Arabe en lettres d'Arabe et on a donne leur traductions au dessous des pages comme des notes. A la deuxieme partie, on a examine toutes les expressions sauf des versets, des paroles et des expressions sauf des versets, des paroles et des expressions d'Arabe â la partie du lexique, on a ecrit lour sens â lour cote et donne une exemple avec une phrase chosie du texte. On a fixe, les mots qui ont perdu leur sens aujourdhui, et compare avec les mots des ceuvres ecrits dans les siecles anterieurs et precedentes. En meme temps on a prepare dans cette partie 1'index de 1 'ouvrage. On a constate que la plupart des mots sont employes avec un sens semblable â celui d'aujoımJlıui tandis que certains mots sont employes dans im sens tres different. Certains mots aussi sont sorti du domain d'emploi.