Eski Türk dini ve Türk İslam kültürü üzerindeki izleri

Abstract

Eski Türk dini, Türk tarihi açısından üzerinde uzun tartışmaların yapıldığı ve fikir ayrılıklarının yaşandığı hassas bir konudur. Araştırmacıların bir kısmı eski Türklerin dinini Şamanizm olarak ifade etmiştir. Önemli bir kısmı ise bu düşünceye karşı çıkarak, Şamanizm'in Türkler gibi köklü bir medeniyete ve kültüre sahip bir milletin dini olamayacağı fikrini savunmuştur. Bu düşünceden yola çıkarak ifade etmek gerekir ki eski Türklerin dini Kök Tengri inancıdır. Bununla birlikte diğer bütün milletler gibi Türkler de zaman içerisinde farklı dinlerin etkisine girmişlerdir. Özellikle yaşadıkları coğrafya itibarıyla geniş bir alanda hüküm süren Türkler bu bölgelerdeki Budizm, Maniheizm, Hıristiyanlık ve Musevilik gibi dinleri de kabul etmişlerdir. Fakat kabul edilen bu dinler Türk kültür ve karakterine uygun olmadığından büyük kitlelere mâl olamamıştır. Bütün bu dinlerin aksine İslamiyet'i kabul eden Türkler yeni bir ruh ve heyecanla çok geniş coğrafyalarda büyük ve uzun ömürlü devletler kurmayı başarmışlardır. Öte yandan İslamiyet'i kabul eden Türkler Kök Tengri inancından gelen adetlerini de tamamen terk etmemiş, İslam dini ile bütünleştirerek yaşatmaya devam etmişlerdir. Bundan dolayı bu gün dahi Türk-İslam kültürü içerisinde Türklerin eski dinin izlerini görmek mümkün olmaktadır.Anahtar Kelimeler: EskiTürk Dini, Şamanizm, Kök Tengri, İslamiyet

The former Turkish religion is a very sensitive issue for the Turkish history on which long debates are made and different opinions occured. While some researchers explain the former Turkish religion as Shamanism, the majority of researchers oppose to this view. Based on this idea,this should be stated that the former Turkish religion is Kök Tengri. Hovewer -like all the other nations- Turkish has been effected of different religions in the time. Turks who ruled a wide range of their geography adopted Buddhism, Manichaeism, Christianity, and Judaism. However, this religion that was accepted did?nt adopted to large crowds as it was not appropriate to the Turkish character and culture. In contrast to all these religions, Muslim Turkish have established large states in very wide geographical areas by new spirit and enthusiasm. On the other hand Muslim Turkish did not completely abandon the customs which comes from the religion ?Kök Tengri?, those were integrated with the religion of Islam and has been continued.Keywords : The former Turkish religion, Kök Tengri, Shamanism, Islamic