Kriz teorileri ve Türkiye`de Sermaye birikimi
- Global styles
- Apa
- Bibtex
- Chicago Fullnote
- Help
Abstract
`KRÎZ TOERÎLERÎ VE TÜRKİYE'DE SERMAYE BÎRÎKÎM` TEZÎ ÖZETİ Bu çalışmada marksist kriz teorileri kavramlarının genel çerçeve si açıklanmaya çalışılmıştır. Bu çerçevelerden yola çıkılarak Türkiye'de imalat sanayii sektöründe sermaye birikimi ve kriz tahlili incelenmiştir. Birinci bölümde, marksist kriz teorileri açıklanmaktadır. Mark sist kriz teorileri açıklanırken, kapitalist birikim sürecinin çelişkileri ele alınmıştır. Kapitalist birikim sürecinde çelişkilerin çözümlemesini de dolaşım süreci içindeki çelişkilerin çözümü, `eksik tüketim` ve `oran- tısızlık` krizleri jüretim sürecindeki çelişkilerin çözümlemesi, `kar oran larının eğilimsel düşüşü` ve `kar sıkışması` olarak ele alınmıştır. `Eksik tüketim` krizi açıklamaları, krizin nedenini kapitalist ü- retim sürecinde üretilen metaların satılaroamasma, tüketimin düşmesine ve tüketimin üretimi dengeleyememesinden dolayı kapasite kullanım oranları nın düşüşüne bağlamıştır. `Orant-isızlık` krizi ise kapitalizmin genişleyen yeniden-üre- tim sürecinde I. Kesim malları ile II. Kesim malları arasındaki orantısız gelişmedir. Yani kesimler arası dengesizlikleri ön plana çıkarır. Kesim ler arası dengesizlikleri de üretimin anarşisine bağlamıştır. `Kâr oranının düşmesi` krizi teorisi, krizin nedenini kapitalist ler arası artan rekabetin kir oranlarını düşürmesine bağlar. Bundan dols- yiykapitalistler emek üretkenliğini arttıracak, sömürü oranını yükseltecek yeni teknolojik yatırımlar yaparak kar oranlarını arttırmaya çalışacak lardır. Yapılan teknolojik yatırımlar semayenin organik bileşimini yük seltecek ve emek üretkenliği artış; y^. ??'??(- nmediği zaman kar oranları nın düşüşünü hızlandıracaktır. Çünkü kapitalist gelişme sürekli sermaye-leşmeyi gerekli kılar. Bunun sonucu, üretim araçlarının, hammaddelerin de ğerinin emek-gücü değerine oranla devamlı artış göstermesidir. Bu da, ka pitalist birikim sürecinin işleyiş yasasıdır. `Kâr sıkışması` krizinde krizin nedeni, işçi sınıfının artan mü cadeleleri sonucunda reel ücretlerin hızlı artışı yoluyla karları sıkış tıracağına bağlanır. İkinci bölümde, açıklanan marksist kriz teorilerinden yola çı karak, Türkiye'de 1963-1390 dönemi için sermaye birikimi ve kriz tahlili yapılmıştır. Çalışmada imalat sanayii ele alınmıştır. İmalat sanayii ve rileriyle artı-değer oranı, sömürü oranı, sermayenin organik bileşimi, emek üretkenliği değerleri hesaplanmıştır. Buradan yola çıkarak bu sektördeki kar oranlarının eğilimi gözlenip, teorideki kâr oranlarının düşme eğilimi ile uyumlu olup olmadığı irdelenmiştir. j 1963-1990 dönemi, üç alt döneme ayrılarak bu alt dönemlerin marksist kriz teorileriyle uyuşan ve uyuşmayan yönleri belirlenmeye çalı şılmıştır. Her alt dönem için belirleyici etmenler ve bu etmenleri yoket- tneye yönelik iktisat politikalarının karşılıklı etkimeleri gösterilmiştir. Sonuçta, Türkiye kapitalizminde hızlı genişleme dönemlerinde da hi kapitalizmin içsel çelişkilerinin varolduğu, bunların giderek keskin- leştiği ve eninde sonunda krizler şeklinde ortaya çıktığı görülmektedir. Tezin ana teması, kriz kuramlarının sadece gelişmiş kapitalist ülkeler i- çin değil, Türkiye kapitalizmi için de açıklayıcı olduğu yönündedir. T. C. Dokümantasyon Merkeal
Collections