Fen bilimleri öğretiminde eğitsel oyun destekli öğretim uygulamalarının öğrenme ürünlerine etkisi

Abstract

Araştırma eğitsel oyun destekli öğretimin, öğrencilerin öğrenme ürünlerine yani fen bilimleri dersindeki başarılarına, bilginin kalıcılığına ve fen bilimleri dersine yönelik tutumlarına etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Buna ek olarak, öğretmen adaylarının eğitsel oyun destekli öğretim uygulamalarının öğrenme ürünlerine etkisi noktasındaki görüşleri ile öğretmen adaylarının hazırlamış olduğu eğitsel oyun içerikli ders planlarının uygunluk düzeyleri değerlendirilmiştir. Öğrencilerin öğrenme ürünlerine olan etkisini belirlemek amacıyla; 2014–2015 eğitim-öğretim yılı, 1. dönem, Ankara İli, Ahmet Vefik Paşa Orta Okulundaki 6/A (kontrol grubu, 22 öğrenci) ve 6/B (deney grubu, 23 öğrenci) sınıflarında öğrenim görmekte olan 45 öğrenciye, 6. sınıf fen bilimleri öğretim programının `Canlılar ve Hayat` öğrenme alanındaki `Vücudumuzdaki Sistemler` ünitesine yönelik hazırlanmış olan eğitsel oyun destekli öğretim uygulaması yapılmıştır. Öğrencilerin başarı ve kalıcılık puanlarını ölçmek amacıyla KR-20 güvenirliği 0.855 olarak hesaplanan başarı testi; öğrencilerin tutum puanlarını ölçmek amacıyla Kenar ve Balcı (2012)'nın geliştirerek Cronbach's Alpha katsayı değerini 0.83 bulduğu, 12 maddelik, 5'li likert tipi `Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutum Ölçeği` kullanılmıştır.Başarı ve tutum puanlarını ölçmek amacıyla t-testi analiz yöntemi, kalıcılık testi puanlarını ölçmek amacıyla ise tek faktörlü ANOVA uygulanmıştır. Veriler SPSS istatistik programında analiz edilmiştir. Analizler neticesinde, deney ve kontrol grubunun ortalama başarı puanlarında olumlu yönde bir farklılaşma meydana geldiği ve bu farklılaşmanın deney grubu lehine daha yüksek olduğu görülmektedir. Kalıcılık testi puanları incelendiğinde ise deney grubu ve kontrol grubu öğrencilerinin ortalama puanlarında bir düşüş yaşanmıştır. Bu anlamda uygulamanın etkisinin azaldığı gözlemlenmektedir. Bununla birlikte deney grubunun ortalama kalıcılık puanı kontrol grubu ortalama kalıcılık puanından daha yüksektir. Bu bulgular ise yapılandırmacı yaklaşım ve eğitsel oyun destekli öğretimin başarı ile fen bilimlerine yönelik tutumu artırdığını ve bilginin kalıcılığının sağlanması noktasında etkili olduğunu göstermektedir. Araştırmanın diğer aşamasında ise Kırıkkale Üniversitesi 2014-2015 eğitim-öğretim yılında `Özel Öğretim Yöntemleri II` dersini alan 40 fen bilgisi öğretmen adayına eğitsel oyun yöntemi ile ilgili sunum yapılarak yöntem ve uygulama hakkında bilgi verilmiştir. Öğretmen adaylarının eğitsel oyun destekli öğretim uygulamalarının öğrenme ürünlerine etkisi noktasındaki görüşlerini almak üzere 10 soruluk maddeden oluşan bir görüşme formu uygulanmıştır. Toplam 40 öğretmen adayından 32 öğretmen adayının görüşüne ulaşılmıştır. Görüşme formu, uygulama öncesinde Kırıkkale Üniversitesindeki alan eğitimi uzmanlarına sunulmuş ve gerekli düzenlemeler neticesinde yeniden yapılandırılmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Bununla birlikte 12 gruptan oluşan toplam 40 öğretmen adayının hazırlamış olduğu eğitsel oyun içerikli ders planları değerlendirilmiştir. Değerlendirme, `uygun`, `kısmen uygun` ve `uygun değil` arasında 3'lü likert tipi olarak hazırlanan 15 maddelik eğitsel oyun içerikli ders planı değerlendirme formu ile gerçekleştirilmiştir Bu değerlendirme formu, değerlendirme öncesinde Kırıkkale Üniversitesindeki alan eğitimi uzmanlarına sunulmuş ve gerekli düzenlemeler yapılarak son hâli verilmiştir. Ders planları `Ders Planı Değerlendirme Formu` ile analiz edilmiştir.Öğretmen adaylarının görüşleri neticesinde, eğitsel oyunların eğitim-öğretim sürecine ve öğrencilere yönelik katkılarından dolayı süreç içerisinde kullanılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte öğretmen adaylarının büyük bir çoğunluğu eğitsel oyun materyali hazırlamada ve ders planına uygun olacak şekilde uygulamada yeterli görülmektedir. Öğretmen adaylarının, `Özel Öğretim Yöntemleri II` dersini almış olmaları bu yeterliliğin sağlanmasında önemli bir etkendir.Araştırma sonuçlarından yola çıkarak eğitimcilere, fen öğretiminde yapılacak çalışmalara ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Eğitsel Oyun, Fen Bilimleri Öğretimi, Eğitsel Oyun Destekli Fen Bilimleri Öğretimi, Öğretmen Adayları Görüşleri, Ders Planı

The purpose of the research is to determine the impact of pedagogical play assisted education on the learning outputs of the students, namely their achievement at Science course, retention of knowledge and their attitude towards Science course. In addition, opinions of the pre-service teachers about the impact of pedagogical play assisted education applications on learning outputs and appropriacy of pedagogical play-contained lesson plansprepared by the pre-service teachers have been evaluated. To determine the impact of students on learning outputs, pedagogical play assisted education application regarding `The Systems in Our Body` unit in `The Living and Life` learning field of the 6th grade Science education programme was conducted on 45 students receiving education in 6/A (control group, 22 students) and 6/B (experimental group, 23 students) classes at Ahmet VefikPaşa Secondary School in the 1st term of 2014 – 2015 school year. Achievement test with reliability coefficient calculated as 0.855 was used for measuring achievement and retention scores of students. 12-point, five point Likert type `Attitude Scale towards Sciences and Technology Lessons` developed by Kenar and Balcı (2012) and Cronbach's Alpha coefficient was found 0.83 was used to measure the attitude scores of students.T-test analysis method was applied to measure achievement and attitude scores, and single-factor ANOVA was applied to measure retention test scores. Data were analyzed in SPSS statistical program. The result of the analysis shows a positive differentiation in average achievement scores of experimental group and control group, and this differentiation is higher in favor of the experimental group. However, retention test scores show a decrease in average scores of the experimental group and control group students. In this regard, there is a slight decrease in the impact of the application. Yet, average retention score of the experimental group is higher than the average retention score of the control group. These findings show that constructivist approach and pedagogical play assisted education are slightly effective in achievement and retention of knowledge. In the other stage of research, a presentation was made about the pedagogical play method and information about the method and application was given to 40 science and technology pre-service teachers in `Special Teaching Methods II` class of 2014-2015 Academic Year at Kırıkkale University. An interview form comprised of 10 questions was applied for having opinions of the pre-service teachers about pedagogical play-focused education applications. Opinions of 32 pre-service teachers out of 40 were obtained. Interview form was presented to educational field specialists before application and reconstructed at the end of necessary corrections. Descriptive analysis method was used for data analysis. Evaluation was made with a 15-point pedagogical play-contained lesson plan evaluation form prepared as three point Likert type between `appropriate`, `partially appropriate` and `not appropriate`. This evaluation form was presented to educational field specialists at Kırıkkale University before evaluation and finalized after necessary corrections. Lesson plans were analyzed with `Lesson Plan Evaluation Form.` As the result of the opinions of pre-service teachers, pedagogical plays should be used due to their contributions to education and teaching process and to students. This view is also supported by the findings of studies in the relevant field. In addition to this, a great majority of pre-service teachers has been found qualified in preparing pedagogical play material and application in accordance with lesson plan. An important factor in fulfilling this qualification for pre-service teachers is their participation to `Special Teaching Methods II` course.Departing from the research results, recommendations for educators, studies in Science Teaching and researchers are made.Keywords:Pedagogical Play, Science Teaching, Pedagogical Play Assisted Science Teaching, Pre-service Teachers Opinions, Lesson Plan.