Harf devrimi: Gazete, dergi ve kitaplarda uygulanması

Abstract

Türk devletleri tarih boyunca birçok alfabe kullanmışlardır. İslamiyetin kabul edilmesiyle beraber Arap alfabesini benimsemişlerdir. Arap alfabesinin imla zorlukları ve karışık bir yapıya sahip oluşu Tanzimat devriyle beraber üzerinde tartışılan bir konu haline gelmiştir. Tanzimat ve Meşrutiyet dönemlerinde yapılan tartışmalar, uygun siyasal ve sosyal şartların da oluşmasıyla beraber M. Kemal Atatürk'ün öncülüğünde Latin harflerinin kabul edilmesi alfabe konusunda yeni bir süreç başlatmıştır. Harf devrimi, toplumun tamamını hemen her yönden etkileyen bir inkılap olmuştur. Bu inkılabı uygulamaya çalışmak, kolay bir süreçte gerçekleşmemiştir. Harf devriminin uygulanma alanlardan biri de matbuat hayatıdır. Bu tez de Harf inkılabına gelinen süreci ve bu sürecin matbuat hayatına nasıl uygulandığı üzerinde durmaktadır. Gazete, dergi ve kitapların var olan sisteminin, harf devrimiyle birlikte nasıl değişim gösterdiğini ve hangi yönlerden etkilendiği incelenmiştir. Tez konusuna bağlı olarak, Milli Kütüphane ve İzmir Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi'nde yer alan süreli yayınlar gözden geçirilmiştir. Konuyla bağlantılı olarak, gazete ve dergilerde gerçekleşen tartışmalara yer verilmiştir.

Turkish states have used many alphabets throughout history. With the adoption of Islam, they adopted the Arabic alphabet. The difficulties of the Arab alphabet and the fact that it has a mixed structure have become a topic of discussion on it with the Tanzimat era. The debates during the periods of Tanzimat and Legitimacy, with the formation of appropriate political and social conditions, have initiated a new process for the adoption of Latin letters under the leadership of M. Kemal Ataturk. The letter revolution has been a revolution that affects the whole community in almost every way. Trying to implement this revolution did not take place in an easy process. One of the areas in which the letter revolution was implemented is the matte life. This thesis focuses on the process of the letter revolution and how this process is applied to the printing life. It has been examined how the existing system of newspapers, magazines and books has changed with the letter revolution and in which ways it is affected. Depending on the thesis issue, the periodicals in the National Library and Izmir Ahmet Pirishtina City Archive and Museum have been reviewed. In connection with the issue, there have been discussions in newspapers and magazines.