Bursa ili Nilüfer ilçesindeki kırsal yerleşmelerin mekansal analizi

Abstract

Çalışmada Nilüfer ilçesindeki kırsal yerleşmelerin mekânsal özellikleri fiziki ve beşeri olaylar çerçevesinde ele alınmış ve bu özelliklerdeki değişim neden-sonuç ilişkisine dayalı olarak analiz edilmiştir. Mekânsal analizler, gözlem ve mülakat yoluyla ve çeşitli kurumlardan sağlanan verilerin Coğrafi Bilgi Sistemleri aracılığıyla değerlendirilmesi ve fiziki beşeri özelliklerle ilişkilendirilmesi neticesinde elde edilen bulgulara dayalıdır. Fiziki özellikler itibariyle Nilüfer'in güney kısmı dağlık ve engebeli arazilerden, kuzeyi ise ova ve plato sahasından oluşmaktadır. Yer şekillerindeki bu farklılık mahalle yerleşmelerinin beşeri özellikleri üzerinde önemli değişimler meydana getirmektedir. Ova ve plato sahaları nüfusun en fazla yoğunlaştığı yerlerdir. Eğim değerlerinin çok yüksek olmaması, tarımsal faaliyetlerin ve ulaşım imkânlarının gelişmesini sağlamıştır. İklim şartlarının uygun olması tarımsal faaliyetlerde çeşitliliği sağlamaktadır. Nilüfer sanayinin yoğunlaştığı ilçelerin başında gelmektedir. Kırsal alanlarda kurulan organize sanayi bölgeleri yakın çevresindeki yerleşmeleri de etkilemektedir. Tarım arazilerinin amaç dışı kullanılmasına yol açan OSB'ler bazı kırsal yerleşmelerde yatırımların ve nüfusun artmasına neden olmaktadır. Hızlı sanayileşme ve şehirleşme yakın çevresindeki kırsal yerleşmelerin sosyal ve ekonomik yapısını değiştirmiştir. Tarımsal üretimle geçimini sağlayan insanlar arsa fiyatların değerlenmesiyle tarım arazilerini satmaktadırlar. Ticari amaçlı tarımsal faaliyetlerin sürdürüldüğü tarlalar hızla emlak arazisine dönüşmektedir. Kırsal yerleşmelerde tarım arazileri yerini toplu konut, ulaşım yollarına ve sanayi alanlarına bırakırken, çiftçilik yerini emlakçılığa bırakmaktadır. Anahtar kelimeler: Bursa, Nilüfer, kırsal yerleşmeler

The study discussed the spatial features of the settlements in the district of Nilüfer within the context of physical and human phenomena and the changes within these features were analysed based on the cause and effect relationship. Spatial analysis was based on findings as a result of evaluation of data provided by different institutions and collected via observation and interviews through Geographic Information Systems and association with physical and human features. Considering physical features, the southern part of Nilüfer consists of highland and rugged terrain while the northern part has plains and high plains. The differences between the geographical formations cause important changes on the physical features of the district settlements. Plains and high plains are the areas where the population becomes dense. Because they do not have high slope values, agricultural activities and transportation facilities have developed. Suitable weather conditions provide variety in agricultural activities. Nilüfer is the main district where the industry has become dense. Organized industrial zones (OIZ) established in rural areas have an effect on the nearby settlements. OIZ which cause the farmlands to be misused have also led to an incraese in population and investments. Rapid urbanization and industrialization have changed the social and economic structure of the nearby settlements. People who earn their living with agricultural production sell their farmlands due to an increase in the value of land. The lands where commercial agricultural activities are carried out rapidly become a land for housing. Farming lands are replaced by housing estates, transportation, and industrial zones and farming is replaced by real estate business. Key Words: Bursa, Nilüfer, rural settlement