İktisadi düşüncenin evrimi ve kapitalizmin piyasa tarihi

Abstract

İktisat biliminin liberal içerikli ilk doktrini tarımda doğdu, Fizyokrasi doğa bilimlerinden esinlenerek doğal düzeni savundu. İktisat biliminin ilk kitabı `Milletlerin Zenginliği` yayınladıktan sonra, doğa bilimlerinden ilham alan doğal düzen savunucuları, A.Smith'in izinden giderek Klasik Doktrini kurdular. İnsan emeğine aşırı saygı duyan bu okulun teorik çelişkileri ve ekonomik eşitlik konusundaki tutumu iktisadi Liberalizme muhalif yeni doktrinleri doğurdu. Marksizm doğal düzen savunucularının pasif aklı yerine, insan aklına aşırı güven duyan, doğal düzeni reddeden ve Klasiklerden daha determinist yeni bir fikir olarak gelişti. Liberal içerikli iktisat bilimini yirminci yüzyıla Neo Klasikler taşıdılar. Neo Klasikler, Klasiklerin değer paradoksu ve hatalı ücret teorilerinde düzeltme yaptıkları gibi birçok konuda da Klasiklerin eksiklerini tamamlayarak, iktisadi düşünceyi geliştirdiler. Ancak doğa bilimlerinde ortaya çıkan yeni gelişmeler ve yirminci yüzyılın ağır ekonomik sorunları; alternatif fikirleri doğurdu. Dönemin siyasal, sosyal ve ekonomik sorunlarına farklı çözümler sunan, akla aşırı güven duyan yeni iktisadi düşünceler yayıldı ve iktisadi düşünce çoğulcu bir özellik kazandı. Bu fikirler arasından nispeten liberal içerikli bir doktrin olan Keynesci iktisadın sosyal devleti ve Marksizm'in aşırı devletçi Sosyalizmi uygulamaya geçerek yaygınlaştı. 1970'lerden sonra yirminci yüzyılın ihtiyaçlarına cevap verecek bir biçimde yeni Liberal dokrinler doğdu. İktisadi Liberalizmi Yeni Sağ ya da Arz Yönlü iktisadın savunduğu bu dönemde, iktisadi doktrinler birbirlerinden etkilenseler de iktisadi Liberalizme zıt doktrinler Liberalizme daha fazla yakınlaştılar.Modern çağda Kapitalizmin ilk piyasasındaki gelişmeler bir yana bırakılırsa, tarihsel süreç içinde Kapitalizmin ikinci piyasası, liberal iktisadi doktrinlerin etkisinde kalarak serbestleşti. Yirminci yüzyılın başında yaşanan gelişmeler sonrasında Kapitalizmin piyasası müdahalelerle karşılaşırken, İktisadi Liberalizme karşı doktrinlerin kontrolündeki piyasalar da tam devlet kontrolüne girdiler. 1970'li yıllarda Kapitalizmin piyasası yeniden liberalleşirken, yirminci yüzyılın sonunda devlet kontrolündeki piyasalar, otoriter doktrinlerden çok daha hızlı bir biçimde, Kapitalizmin serbest piyasasına dönüştüler.Anahtar Kelimeler: İktisadi Düşüncenin Evrimi, Klasik Doktrin, Neo Klasik Doktrin, Keynes, Marksizm, Yeni Sağ, Kapitalizm, Kapitalizmin Piyasa Tarihi, Doğa Bilimleri, Doğal Düzen, Klasik Fizik, Modern Fizik

The first liberal doctrine of economics was born in agriculture, the Physiocrasy argued natural order inspired by the natural sciences. After publication of Adam Smith's The `Wealth of Nations`, proponents of the natural order generated the fisrt modern school, Classical Economics by following in A. Smith's footsteps. Theoretical contraction and stance on economic equality of this school, respect for human labor, has supported a new doctrine that oppnent to economic Liberalism. Marxism has improved as a new idea which over-reliance on the human mind instead of the passive mind of the natural order's advocates, reject the natural order, more deterministic than classics. Neo-Classic economists have transferred liberal economic thought to the twentieth century. Neo-Classic economists have developed Classical Economic thought by adjusting the paradox of value and the theory wages also completing missing of classics. However, new developments occurring in the natural sciences and the problems that arised in the twentieth century bring out the new economic thinking. New economic ideas which offering diffent solution to the era's political, social and economic issues, over trust in mind spread and economic thought attained a pluralistic feature. Among them, Keynesian welfare state that relatively liberal content and Marxism's extreme statist socialism became widespread. After the 1970s, liberalism has re-defened by neo-liberal economic doctrine so as to respond to the problem of the twentieth century. In this period, economic Liberalism was defended by the new right or supply- side economics and even if all economic doctrines affect each other, the opposite doctrines to economic Liberalism have became much more closer to Liberalism. Leaving aside the developments in the modern era of Capitalism's first market, ın the historical progress, Capitalism's second market became liberal under the affect of liberal economic doctrines. After the developments in the early twentieth century, while Capitalist market faced with intervention, the full state control commenced in the market which under the control of doctrines against economic Liberalism. While capitalist market was becoming liberal again in 70's, the state-controlled markets at the end of the twentieth century transformed Capitalist markets much more rapily than authoritarian doctrines. Keywords: The Evolution Of Economic Thought, Classic Doctrine, Neo-Classic Doctrine, Keynes, Marxism, The Right, Capitalism, History of Capitalist, Natural Sciences, Natural Order