Evliya Çelebi Seyahatnâmesi`ndeki (1. cilt) meslek adları üzerine bir dil incelemesi

Abstract

Bu çalışmamızda Evliya Çelebi Seyahatnâmesi'nin birinci cildindeki meslek adları içerik bakımından sınıflandırılmış ve meslek adlarının morfolojik, etimolojik ve semantik incelemeleri yapılmıştır.Evliya Çelebi'nin İstanbul'da düzenlenen esnaf alayını yazdığı bölümle birlikte Seyahatnâme'nin birinci cildi tamamen taranmış ve 2139 meslek adı tespit edilmiştir. 2139 meslek adı sınıflandırılmış ve 29 bölümde değerlendirilmiştir. Meslek adları incelenirken sözcüğün kökeni, aldığı ekler, sözcüğün açıklaması ve meslek adının metinde geçtiği sayfa numaraları sırası takip edilmiştir. Seyahatnâme'nin birinci cildindeki meslek adlarında Türkçe ile beraber 19 dil kullanılmıştır. Ayrıca meslek adlarının türetilmesinde çok çeşitli eklerin kullanıldığı tespit edilmiştir.Çalışmamızdaki amaç; Evliya Çelebi Seyahatnâmesi'nin birinci cildindeki meslek adlarından hareketle 17. yüzyıl Osmanlı Türkçesinin zenginliğini ortaya koymak ve dönemin sosyal, kültürel, ekonomik hayatıyla ilgili ipuçlarına ulaşmaktır.Anahtar Kelimeler: Evliya Çelebi, Seyahatnâme, Meslek Adları, Dil İncelemesi

In this study, the professions in the first volume of Evliya Celebi's Seyahatname was classified in terms of content. Morphologic, etymological and semantical studies of professions were carried out.With the chapter of Evliya Çelebi wrote the craftsman parade in İstanbul, the first volume of Seyahatname was completely scanned and 2139 professions were detected. 2139 professions were classified and evaluated in 29 chapters. When examining the professions, the origin of the word, the suffixes it received, the description of the word and the page numbers that the profession was located were examined in sequence. 19 languages with Turkish were used in the professions in the first volume of Seyahatname. In addition, it was detected that a wide variety of suffixes were used in the lexicalization of professions.The purpose of our study is reveal the wealth of the 17th century of Ottoman Turkish with the professions in the first volume of Evliya Celebi's Seyahatname and reach clues about the social, cultural and economic life of the period.Keywords: Evliya Celebi, Seyahatname, Professions, Language Study