Serbest Bölgeler

Abstract

1960'lardan sonra dünyada önemli bir gelişme gösteren serbest bölgeler gerek olgu ve gerekse uygulama olarak ekonomik, hukuki, uluslararası politika hatta iç politika bakımından ilgi çekmekte ve tartışmalara konu olmaktadır. Ülkemiz bu konuda ciddi bir adım atarak serbest bölgeleri en kısa zamanda faaliyete geçirmeye hazırlanmaktadır. 8/6/1984 tarihli 223 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Devlet Planlama Teşkilatı kuruluş ve görevleri yeniden düzenlenmiş ve 17. madde ile Müsteşarlığa bağlı olarak Serbest Bölgeler Başkanlığı kurulmuştur. Bütün bu nedenlerden dolayı özellikle uluslararası ekonomik ilişkilerin yoğunluk kazandığı serbest bölgeler bu tezde inceleme konusu yapılmıştır. Her ne kadar bu çalışmada zorunlu olarak serbest bölgeler olgusu değişik bakımlarda ele alınmışsa da yaklaşımın temelde ekonomik olduğunu belirtmek gerekir.İki bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde serbest bölge olgusu, bu bölgelerdeki faaliyetler, serbest bölge kuran ülke ile o bölgeye gelen firmalar ve onların ülkeleri açısından sunulan ekonomik yararlar ve dünyada serbest bölgelerin somut uygulamaları ele alınmaktadır. İkinci bölümde ise konuya Türkiye açısından bakılarak Türkiye'de bu konuda geçmiş tutum ve girişimler özetlendikten sonra en son gündemde olan serbest bölge kurma girişimi açıklanmakta ve Türk girişimlerine sağlayacağı yararlar incelenmektedir.

Free zones have made a significant development in the world after 1960s, they have attracted attention and debates in terms of economic, legal, international and even domestic policies. Our country is taking a serious step on this issue and preparing to start free zones as soon as possible. The establishment and duties of the Undersecretariat of State Planning Organization have been rearranged with the Decree Law no. 223 dated 8/6/1984, and the Free Zones Directorate has been established and attached to this Undersecretariat with article 17. For all these reasons, this thesis examines the free zones, especially because of their importance in the international economic relations. In this study, although the concept of free zones is analyzed in different aspects, the approach is fundamentally economic.This thesis consists of two parts. The first part analyzes and discusses the free zone phenomenon, the activities in these regions, the economic advantages offered to the companies and countries coming to these regions and benefits to the hosting countries; and the concrete applications of free zones in the world. In the second part, after summarizing Turkey's past attitude and initiatives in this issue, we described and examined the latest initiative to establish free trade zone as well as the benefits to our country.