Kırıkkale ili microtus (Schrank, 1798) cinsi türlerinin biyolojisi ve ekolojisi (Mammalia: Rodentia)

Abstract

ÖZET KIRIKKALE İLİ MICROTUS (SCHRANK, 1798) CİNSİ TÜRLERİNİN BİYOLOJİSİ VE EKOLOJİSİ (MAMMALIA: RODENTIA) GÖZÜTOK, Serdar Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Danışman: Prof. Dr. İrfan Albayrak Ocak 2004, 68 sayfa Bu araştırma 2001 ve 2003 yıllan arasında Kırıkkale ilinden elde edilen Microtus cinsinin iki türüne ait toplam 94 örneğe dayanmaktadır. Örnekler ölü ve canlı yakalama kapanlanyla elde edilmiştir. Microtus cinsini temsil eden türlerin ekolojik, biyolojik ve taksonomik özelliklerini ortaya koymak için habitat, kürk rengi, üreme, beslenme, kıl morfolojisi, karyoloji ve baculum özellikleri ile ilgili bilgiler kaydedilmiştir. Bu araştırma sırasında hayvanların beslenme davranışlarını gözlemek ve karyolojik analizleri yapmak amacıyla 17 birey laboratuarda cam kafes içinde beslenmiştir. Türlerin beslenme ve üreme ile ilgili bilgileri hem doğadan hem de laboratuarda kaydedilmiştir. Örneklerin baş iskeleti Mursaloğlu (1965)'na, baculum Lidicker (1968)'e ve karyoloji Patton (1967)'a göre hazırlanmıştır. Kırıkkale ilinde Microtus cinsine ait iki tür, Microtus guentheri (Danford ve Alston, 1880) ve Microtus rossiaemeridionalis Ognev, 1924'in yaşadığı saptanmıştır. Microtus guentheri'de gebe bireylere Nisan, Haziran, Temmuz ve Eylül aylarında rastlanmıştır. Microtus guentheri ve Microtus rossiaemeridionalis' 'de diploidkromozom sayısı 54 dür. Her iki türde temel kromozom kol sayısı 54, otozomal kromozomların kol sayısı 52 olarak tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Microtus guentheri, Microtus rossiaemeridonalis, Ekoloji, Biyoloji, Kırıkkale, Türkiye.

ABSTRACT BIOLOGY AND ECOLOGY OF THE SPECIES OF THE GENUS MICROTUS (SCHRANKJ798) IN KIRIKKALE PROVINCE (MAMMALIA: RODENTIA) GÖZÜTOK, Serdar Kırıkkale University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Biology, M. Sc. Thesis Supervisor: Prof. Dr. trfan Albayrak January 2004, 68 pages This study is based on 94 specimens belonging to two species of the genus Microtus collected from the Kırıkkale province between 2001 and 2003. The specimens were obtained by die and live traps. Some features concerning habitat, pelage colour, feeding, breeding, hair morphology, karyology and baculum of the species were recorded for finding out their ecological and biological aspects. 17 specimens were fed with some seeds and fruits in a glass cage at the laboratory to observe their feeding behaviours and carry out karyological analyses. Informations on their feeding and reproduction were recorded both in the field and laboratory. Skulls were prepared according to Mursaloğlu (1965) and baculum, to Lidicker (1968) and karyology, to Patton (1967). It has been determined that two species of the genus Microtus live in the Kırıkkale province, Microtus guentheri (Danford and Alston, 1880) and Microtus rossiaemeridionalis Ognev, 1924. Pregnant individuals i of Microtus guentheri were encountered in April, June, July and September. It was determined that the diploid number of Microtus guentheri and Microtus HIrossiaemeridionalis is 54. The fundamental number, is 54 and the number of autosomal arms, is 52 in both species. Key Words: Microtus guentheri, Microtus rossiaemeridionalis, Ecology, Biology, Kırıkkale, Turkey. IV