Hamzanâme (53. cilt, İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi) gramer incelemesi - transkripsiyonlu metin - sözlük - indeks

Abstract

Hz. Hamza'nın hayatı etrafında anlatılan, İslam uğrunda yapılan savaşlardan ve kahramanlıklardan bahseden dinî-destanî metinlere Hamzanâme adı verilir. Hamzanâmeler, 14. yüzyılda Hamzavî tarafından yazıya geçirilmiştir. Eski Anadolu Türkçesi döneminde yazıya geçirilen Hamzanâmeler, Türkler arasında çok sevilmiş ve yüzyıllarca anlatılmıştır. Eski Anadolu Türkçesi dönemi eseri olan Hamzanâmeler üzerinde yapılacak her bir çalışma önem arz edeceğinden Hamzanâme'nin 53. cildi bu çalışmaya konu edilmiştir. Hamzanâmeler üzerinde çok az çalışma yapılmıştır. Bu sebeple İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Nadir Eserler Kütüphanesi'nde yer alan Hamzanâme'nin 297.9 numaralı elli üçüncü cildi temin edilmiş ve daha çok dil bilgisi bakımından incelenmiştir. Bu tezde, incelemeler neticesinde ortaya çıkan verileri ilim aleminin hizmetine sunmak amaçlanmıştır. Ayrıca bu tezde Eski Anadolu Türkçesinin 14.yüzyılına ait mensur eser örneklerinden olan Hamzanâme'nin Türk Dil Bilgisi araştırmaları bakımından Türk dilinin tarihî gelişimi içerisindeki yerine katkı sunmak amaçlanmıştır. Bu itibarla Hamzanâme'nin elli üçüncü cildi çeviriyazıya aktarılmış, metin üzerinde inceleme yapılarak metin sözlüğü hazırlanmış, kişi ve mekân adları dizini oluşturulmuştur. Böylece Türk Halk Edebiyatı ve İslam Tarihi'ne kaynaklık edecek bir eser günümüz Türkçesine kazandırılmıştır.Anahtar Sözcükler: Eski Anadolu Türkçesi, Hz. Hamza, Hamzanâme, Dil Bilgisi

Hamzaname is called religious-epic texts which are told around the life of Prophet Hamzah and mention about the wars fought for Islam and the heroism. Hamzanames were written out by Hamzavi in the 14th century. Hamzanames written out during the Old Anatolian Turkish period have been liked by the Turkish and told for centuries. Since each study to be done on Hamzanames, the work of the Old Anatolian Turkish period, shall be important, the 53rd volume of Hamzaname is mentioned in the present study. There are very few studies having been done on Hamzanames. Therefore, the fifty third volume no 297.9 of Hamzaname, present in the Rare Works Library, the Faculty of Literature, Istanbul University, has been obtained and mostly examined in terms of grammar. The present thesis is intended to put the data having emerged as a result of examinations at the disposal of science world. Furthermore, this thesis is intended to contribute to the place of Hamzaname, one of the prosaic works examples of the 14th century of the Old Anatolian Turkish, in historical development of Turkish language in terms of the Turkish Grammatical studies. In this respect, fifty third volume of Hamzaname has been transferred into the transcription, textual dictionary has been prepared by examining the text, the index has been prepared for names of the people and places. Thus, a work which shall be a resource for Turkish Folk Literature and Islamic History has been introduced into the current Turkish.Key Words: Old Anatolian Turkish, Prophet Hamzah, Hamzanâme, Grammar