Birinci Dünya Savaşı`nda Kafkasya`da Türk-Alman rekabeti

Abstract

ÖZET Birinci Dünya Harbi'nde Kafkas Cephesi'nde Türk-Alman rekabetinin araştırıldığı bu tezde kısaca özetlemek gerekirse, bu rekabetin altında yatan sebepler ve bunda hangi motiflerle hareket edildiği açıklanmaya çalışılmaktadır. Kafkas Cephesi'nde asıl rekabetin, 1917 yılının sonlarında meydana gelen Rus (Bolşevik) İhtilali'nden sonra gelişmesinden sonra meydana geldiği için, tezin asıl araştırma dilimi bu tarihten itibaren savaşın sonuna kadar geçen süreyi kapsamaktadır. Buna yardımcı olması için, olayların sebep-sonuç ilişkisi içerisinde bulunmasından dolayı, Türk-Alman ilişkilerinin kısa tarihsel gelişimi Giriş'te verilmiştir. 1. Bölümde ise Birinci Dünya Harbi'nde Türk-Alman ilişkileri çerçevesinde gelişen rekabetler ve nihayet Kafkasya'da Rus İhtilali'ne kadar gelişen düşük yoğunluklu anlaşmazlıklar verilmiştir. 2.Bölümde Rus İhtilali sonrası gelişen Erzincan Mütarekesi (18 Aralık 1917), Brest-Litovsk Barışı (3 Mart 1918), Kuzey Kafkasya'da Türk-Alman nüfuz savaşları ile Trabzon ve Batum konferansları (Mart- Mayıs 1918) ele alınmıştır. 3.Bölümde ise Batum Antlaşmaları (4-8 Haziran 1918) ve bunun sonucunda Türk-Alman rekabetinin artması sorunu ele alınmıştır. 4.Bölüm'de ise Baku'nun fethinin (15 Eylül 1918) etrafında gelişen Türk-Alman çekişmeleri ve uzlaşmaları ile Mütarekeler sonucu Kafkasya'dan çekilme incelenmiştir. Şimdiye kadar bu sorun, Türk tarafınca Türk kaynaklan ve arşivleri ile irdelenerek ele alınmıştı. Bu tezde ise ağırlıklı olarak Alman arşivlerini (ve Avusturya) ele alan eserler incelenip, aynı zamanda Türk kaynaklarına da zaman zaman atıflar yapılarak, Almanların kendi kaynaklarında olaylara nasıl baktıkları göz önüne getirilmeye çalışılacaktır. in

ABSTRACT In the thesis, in which the Turkish-German competition in Caucasia front during the First World War is researched, it is tried to explain the reasons of this rivalry and the motifs they used. The real rivaly in Caucasia front was came out after the Russian Revolution at the end of 1917, so the main searching part of the thesis contains the period between this date and the end of the war. In order to help this idea-(because) the events are in the order of reason and result- the brief historical improvement of Turkish-German relationship is given in Introduction part. In the first part, the competition that has grow in the limit of Turkish-German relations during First World War and at least, the low intensity disagreement that has grown up to the Russian Revolution in Caucasia are studied. In the second part, Erzincan Armistice the result of Russian Revolution (18 December 1917), Brest-Litovsk Peace (3 March 1918), Turkish-German wars in the North Caucasia, and Trabzon and Batum Conferences (March-May 1918) are considered. In the third past, Batum Pacts (4-8 June 1918) and a result of these pacts the problem in the increae of Turkish-German competition are considered. And in the forth part, Turkish-German struggles and reconciliations that grew up with Baku Conquest (15 September 1918) and a result of the Armistices the wihtdrawd from Caucasia is examined. So long, Turks have examined this problem by searching Turkish sources and archives. But in this thesis we will try to take into consideration the German's point of view to the events in their own sources by examinig the works that are considering the German (and Austria) archives and by making some references to the Turkish sources. IV