Kahramanmaraş koşullarında börülce (Vigna unguiculata (L.) walp) bitkisine uygulanan farklı sıra arası ve sıra üzeri mesafelerinin verim unsurlarına etkisi

Abstract

Bu araştırma; börülce çeşidinin verim ve verim unsurları üzerine farklı sıra arası ve sıra üzeri mesafelerinin etkilerini belirlemek amacıyla Kahramanmaraş ekolojik koşullarında 2014 yılında yürütülmüştür. Deneme materyali olarak kullanılan Karnıkara börülce çeşidine 3 sıra arası (40, 55, 70 cm) ve 3 sıra üzeri (4, 7, 10 cm) mesafeleri uygulanarak, bölünmüş parseller deneme desenine göre dört tekerrürlü kurulmuştur. Çalışmada, börülce bitkisinin çiçeklenme süresi, bakla bağlama sırasında bitki boyu, bakla sayısı, taze bakla verimi, yeşil ot verimi, kuru ot verimi, ADF (Acid Detergent Fiber), NDF (Neutral Detergent Fiber) ve protein oranı incelenmiştir. Fizyolojik olgunluğu tamamlayan bitkinin, bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, bakla sayısı, bakla boyu, ilk dal yüksekliği, dal sayısı, kuru ot verimi, ADF (Acid Detergent Fiber), NDF (Neutral Detergent Fiber) ve protein oranı incelenmiştir. Araştırmada, Karnıkara börülce çeşidi sıra arası ve sıra üzeri mesafelerine göre, bakla bağlama dönemine ait çiçeklenme süresi, taze bakla verimi, yeşil ot verimi ve kuru ot verimi istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Sıra arası mesafelerine göre bitki boyu, ADF, NDF ve protein oranları istatistiki olarak önemli olmuştur. Karnıkara börülce çeşidinin fizyolojik olum döneminde sıra arası ve sıra üzeri mesafelerine göre kuru ot verimi ve dal sayısı, sıra üzeri mesafelerinde bakla sayısı ve protein oranı, sıra arası mesafelerinde ilk dal yüksekliği, sıra arası x sıra üzeri interaksiyonunda bitki boyu istatistiki olarak önemli farklılıklar gösterdiği kaydedilmiştir.Araştırmada kullanılan Karnıkara börülce çeşidine uygulanan sıra arası ve sıra üzeri mesafelere göre bakla bağlama dönemindeki, çiçeklenme süresi 52.50-85.00 gün, bitki boyu 65.70-97.50 cm, bakla sayısı 5.55-9.75 adet, taze bakla verimi 267.84-1107.50 kg/da, yeşil ot verimi 1971.38-5840.75 kg/da, kuru ot verimi 451.40-1338.00 kg/da, ADF oranı % 26.21-36.54, NDF oranı % 24.51-42.55, protein oranı % 16.80-20.54 arasında değişim gösterdiği belirlenmiştir. Sıra arası ve sıra üzeri mesafeleri uygulanan Karnıkara börülce çeşidinin fizyolojik olum dönemindeki bitki boyu 57.40-90.45 cm, ilk bakla yüksekliği 23.75-31.77 cm, bakla sayısı 2.93-7.65 adet, bakla boyu 9.88-11.85 cm, ilk dal yüksekliği 2.72-7.30 cm, dal sayısı 9.05-13.15 adet, kuru ot verimi 1617.50-3667.50 kg/da, ADF oranı % 36.54-39.65, NDF oranı % 46.82-49.50 ve protein oranı % 17.70-19.86 arasında değişmiştir.Sonuç olarak, Kahramanmaraş koşullarında börülce bitkisinin sulama aralığının mısır bitkisine göre daha uzun olduğu, yüksek sıcaklıkta bakla bağlamada sorun olduğu ve kuşların börülce bitkisine çok büyük zarar verdiği görülmüştür. Karnıkara börülce çeşidinin, Kahramanmaraş yöresinde tane ürünü için, 15 Temmuz tarihinden iki hafta daha erken ekiminin yapılması gerektiği tespit edilmiştir.

This research was conducted to determine the effects of different interrow and intrarow distances on yield and yield components of cowpea in 2014 in Kahramanmaraş ecological conditions. The study was established as four replications by the split plot design. Three interrow (40, 55, 70 cm) and intrarow (4, 7, 10 cm) distances was examined on Karnikara cowpea variety used as trial material varieties. In the study, flowering day number, plant height, number of pods, fresh pod weight, green plant yield, dry hay yield, ADF (Acid Detergent Fiber), NDF (Neutral Detergent Fiber) and protein ratio of cowpea plants were investigated pod occuring period. The plant height, first pod height, number of pods, pod length, first branch height, branches number, dry plant yield, ADF, NDF and protein rate were investigated to plant completed the physiological maturity. In the study, Karnikara cowpea's flowering day number, fresh pod weight, green plant yield, and dry hay yield was found to be statistically significant according to interrow and intrarow. In terms of the interrow the plant height, ADF, NDF and protein rate were statistically significant to pod occuring period. Karnikara cowpea in physiological maturity period according to the interrow and intrarow were significant for dry hay yield and branch number. The intrarow was found significant for number of pods and protein rate. The interrow was significant as statistically for the first branch height. It is noted that plant height shows significantly differences in interrow x row interactions.The flowering day number, plant height, number of pods, fresh pod weight, green plant yield, dry hay yield, ADF rate, NDF rate and protein rate were 52.50-85.00 days, 65.70-97.50 cm, 5.55-9.75 pieces, 267.84-1107.50 kg / da, 1971.38-5840.75 kg / da, 451.40-1338.00 kg / da, 26.21-36.54 %, 24.51-42.55 %, 16.80-20.54 % according to interrow and intrarow of Karnıkara cowpea variety of pod occuring period respectively.It was reported that plant height, first pod height, number of pods, pod length, first branch height, branch number, dry hay yield, ADF rate, NDF rate, protein rate of Karnikara cowpea variety in physiological maturity period showed changes between 57.40-90.45 cm, 23.75-31.77 cm, 2.93-7.65 pieces, 9.88-11.85 cm, 2.72-7.30 cm, 9.05- 13.15 pieces, 1617.50-3667.50 kg / da, 36.54-39.65 %, 46.82-49.50 %, 17.70-19.86 % respectively. As a result, it was showed that length of irrigation time of cowpea in comparison with corn plant was longer in Kahramanmaraş conditions, the high temperature was prevent pod occuring and it was observed that birds caused great damages to cowpea plant. It was found that grain production of Karnikara cowpea needed to be planted two weeks earlier from 15th July for Kahramanmaraş region.