The spatial analysis of the terrain impact on agricultural land use by using GIS and RS techniques: A case study of Soran district-Erbil-Iraq

Abstract

Bu çalışmada, yüksekliği 361m ile 3406m arasında değişen ve birçok arazi kullanımı/arazi örtüsü (ak/aö) tipi barındıran Soran ilçesi çalışma alanı olarak seçilmiştir. Bu çalışmanın amacı arazi özelliklerinin tarım alanı üzerine olan etkilerinin CBS ve uzaktan algılama teknikleri kullanılarak ortaya koymaktır. Çalışmada 2016 yılına ait Landsat 8 uydu görüntüsü ve Sayısal Yükseklik Modeli (SYM) kullanılmıştır. Eğim ve yükseklik haritaları ArcGIS ortamında elde edilmiş ve Zuidam Sınıflandırma Yöntemi kullanılarak eğim haritaları 6 sınıfa ayrılmıştır. Erdas Imagine programı kullanılarak Landsat 8 uydu görüntüsü Kontrollü Sınıflandırma yöntemi kullanılarak AK/AÖ haritaları oluşturulmuştur. Eğim, yükseklik, ve AK/AÖ haritaları üst üste konularak konumsal analiz yapılmış ve tarım, orman ve mera alanlarının eğim ve yükseklik verileri ile aralarındaki ilişki ortaya konulmuştur. Çalışma sonunda, eğim ile tarım alanları arasında negatif bir doğrusal ilişki olduğu bulunmuştur. Arazideki eğim arttıkça, arazinin tarım için kullanılma oranı azalmaktadır. Çalışma alanındaki tarım alanlarının %70'i eğimi 0-18 derece olan arazilerde bulunduğu tesbit edilmiştir. Ayrıca eğim ile orman arasında güçlü bir ilişki olduğu tesbit edilmiş olup, arazinin eğimi arttıkça, orman olma oranıda artmaktadır. Çalışma alanındaki ormanların %80'i eğimi 18-24 derece arazide bulunmaktadır. Çalışma alanındaki meraların %72'si eğimi 18-24 derece olan alanlarda yer almaktadır. Ayrıca çalışma alanının %84'ünün yüksekliği deniz seviyesinden 900m veya daha fazla olarak tesbit edilmiştir. Çalışma alanında, yüksekliğin tarım alanı kullanımında çok etkin olduğu tesbit edilmiştir. Çalışma alanının %7'si tarım, %30'u mera ve %14'ü ise orman olduğu tesbit edilmiştir.

In this study, Soran District was selected as study area due to the fact that terrain elevation ranges between 361m and 3406m with many land use/land cover (LULC) types. The main objective of this study was to determine the impact of terrain over agricultural land use using GIS and RS techniques. Landsat 8 satellite imagery and DEM compose the main data for this study. Slope and elevation maps were derived from DEM using ArcGIS software and classified into six categories according to Zuidam Classification System. ERDAS Imagine software was also used to classify Landsat 8 satellite imagery in order to derive the LULC types of the study area. Slope, elevation, and LULC maps were overlaid on top of each other to determine the spatial relationship between slope, elevation and agricultural land use, pasture and forest. The final results indicate that there is a negative relationship between agricultural land use and slope. The steeper slope that area has, the less likely that agricultural land use will occur. 70% of the agricultural land use has slope of 0-18 degrees. On the other hand, there is a strong relationship between slope and forest. The more sloped the area is, the more likely to be the forest. It was determined that 80% of the forest in the study area has slope of 18-24 degrees. It was also found that 72% of the pasture has slope of 12-24 degrees. It was also found that 84% of the study area's elevation was over 900m. Elevation has also negative relationship with agricultural land use. This is the main reason that only 7% of the study area is used as agricultural land use. Results also indicate that 30% and 14% of the study area are pasture and forest. Key words: LULC, DEM, Terrain, Slope, Elevation, Agriculture land use, Pasture, Forest, RS, GIS and Soran district.