Eine Untersuchung anhand Von Fachtexten der Medizin, Chemie, Wirtshafts-und Rechtswissenschaften

Abstract

-80- 8»Türki3che Zusammenfassung 1981 yılından beri İstanbul Üniversitesi Yabancı Diller Bölümü 'nde okutman olarak çalışmaktayım.Bu okuldaki yabancı dil eğitiminin hedefi, çeşitli fakültelerden ge len öğrencilerin dört yıllık eğitimleri sonunda kendi uzmanlık alanlarında, yabancı dilde yazılmış metin, kitap ve dergileri okuyabilecek, anlayabilecek ve Türkçe'ye çevirebilecek düzeye gelebilmeleridir »Kanımca bu neden le okutmanların uzmanlık dillerinin ne olduğu, nasıl olu şup geliştiği, günlük ortak dilden ne gibi farklılıklar gösterdikleri konusunda bilgi sahibi olmaları gerekmek tedir. Çalışmamda bu yüzden uzmanlık dilleri ve özellikleri üzerinde durdum. Bu konuda çalışmalar yapan bilim adam larına göre terimler uzmanlık dilleri için büyük önem taşır ve isimler en önemli sözcük türünü oluştururlar. Bu nedenle uzmanlık dilleri ve günlük ortak dilin çe şitli tanımları, aralarındaki farklar ve uzmanlık dille rinin ortaya çıkışı ve gelişmesi üzerinde durduktan sonra terimlerin uzmanlık dilleri için önemi ve nasıl oluşturuldukları konusunda çalıştım ve farklı terim oluşturma şekilleri içinde de sözcük oluşturma üzerin de durdum.. Daha sonra tıp, kimya, iktisat ve hukuk alanlarında ya zılmış beşer metin seçip bu metinlerdeki, sözcük oluş--81- turma yoluyla elde edilmiş, isim halindeki almanca terim leri inceledim. Çalışma sonunda incelenen isimlerin yalnızca beşte birinin yalın sözcükler halinde kulla nıldığını, sözcük birleştirmenen en sık kullanılan söz- cük oluşturma türü olduğunu, soneklerden * ung*un,Ön eklerden de 'Ge-'nin en fazla kullanılan ekler oldu ğunu gördüm. Böylece uzmanlık dillerinde de günlük dilde var olan yapıların kullanıldığı, ancak bunlardan bazıla rına daha fazla ağırlık verildiği ve daha sık kullanıl dıkları bir kez daha anlaşılıyor. Bu durumda öğrencilerin, örneğin bir birleşik sözcüğün kurucu öğelerine nasıl ayrılabileceğini bilmelerinin, en azından tek anlamlı ön ve son ekleri tanımalarının yalnızca okuma, okuduklarını anlama ve Türkçe `y& gevirme konusunda değil aynı zamanda kendilerinin de sözcük oluşturmalarına yardımcı olacağı görüşündeyim. Buradan yola gıkarak derslerimizde uzmanlık dillerinde önem kazanan söz konusu sözcük oluşturma modelleri üze rinde daha ayrıntılı olarak durulmasının, diğer bir de yişle öğrencilere bu konudaki kuralların uygun örnek ve alıştırmaların yardımıyla öğretilmesinin gerektiği inancındayım.