Türkiye`de vergi ve vergi dışı teşvikler: Yatırım teşvikleri

Abstract

öz Bu çalışmada, iktisadi büyümede önemli bir yere sahip olan yatırım teşviklerinin Türkiye'deki yeri, önemi ve yatırımlara olan etkisi, tarihsel süreç ve uluslararası boyut da dahil edilerek incelenmiştir. Birinci bölümde teşvik ve yatırım kavramları ve teşviklerin amaçlan ve sınıflandırılması konularına yer verilmiştir. İkinci bölümde Türkiye'deki yatırım teşvik sisteminin tarihsel gelişimi yatırım politikalarının gelişimi ile birlikte incelenmiş ve 1968 ile 2001 yıllan arasında uygulanan yatırım teşvik tedbirleri sektörel ve bölgesel bazda incelenmiştir. İkinci bölümün sonunda sektörlere göre yatınm teşvik oranları ile yatınm oranlan arasında bir ilişkinin olup olmadığım araştırmak için regresyon analizi yapılmıştır. Üçüncü bölümde Türkiye'deki mevcut yatınm teşvik sistemi ve uluslararası topluluklarda devlet yardımlan incelenmiş ve mevcut teşviklerin değerlendirilmesine ve Avrupa Topluluğu'ndaki teşviklerin Türkiye'dekilerle karşılaştırılmasına yer verilmiştir. Sonuç ve öneri kısımmda ise, Türkiye'deki yatırım teşvikleri hakkındaki tespitlere yer verildikten sonra rasyonel ve faydalı bir teşvik sisteminin oluşturulabilmesi için önerilerde bulunulmuştur. ABSTRACT In this study the investment incentives that have an important role in economic development is analyzed by explaining their role, importance and their effect on investment in Turkish economy including the historical backround and international dimension of incentives systems. In the first chapter, the concepts of incentive and investment and than the aim and the categorization of the incentives are explained in detail. In the second chapter the historical development of the investment incentives systems in Turkey is analyzed in line with the development of investment policies and investment incentives actions on the sector and regional basis that are applied between 1968-2001 are analyzed. At the end of the second chapter regression analysis is used in order to investigate the relationship between the ratio of investment incentives and investment on sectoral basis. In the third chapter current investment incentives systems in Turkey and the goverment subsidies in international comminities are analyzed and current incentives are analyzed and a comparison between the incentives in E.U. and Turkey is made. In conclusion and recommendation part some comments on the investment incentives in Turkey are made, followed by some recommendation to establish a retional and effective incentive system.

öz Bu çalışmada, iktisadi büyümede önemli bir yere sahip olan yatırım teşviklerinin Türkiye'deki yeri, önemi ve yatırımlara olan etkisi, tarihsel süreç ve uluslararası boyut da dahil edilerek incelenmiştir. Birinci bölümde teşvik ve yatırım kavramları ve teşviklerin amaçlan ve sınıflandırılması konularına yer verilmiştir. İkinci bölümde Türkiye'deki yatırım teşvik sisteminin tarihsel gelişimi yatırım politikalarının gelişimi ile birlikte incelenmiş ve 1968 ile 2001 yıllan arasında uygulanan yatırım teşvik tedbirleri sektörel ve bölgesel bazda incelenmiştir. İkinci bölümün sonunda sektörlere göre yatınm teşvik oranları ile yatınm oranlan arasında bir ilişkinin olup olmadığım araştırmak için regresyon analizi yapılmıştır. Üçüncü bölümde Türkiye'deki mevcut yatınm teşvik sistemi ve uluslararası topluluklarda devlet yardımlan incelenmiş ve mevcut teşviklerin değerlendirilmesine ve Avrupa Topluluğu'ndaki teşviklerin Türkiye'dekilerle karşılaştırılmasına yer verilmiştir. Sonuç ve öneri kısımmda ise, Türkiye'deki yatırım teşvikleri hakkındaki tespitlere yer verildikten sonra rasyonel ve faydalı bir teşvik sisteminin oluşturulabilmesi için önerilerde bulunulmuştur. ABSTRACT In this study the investment incentives that have an important role in economic development is analyzed by explaining their role, importance and their effect on investment in Turkish economy including the historical backround and international dimension of incentives systems. In the first chapter, the concepts of incentive and investment and than the aim and the categorization of the incentives are explained in detail. In the second chapter the historical development of the investment incentives systems in Turkey is analyzed in line with the development of investment policies and investment incentives actions on the sector and regional basis that are applied between 1968-2001 are analyzed. At the end of the second chapter regression analysis is used in order to investigate the relationship between the ratio of investment incentives and investment on sectoral basis. In the third chapter current investment incentives systems in Turkey and the goverment subsidies in international comminities are analyzed and current incentives are analyzed and a comparison between the incentives in E.U. and Turkey is made. In conclusion and recommendation part some comments on the investment incentives in Turkey are made, followed by some recommendation to establish a retional and effective incentive system.