Yüksek basınç gaz kompresörü tasarımı ve imalatı

Abstract

Bu çalışmada sıkıştırılmış doğal gaz (CNG) dolum tesislerinin ihtiyaçlarınıkarşılamak üzere yüksek basınçlı gaz kompresörü tasarımı ve imalatı yapılmıştır.Ülkemizde motorin ve benzin fiyatlarının yüksek olması sebebiyle LPG ve CNGalternatif ucuz yakıt olarak tercih edilmektedir. Şehir içi şebeke hattından 0.022 barbasınçla alınan doğal gazın 200-250 bar basınçlara sıkıştırılarak depolanması vearaçlara doldurulması için gerekli olan yüksek basınç kompresörleri yurt dışından ithaledilmektedir. Bu kompresörlerin yedek parça ve bakım hizmetleri de yurt dışıfirmalardan yüksek bedellerle karşılanmaktadır. San-tez projesi olarak Bilim Sanayive Teknoloji Bakanlığı tarafından desteklenen bu çalışma ile 200-250 bar basınçta ve180 lt/h. debide CNG dolum işleminin gerçekleştirilmesine yönelik hizmet verecek birkompresörün yurt içi imkanlarla üretilmesi ve yedek parçalarının iç pazardan teminedilebilmesi sağlanmıştır.Doğalgazı dağıtım hatlarından alarak yüksek basınçlara çıkarma işlemi yapacakkompresörün sıkıştırma işlemi 4 kademe olarak tasarlanmış ve imal edilmiştir.Kompresörlerde sıkıştırma işlemi sırasında sıcaklık artışı kullanılan gazın cinsine göredeğişmektedir. Doğalgazın içerinde metan gazı olduğu için sıkıştırma sırasında havaile kıyaslandığında metan daha fazla ısınır. Bu nedenle kompresör tasarlanırkensoğutma büyük öneme sahiptir.Ülkemizde araçlarda CNG kullanılmaya başlanmasından sonra bu kompresörler yurtdışından; başta İtalya, Arjantin, Çin gibi ülkelerden temin edilmeye başlanmıştır.Ülkemizde yeni yeni yaygınlaşan CNG li araçlara doğalgaz yakıt ihtiyacını karşılamakiçin kullanılan kompresörler bu proje sayesinde yurt içerisinde yerli imkanlarlaüretilmesine olanak sağlanarak yurt dışına bağlılığın ortadan kaldırılmasıhedeflenmiştir. Bu proje CNG kompresör imalatı için ilk adım özelliği taşımaktadır.

In this work, design and fabrication of high pressurized gas compressor wasperformed to carry the requirements of compressed natural gas (CNG) filling plants.In our country, because of the high rates of petrol and diesel fuels, LPG and CNG arewidely preferred as the alternative low-cost fuel. High pressure compressors which areused to compress natural gas that is taken from local distribution lines in 0.022bar to 200-250 bar pressure, import from foreign countries. Auxiliary equipments andmaintenance of those high pressure compressors cost high rates as well. With this workwhich support by Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı as a San-tez project,200-250 bar and 180 lt/h flow rate CNG filling station compressors' auxiliaryequipments provided in domestic market in case of fabricating them insidethe country.Compression operation is planned in 4 steps from taking natural gas from distributionlines. During the compression operation, temperature increment differs by the type ofgas. Temperature increment in methane gas is more than the increment of air andnatural gas contains methane. For this reason, cooling process plays an important roleduring the design phase of compressor.In our country, after starting use of CNG in vehicles, this compressor has started to besupplied from countries such as Italy, Argentina and China. This compressors whichis being common recently in our country, that aims, through this project with indigenous capabilities in homeland and eliminating the duality abroad. This projectis the first step for the production of CNG compressors.