Bağımsız (serbest) muhasebe uzmanlığı mesleği ve Türkiye`deki uygulaması

Abstract

Serbest Muhasebe Uzmanlığı mesleğinin kesin- ve üzerinde herkesçe birleşilen bir tanımı yoktur. Genel olarak, serbest muhasebe uzmanlığı mesleğini, işletmelerin ekonomik, m.-il i ve hukuki durumları ile vergiye ilişkin işlemlerini herşeyden önce muhasebe kurallarına, gerçeklere ve yasalara uygunluk açısından inceleyerek, gerektiğinde bu konulardaki görüşünü ilgililerin yararına sunan uzman olarak tanımlanır. Dünyada ilk kez 1880 yılında beş yerel muhasebe topluluğunun birleşmesiyle İngiltere ve Galler Uzman Muhasebeciler Enstitüsü İngiltere'de kurulmuştur. Bu örgütlenmeye sırasıyla A.B.D., Fransa, B.Almanya, Japonya vb. ülkelerde rastlanmıştır. Serbest muhasebe uzmanlığı mesleğini ülkemizde kurulması gerekli olan etkin bir denetim düzeninden ayrı dü«üıım~k olanağı yoktur. Etkin bir ekonomik denetim düzeninin oluşturulması için aynı zamanda kamuya geniş bir biçimde finansal bilgi açıklanmasını sağlayacak.kurallara ihtiyaç vardır, çünki bu kuralların eksikliğinin toplamda yarattığı sıkıntılar gittikçe daha geniş bir çevre tarafındanbilinmektedir. Geçtiğimiz yıllar içerisinde, sermaye piyasasının o güne kadar olan gelişmesine büyük bir darbe vuran ve Türk ekonomisine zararlar veren `bankerler` olayında ülkemizde halka finansal bilgi açıklamasını öngören kuralların ve finansal bilgileri denetleme yetkisine sahip bağımsız muhasebe uzmanlarının bulunmayışı birinci derecede rol oynamıştır. Sermaye piyasasına yatırım yapmak bir kararı gerektirir. Sağlıklı kararlar alabilmek için de güvenilir bilgilere ihtiyaç vardır. Ülkemizde: muhasebe ve denetim uygulamalarında ki eksiklikler en kısa zamanda belirlenip, gerekli tedbirler alınıp uygulamaya konmalıdır. Genel kabul görmüş denetim standartlarının birinci bölümünde uzman denetçilerin karakterleri davranışları ve mesleki eğitimleri ile ilgili hususlara yer verilmiştir. Bağımsız muhasebe uzmanının görevleri; Ortaklara, rapor verme, izahnamelerle ilgili raporları hazırlama, finansal tabloların hazırlanması ve defter tutma, danışmanlık ve diğer hizmetler olarak sayılabilir. Türkiye'de Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik ile ilgili 3568 sayılı kanun 13 Haziran 1989. Tarihinde' 20194 Sayılı Resmi Gazete 'denihayet yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanunda, meslek mensuplarının durumları, çalışma konuları, hakları ve görevleri, sorumlulukları v.b. gibi konular yer verilmiştir. Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali ; Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik mesleğinin ülke ekonomisine sağlayacağı yararlar beş başlık altında toplanabilir. - Sermaye Piyasasının gelişimine sağlayacağı yararlar, - Vergi gelirlerinin arttırılmasında sağlayacağı yararlar, - Bilgi üretimi ve planlama açısından sağlayacağı yararlar, - Dış ekonomik ilişkilerin gelişmesine sağlayacağı yararlar, - Küçük işletmelerin gelişmesine sağlayacağı yararlar. 3568 Sayılı Kanun birikim sahiplerinin ekonomik kararlarını ülke ekonomisinin gelişmesi yönünde kullanmalarını etkileyeceğinden üzerinde önemle durulması ' gereken bir olgudur.