Ana hatlarıyla hâricîler ve hadis

Abstract

Hâricîler, İslâm tarihinde sert görüşleriyle ön plana çıkmasına rağmen kendisine siyasî ve itikadî açıdan etkilediği önemli bir taraftar grubu edinmeyi başarmış bir fırkadır. Ayrıca `büyük günah işleyenlerin tekfir edilip edilemeyeceği, devlet başkanının Kureyş'ten olup olamayacağı, amelin imanın cüzü olması vs.` gibi meselelerle Müslümanların zihinlerinde yer edinerek bazı Müslüman toplulukların tepkisine maruz kalmış bir fırkadır. Kendi içinde farklı gruplara ayrılan ve Kur'an ayetlerini yüzeysel olarak değerlendiren Hâricîlerden Ezârika; çok sert tutumlarıyla ön plana çıkan, pek çok Müslüman kanı dökmüş bir fırkadır. Günümüze kadar varlığını sürdüren İbâziyye ise bu gruplar arasında en mutedil fırkadır.Hâricîlerin büyük günah işleyenleri tekfir etmeleri, onların hadis rivâyetini de etkilemiştir. Zira Hâricîlere göre, yalan söyleyen kimsenin de kâfir olması gerekir. Çünkü yalan söylemek de büyük günahlardandır. Bu durumun genel olarak onları hadis uydurmaktan engellediği söylenmekle birlikte, kaynaklarda bazı Hâricîlerin hadis uydurduğuna dair bir takım ipuçları bulunmaktadır. Hadis kaynakları içerisinde Hâricîler ile ilişkilendirilen Kilâb, Şeytânü'r-Radhe ve Mürûk olmak üzere üç farklı rivâyet bulunmaktadır.Anahtar Kelimeler: Hâricîler, hadis, rivâyet, fırka, râvi.

Despite their coming into prominence with their harsh views, Kharijites a sect that has succeeded in getting a group of fans influenced them in political and theological angles in the history of Islam. It is also a sect that has been exposed to the reaction of some Muslim communities by taking place in the minds of Muslims with regarding the issues such as `whether the great sinners can be declared an unbeliever or not, whether the president of the state can be from Quraysh or not, whether the religious practices are the part of faith or not etc. Azarika from Kharijities, a faction self-divided into different groups and evaluated the verses of Qur'an superficially, is a group that has come to the forefront with very stiff attitudes and have shed the blood of many Muslims. Ibadiyya, which continues its existence until nowadays, is the most moderate fact among these groups.Declaring the great sinners as unbelievers has affected Kharijites' Hadith narration. Thus, according to Kharijitis, the one who lies has to be an unbeliever. Because the lying is from great sins. It could be said that this situation prevents them concocting the hadith generally. But, there are some clues in sources about Kharijitis concocting the hadith. Among the sources of hadith. There are three different narrations, namely Kelab, Shaytan Al-Radha and Murooq, which are associated with Kharijitis.Keywords: Kharijitis, Hadith, narration, sect, narrator.