Astım tanısı ile izlenen çocuklarda yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma astım tanısı ile izlenen çocuklarda yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan araştırma 28.03.2016-28.05.2016 tarihleri arasında Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Göğüs Hastalıkları polikliniği ve Çocuk Allerji-İmmünoloji polikliniğinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini 7-16 yaş grubunda olan, astım tanısından itibaren en az 3 ay geçmiş olan, başka bir kronik hastalığı bulunmayan ve iletişim engeli bulunmayan 103 çocuk oluşturmuştur. Araştırma için Koç Üniversitesi Etik Kurulu'ndan, ilgili kurumlardan ve annelerden yazılı izin alınmıştır. Veriler sosyodemografik soru formu ve Astımlı Çocuk Yaşam Kalitesi Ölçeği (PAQLQ) ile yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; sayı, yüzde, korelasyon, ikili gruplarda iki ortalama arası farkın önemlilik testi, Mann-Whitney U testi, üç ve üstü gruplarda Kruskal-Wallis analizi; çoklu grupların analizinde p değerinin 0.05'ten küçük çıkması durumunda farklılığın hangi gruplardan kaynaklandığının tespiti amacıyla Post-Hoc testlerden Bonferroni düzeltmeli iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi ve Bonferroni düzeltmeli Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Çalışmada çocukların %51,5'inin kız, %73,8'inin 7-11 yaş grubunda olduğu, %36,9'unun ders başarısızlığı yaşadığı, %78.6'sının günlük aktivitelerinin astım nedeniyle etkilendiği, ebeveynlerin %57.3'ünün evinde 4 ve daha az kişinin yaşadığı, ebeveynlerin %89.3'ünün astıma yönelik eğitim aldıkları belirlenmiştir. Astımlı çocukların ev koşullarına bakıldığında %96.1'inin bulunduğu ortamda sigara içilmediği, %11,7'sinin kömür sobası ile ısıtılan evde yaşadığı, %30.1'inin evinde rutubet olduğu ve %11.7'sinin evinde de evcil hayvan bulunduğu görülmüştür. Çocukların yaşam kalitesi toplam puanı ve alt grup puan ortalamaları değerlendirildiğinde; toplam puan ortalamasının 121.53 ± 25.29 olduğu; alt grup puan ortalamaları arasında en yüksek puan ortalamasının semptomlar grubunda olduğu, bu grubu duygusal işlev ve faaliyet kısıtlaması alt gruplarının izlediği saptanmıştır. Evde yaşayan kişi sayısı arttıkça ve kardeşlerde de astım hastalığının bulunması durumunda faaliyet kısıtlaması alt grup ortalamasının anlamlı derecede düştüğü belirlenmiştir. Sigara dumanına ve psikolojik etmenlere maruz kalan, hastalık nedeniyle günlük aktivitelerinin etkilendiği belirtilen çocukların semptomlar alt grup puan ortalamalarının daha düşük olduğu saptanmıştır. Psikolojik etmenlere maruz kalan çocukların duygusal işlev alt grup ortalamasının anlamlı derecede düştüğü görülmüştür. Hamamböceği ve psikolojik etmen uyaranına hassasiyet taşıyan çocukların ölçek toplam puan ortalamasının daha düşük olduğu saptanmıştır (p<0.05). Çalışmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda; semptomları başlatan uyaranların, astım hastalığının, doğru ve etkin ilaç tedavisinin, öz bakımın çocuk ve aileye öğretilmesi; evde bakımın sürekliliğinin sağlaması ve nöbeti başlatabilecek alerjenlerle çocuğun ilişkisini azaltacak biçimde çevrenin düzenlenmesi önerilmiştir.

This study has been conducted in order to determine the factors that affect the life quality of the children diagnosed with asthma. This descriptive and cross-sectional study has been conducted between the dates 28.03.2016 - 28.05.2016 in Pendik Training & Research Hospital of Marmara University, Pediatric Chest Diseases clinic and Pediatric Immunology and Allergy clinic. The study sample consisted of 103 children, which at least 3 months have passed since their asthma diagnosis and in the age group of 7-16 and without any communication disability or any other chronic disease. Written consents were obtained from Koç University's Ethics Committee, relevant institutions and the mothers. Data has been collected using socio-demographic questionnaire and Pediatric Asthma Quality of Life Questionnaire (PAQLQ) through face to face interviews. Number, percentage, correlation, importance test of the difference between two means in two-some groups, Mann-Whitney U test, Kruskal-Wallis analysis for groups with 3 or more, and in the case that the p value results less than 0.05 in the analysis of multi-groups; in order to determine the group which creates the difference, the Post-Hoc tests such as Independent Samples t Test with Bonferroni correction and Mann-Whitney U test with Bonferroni correction were used to evaluate the data. It's been identified that 51.5% of the children were girls, 73.8% of them were in the age group of 7-11, 36.9% of them were having difficulties at school, 78.6% of the children's daily activities were affected due to asthma, that there were less than 4 people living in 57.3% of their parents' houses and 89.3% of their parents have been educated about asthma. Observing the house conditions of the children with asthma; it's identified that there is no smoking in 96.1% of the children's environment, 11.7% of them live in a house with a coal burning stove, 30.1% of them live in a house with humidity and 11.7% of them live in a house that has pets in it. Evaluating the total scores of the life quality of the children and sub-groups mean scores; it's found that the total mean score is 121.53 ± 25.29; the highest mean score among the sub-group mean scores is in the symptoms group, followed by emotional function and activity limitation sub-groups. It's detected that the activity limitation sub-group mean score is significantly decreasing with the increase of the number of people living in the house and other siblings having asthma too. It's found that the symptom sub-groups mean scores of the children that are exposed to smoke and psychological factors and which state that their daily activities are being affected are lower. It's seen that the emotional function sub-groups mean score of the children that are exposed to psychological factors are significantly decreased. It's been detected that the scale total mean score of the children with sensitivity to cockroach and psychological factor stimulant is lower (p<0.05). According to the results obtained from the study; it's been suggested that the stimulants which trigger the symptoms, asthma disease, accurate and effective medication treatment and self-care should be taught to the child and the family; home care continuity should be ensured and arranging the environment to reduce the child's connection with the allergens that could trigger the asthma attack is necessary.