Öğretmen adaylarının siber zorbalığa maruz kalma dereceleri ve davranışları uygulama dereceleri

Abstract

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adayları olarak eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin siber zorbalık davranışlarını uygulama ve siber zorbalık davranışlarına maruz kalma yaygınlıklarını incelemektir. Ayrıca, siber zorbalık yaygınlıklarının cinsiyet, yaş, bölüm ve ailenin aylık geliri değişkenleriyle ilişkisini ortaya koymak hedeflenmiştir. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin istatistiksel analizinde; frekans ve yüzde hesaplamaları yapılmış, cinsiyet, yaş, bölüm ve ailenin aylık geliri değişkenlerinde öğrencilerin görüşlerinin ortalamalarına, standart sapmalarına gruplar arasında ilişkisel durumlarına bakılmıştır. Bu ilişkide iki gruba sahip olan (cinsiyet) değişkenlerde T-Testi, ikiden fazla gruba sahip olan (yaş, bölüm ve ailenin aylık geliri) değişkenlerde ise Tek Yönlü Varyans Analizi ve Tukey testi yapılmıştır. Bu araştırma, Adıyaman Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde öğrenim gören 4.sınıf öğrenciler ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemi, 177'si (%55.5) kız, 142'si (%45.5) erkek olmak üzere toplam 319 kişiden oluşmaktadır. Araştırmada öğrencilerin kişisel bilgilerini tespit etmek için `Kişisel Bilgiler Formu` kullanılmıştır. Ayrıca öğrencilerin siber zorbalık yaygınlıklarını ölçmek için Çetinkaya (2010) tarafından geliştirilen `Siber Zorbalık Davranışlarını UygulamaAnketi` ve `Siber Zorbalık Davranışlarına Maruz Kalma Anketi` kullanılmıştır.Araştırma sonucunda genel siber zorbalığa maruz kalma düzeyleri ve genel siberzorbalık davranışlarını uygulama düzeylerinde cinsiyet, yaş, bölüm ve ailenin aylıkgeliri değişkenlerine göre anlamlı bir fark bulunmamıştır. Alt boyutlarda ise;'Forum Siteleri' ve 'Chat Siteleri' boyutlarında kız öğrencilerin daha fazla siberzorbalığa maruz kaldığı tespit edilirken, 'Forum Siteleri' boyutunda da kızöğrencilerin erkek öğrencilere göre daha fazla siber zorbalık yaptıkları tespitedilmiştir. Ayrıca, 'Chat Siteleri' boyutunda Türkçe bölümünde öğrenim görenöğrencilerin, diğer bölümlerde öğrenim gören öğrencilere oranla daha fazla siberzorbalık yaptıkları sonucuna ulaşılmıştır. Eğitim fakültesi öğrencilerine `siberzorbalık` ile ilgili seminerler verilmesi, öğretmen adaylarına `bilinçli internetkullanımı` ile ilgili seminerler ve eğitimler verilmesi, ayrıca siber zorbalıkdavranışlarına maruz kaldıklarında nasıl davranmaları gerektiğine yönelikeğitimler verilmesi önerilmiştir.Anahtar Kelimeler: Zorbalık, Siber Zorbalık, Siber Zorba, Siber Mağdur, SiberSuçlar.

The aim of this research is to examine the generality of performing or being exposed to cyber tyranny behaviours of the last years students of college of educations as teacher canditates; and to bring up the relation between the cyber tyranny generality and the variables of sexuality, age, majör and monthly income of the family. The model of survey was used in this research. Some variables were examined for the statistical analyze of data of the research. Frequency and percentage were calculated, averages, standart deviations and relational status of among groups of student's ideas were examined on some variables (sex, age, depatment, and family's monthy pay). In this relationship, T-Test was used to determine on variable had two groups (sex), One Way Anova and Tukey were used to determine on variable had a few groups (age, department and family's monthly pay). The research was examined with students studying in class 4 of Faculty of Education at Adıyaman Universty. Sample of the research included 319 people, 177 people of them (55.5 %) were girls, 142 people of them (45.5 %) were boys. In the research, `Personal Information Form` was used to determine personal information of students. In addition, Çetinkaya (2010) used `The Survey of Application Behaviors of Cyber Bullying` and `The Survey of Expasure to Behaviors of Cyber Bullying` to measure the prevalence of cyber bullying of students. As a result, expasure level to behaviors of general cyber bullying and application level behaviors of general cyber bullying aren't relevant to sex, age, department and family's monthly pay. Mareaver, girls more expased to cyber bullying than boys on `Forum Sites` and `Chat Sites`. On the other hand, girlsmore applied cyber bullying than boys on `Forum Sites`. Also, students of department of Turkish Education more applied cyber bullying than others an `Chat Sites`. We learned these facts from the research. It's been suggested to conduct seminars to the students of college of teachers about `cyber tyranny`, to the teacher candidates about `Deliberative Internet Usage` along with courses and in addition to these, it's been suggested to give education about how to act when they are exposed to cyber tyranny behaviours.Keywords: Bullying, Cyber Bullying, Cyber Bullies, Cyber Victims, Cyber Crime.