Türk düşünce tarihinde Kerim Sadi

Abstract

ÖZET Bir milletin tarih içinde karşılaştığı problemler karşıcında, çeşitli düşünürler,değişik çazüm önerileri ile ortaya çıkanlar ve meseleler önünde çözüm olma iddiasını taşırlar. Bu düşünürlerin bir kısmı,içtimaî meselelerin `neden` ini ararlar ve kendi toplumsal şartları içerisinde meseleleri değerlendirmek süretiyle,buna uygun düşen bir çözüm şeklini ortaya koyarlar.Problemlere karşılık gelen bu çözüm önerileri,milli bir çözüm olma özelliği taşırlar ve bu yönü ile toplum katında geçerlilik kazanırlar. Bir bölüm fikir adamı ise,toplumun karşı karşıya bulunduğu meseleleri ve içinde bulunduğu tarihî şartları dikkate almadan, başka bir toplumun kendi şartları içerisinde oluşan meseleleri¬ ne çözüm olmak üzere şekillenmiş önerileri,evrensel bir çözüm şekli olarak kabul ederler ve içtimaî meseleleri tarihî; köklerinden kopararak, çözüm şekillerinin dar kalıpları içerisine hapsederler. problemi er i hazır reçetelere göre ele alan bu fikir adamları;çözüm önerilerine,karşılık bulamadıkları meseleleri gözardı ederler veya suçu topluma ve fikir adamlarına atmak suretiyle, çözüm şeklini hakim kılmaya çalışırlar.Meseleleri tam olarak ortaya koyamayan ve çözüm yolunda yetersiz kalan bu fikirleri®, sözcülüğünü yapan fikir adamları,toplumun dışında ve üzerinde doktrin tartışmalarına girerler ve bu sebeple toplum düzeyinde bir etkinlik kazanamazlar. -229-Türk Düşünce Tarihinde bu ikinci kategoriye giren fikir a» damlarından biri de Kerim Sadi'dir. j Kerim Sadi,Batı toplumlarının içinde bulundukları çelişkilere ve çekişmelerine çözüm arayışı içerisinde ortaya çıkan ve Batının problemleri ile sınırlı kalan marksizmi;kendi temellerinden koparmak süretiyle,bütün toplumlar için genel geçer bir çözüm şekli olarak,Türk düşünce hayatına aktarmağa çalışır.Yaşadığı dönemde Türk düşünce hayatının tamamına karşı,marksizıa adına cephe alan yazar,Türk milletinin içinde bulunduğu meseleleri dikkate almaz ve marksizmin öngördüğü şekilde toplumu yeniden örgütlemek süretiyle,bütün insanlık için olduğu gibi, Türk milletinin de meselelerinin çözüm bulacağını iddia eder ve marksizmi -kendi ifadesiyle- Türk milletine `devayı kül di¬ ye yutturmağa` çalışır. Kerim Sadi için marksizm,sadece doğru bir şekilde öğrenilmesi ve hiçbir yorum katmadan,toplum hayatında tatbik edilmesi gereken bir sistemdir, izlenecek yol, marksizmi olduğu gibi aktarmak ve marksizme göre toplumu yeniden örgütlemektir.Bu şekilde, toplumların içinde bulundukları ve gelecekte karşılaşacakları meseleler kendiliğinden aşılacak ve kesin bir çözüm bulacaktır,. Eğer marksizm toplum meselelerine karşılık gelmiyorsa;yani meseleleri doğru bir şekilde ortaya koyamıyor ve çözüm yolunda yetersiz k al ı y ör s a, bunun sebebi toplumun geri kalmışlığıdır,` yani toplum suçludur.Bu sebeple yazar,toplumun içinde bulunduğı meselelerle ilgilenmez,meseleleri marksist çözüm kalıpları i- -230-ÖZET Bir milletin tarih içinde karşılaştığı problemler karşıcında, çeşitli düşünürler,değişik çazüm önerileri ile ortaya çıkanlar ve meseleler önünde çözüm olma iddiasını taşırlar. Bu düşünürlerin bir kısmı,içtimaî meselelerin `neden` ini ararlar ve kendi toplumsal şartları içerisinde meseleleri değerlendirmek süretiyle,buna uygun düşen bir çözüm şeklini ortaya koyarlar.Problemlere karşılık gelen bu çözüm önerileri,milli bir çözüm olma özelliği taşırlar ve bu yönü ile toplum katında geçerlilik kazanırlar. Bir bölüm fikir adamı ise,toplumun karşı karşıya bulunduğu meseleleri ve içinde bulunduğu tarihî şartları dikkate almadan, başka bir toplumun kendi şartları içerisinde oluşan meseleleri¬ ne çözüm olmak üzere şekillenmiş önerileri,evrensel bir çözüm şekli olarak kabul ederler ve içtimaî meseleleri tarihî; köklerinden kopararak, çözüm şekillerinin dar kalıpları içerisine hapsederler. problemi er i hazır reçetelere göre ele alan bu fikir adamları;çözüm önerilerine,karşılık bulamadıkları meseleleri gözardı ederler veya suçu topluma ve fikir adamlarına atmak suretiyle, çözüm şeklini hakim kılmaya çalışırlar.Meseleleri tam olarak ortaya koyamayan ve çözüm yolunda yetersiz kalan bu fikirleri®, sözcülüğünü yapan fikir adamları,toplumun dışında ve üzerinde doktrin tartışmalarına girerler ve bu sebeple toplum düzeyinde bir etkinlik kazanamazlar. -229-rarak, marksizmin ne olduğunu Türk Düşünce Hayatına öğretmeğe kalkışacaktır. Türk düşünce tarihinde Elerim Sadi, marksizm adına Türk fi kir adamlarına karşı açtığı savaşta doktrin tartışmalarına, fi kir düzeyinde değil, militan bir tavırla taraf olmuştur. Bu sebeple Türk fikir adamlarının ekseriyeti Kerim Sadi'ye cevap vermeyecekler ve kendi başına tartışır bir duruma düşüreceklerdir.`. Buna bağlı olarak Türk fikir hayatı içerisinde Kerim Sadi'nin etkinliği bulunmayacaktır 0 Kerim Sadi'nin kendine ait bir fikri bulunmayacaktır. Meseleler karşısında marksizmi öne sürecek ve o konuda marksizmin öngürdüğü açıklama biçimini nakletmekle yetine çektir. Bu sebeple yazar, Türk fikir hayatında marksizmi tekrarlamaktan başka bir düşünce ortaya koyamayacaktır. Marksizmi bir din haline getiren Kerim Sadi, marksizmin taşıyıcısı olarak, Türk Düşünce Tarihi içinde nev-i şahsına münhasır bir yer alacaktır. -232