Fe-%17.2Mn%4.5Mo alaşımında difüzyonsuz faz dönüşümlerinin elektron mikroskop ve mössbauer spektroskopi yöntemleri ile incelemesi

Abstract

Bu çalışmada, Fe-%17.2Mn-%4.5Mo alaşımının mikroyapısı ve manyetik özellikleri üzerinde homojenleştirme sıcaklığı ve deformasyon etkisi elektron mikroskop ve mössbauer spektroskopisi yöntemleri kullanılarak incelendi. Deneysel çalışmalar sonucunda alaşımın yüksek sıcaklıklardan hızla soğutulduğunda martensitik dönüşüm gerçekleştiği ve austenite ana fazın (b.c.c.) ve ? (h.c.p.) martensite yapılara dönüştüğü görüldü.Alaşımın mössbauer spektrum analizinde, ? austenite ve ? martensite fazların tekli pik ile paramanyetiklik gösterdiği martensitenin ise altılı pik ile ferromanyetik özellik gösterdiği belirlendi.Homojenleştirme sıcaklığına bağlı olarak ve ? martensite miktarı ve manyetik özellikleri değişmiştir. 1200 homojenleştirme sonrası martensite en yüksek değere, (?+?) faz ise en düşük değere sahiptir. 1050 ise ? martensite oluşumu için en uygun sıcaklık olarak tespit edilmiştir.Ayrıca austenite fazın deformasyonunun martensite fazın miktarını ve türünü etkilediği belirlenmiştir. Deformasyon oranı arttıkça martensitenin miktarı artmıştır.Anahtar Kelimeler: Fe-Mn-Mo alaşımı, martensitik dönüşüm, homojenleştirmesıcaklığı, deformasyon, elektron mikroskop, mössbauer spektroskopi.

In this study, the effects of deformation and homogenization temperature on microstructure and magnetic properties in Fe?17.2%Mn?4.52%Mo alloy have been investigated by means of electron microscopy and Mössbauer Spectroscopy. Experiments showed that martensitic transformation occurred when the alloy quenched into water from high temperatures and austenite phase transformed ? (hcp) and (bcc) martensite phases. Mössbauer spectra of the alloy reveal a ferromagnetic character with a broad sextet for martensite phase and a paramagnetic character with a singlet for the ? austenite and ? martensite phases. The amounts of thermally ? and martensites change depending on annealing temperature in the alloy. While the ?+? phase has a minimum value, the amount of martensite has a maximum value after annealing at 1200 . The most suitable temperature is 1050 for formation ? martensite. In addition, the deformation on austenite phase significantly affects the type and amount of martensite phases. The amount of martensite increases with increasing of plastic deformation rate.Key words: Fe-Mn-Mo alloy; martensitic transformations; annealing temperature; deformation; electron microscopy; Mössbauer spectroscopy.