Curriculare planung und curriculumrevision im hinblick auf die neuesten entwicklungen der deutschlehrerausbildung in der Turkei. Woher? Wohin?

Abstract

206 8. Türkische Zusammenfassung: Uluslararası ilişkilerin gittikçe yoğunlaştığı dünyamızda bugün artık bir yabancı dil/diller bilmek bir zorunluluk olmuştur. Küreselleşen dünyada yerini alan, Avrupa Topluluğuna tam üyelik için adımlar atılan ülkemizde de yabancı bir dil, hatta birden fazla yabancı dil bilmek kuşkusuz vazgeçilmez bir olgudur. Buna göre ülkemiz bu gelişme ve çağdaşlaşma sürecinde yabancı dil öğretimine özen göstermek zorundadır. Yabancı dil bilmenin önemi yabancı dil öğretimine de bilinçle yaklaşılması gereğini birlikte getirir. Yabancı dil öğretiminin başarılı olması değişik öğelerin birbirleriyle etküeşimine bağlıdır. Bu öğeler içinde öğretmen öğesinin ise temel bir işlev taşıdığını söyleyebiliriz. Bir dersin başarılı olması büyük ölçüde öğretmenin niteliğine bağlıdır. îşte bu bağlamda öğretmen yetiştiren kurumların eğitim sürecindeki önemli rolü ortaya çıkar. Bu bakış açısı doğrultusunda 1998-99 eğitim/öğretim yılında Yüksek Öğretim Kurulu tarafından öğretmen yetiştiren kurumlara yönelik `yeniden yapılanma` adı altında bir dizi değişikliği gidilmiştir. Almanca öğretmeni yetiştiren kurumlar da standart bir eğitim programım hedefleyen bu yeniden yapılanma süreci içinde ele alınmıştır. Bugün Türkiye üniversitelerinde eğitim/öğretimi sürdüren ondört Alman Dili Eğitimi Anabilim Dallarında daha önceleri farklı eğitim programlan sürdürülürken yeniden yapılanmayla birlikte standart bir program uygulanmasına gidilmiştir. Başka bir deyişle, ümversitelerimizin Alman Dili Eğitimi Anabilim Dallarında daha önceleri farklı eğitim programlan sürdürülürken yeniden yapılanmayla birlikte standart bir program uygulamasına gidilmiştir. Bu çalışmanın çıkış noktasını bu program uygulaması oluşturmaktadır. Burada Almanca öğretmeni yetiştiren eğitim kurumlarının programlan kuramsal veriler ışığında ve tarihsel süreç içinde, ele alınmış ve bu programların hedefleri ve yöntemleri belirlenirken nereden yola çıkılmış,nereye varılmış ve çağdaş eğitim anlayışı içinde nereye varılması207 hedefleniyor yada hedeflenmesi gerekir gibi sorular tartışılarak bu sorulara yanıt aranmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde program geliştirme (Curriculumentwicklung) ile ilgili dünyada ve ülkemizde yapılmış olan çalışmalar tarihsel gelişim çizgisi de göz önünde tutularak incelenmiş, bu çalışmaların ne oranda yeterli olduğu tartışılmıştır. Program geliştirmenin kuramsal düzlemindeki yetersizlikler kuşkusuz eğitime de yansımaktadır.Bu balamdan çalışmanın ikinci ve üçüncü bölümlerinde program geliştirme alanıyla ilgili kuramsal araştırmalar eleştirel bir gözle irdelenmiş, konunun önemli kavramları sorgulanmıştır. Bir eğitim programının verimli olabilmesi, hedef kitlenin gereksinimleri ve beklentilerinin dışında uygulama alam bulduğu toplumun sosyokültürel yapışma eğitim kuramlarının yapışma, eğitimbilimsel gelişmelere bağlıdır. Bu da program geliştirmenin rastlantısal bir etkinlik olmaması gereğim vurgulamaktadır. Program geliştirme durağan bir yapıya değil bir takım değerlerin ve etkenlerin uzlaşması sonucu ortaya çıkacak devingen bir yapıya sahip olursa eğitimde başarıya ulaşabilir ancak. Çalışmanın diğer bölümleri bu kuramsal yaklaşımlar doğrultusunda değerlendirilmiştir. Buna göre genelden özele giden bir çizgi izleyen çalışmanın dördüncü ve beşinci bölümlerinde ilk üç bölümde ele alınmış olan kuramsal yaklaşımlardan yola çıkılarak ülkemizdeki Alman Dili Eğitimi Anabilim Dallarının eğitim programlarının geçirdiği süreçler sorgulanmış ve bugün yürürlükte olan yeniden yapılanma programı olumlu ve olumsuz yönleri ele alınarak hem makro düzeyde hem de Trakya Üniversite Alman Dili Eğitimi Anabilim Dalı örneğinde mikro düzeyde incelenmiştir. Bu çalışmanın altıncı ve son bölümü ise yeniden yapılanma programı içinde önemli ve olumlu bir yapı değişikhğini oluşturan ve ayrıcalıklı bir konuma sahip olan, okul-fakülte işbirliğine ayrılmış ve bu bağlamda yer alan 'Okul Deneyimi I',ZUÖ 'Okul Deneyimi II' ve 'Öğretmenlik Uygulaması' dersleri amaç, içerik, işleyiş ve yöntem açısmdan tartışmaya açılmıştır. Bu gün Eğitim Fakülteleri Alman Dili Eğitimi Anabilim Dallarında yeniden yapılanma sonucu uygulanan eğitim programlarının henüz çok kısa bir geçmişi var. Bu açıdan bakıldığında bu programlarla ilgili kesin sonuçlara varmak için çok erken. Ancak bu programların kuramsal yaklaşımlar ışığında ve daha eski programların verileri karşılaştırılarak tartışılmasının daha nitelikli Almanca öğretmeni yetiştirmek açısmdan bir zorunluluk olduğuna inanıyorum. Bu tez çalışmasıyla bu kapsamlı konunun bir bölümü ayrıntılı bir şekilde irdelenerek tartışmaya açılmıştır, oysa konunun ele alınması gereken daha bir çok yönü vardır. Konunun uzmanlarının bu yönlere eğilmeleri Almanca eğitim programlarıyla ilgili daha verimli uygulamaların gerçekleştirilmesine yol açacaktır.