Tek endeks modeli ve 1995-2000 yıllarında İMKB üzerine bir uygulama

Abstract

Bu tezde portföy yönetim sürecinin en önemli aşaması olan hisse senedi seçiminde Tek Endeks Modelinin statik ve dinamik olarak kullanımı ele alınmaktadır. Çalışmanın temel amacı, Türkiye gibi, siyasi ve politik değişmelerin hisse senedi getirilerinde büyük dalgalanmalar yarattığı bir ülkenin sermaye piyasasında, tek endeks modeli uygulanarak ne şekilde başarılı olabileceğinin test edilmesidir. İlk olarak, modern portföy kuramı tarihi, temelleri, varsayımları ve Markowitz Modeli temel alınarak risk-getiri değişimi, çeşitlendirme gibi genel portföy yönetimi konulan açıklanmıştır. Yine birinci bölümde tek endeks modeli, değişkenleri, varsayımları ve formülasyonu içine alacak şekilde anlatılmıştır. İkinci bölümde ise fınansal varlıkları fiyatlama modeli ve arbitraj fiyatlama modeli, tek endeks modeliyle ilişkilendirilerek açıklanmış ve tek endeks modelinin bu modellere etkisi ve katkısı incelenmiştir. Üçüncü bölümde modelin uygulanması sonucunda alınması önerilen hisse senetlerinin ne zaman alınıp satılacağı üzerine statik ve dinamik alım satım kriterleri üretilmiştir. Bu modellerin İMKB'ye ilişkin veriler kullanılarak uygulaması yapılmış ve elde edilen sonuçlara göre bu modellerin portföy yönetiminde nasıl kullanılabileceği konusunda öneriler geliştirilmiştir. Toplam 286 hisse senedi analize konu olmuş, getiri, varyans, standart sapma, beta, ve diğer katsayıların bulunuşunda MS Office Excel 7.0 programı kullanılarak regresyon analizi yapılmıştır. Yapılan çalışmalarda haftalık değişimlere dayalı olarak oluşturulmuş dinamik portföyler, getiri olarak, kurulan diğer statik portföylere göre başarısız olmuşlardır. Özellikle uzun vadeli statik portföy stratejilerinin başarılı olması, sermaye piyasasına ilişkin katsayıların çok ani ve büyük dalgalanmalara maruz kaldığı Türk sermaye piyasalarında bu etkilerin uzun vadede elimine edildiği sonucunu çıkarmıştır. Ama kurulan üç portföyün de esas amaç olan endeksin getirişini geçememesi bu portföylerin temelde başarısız olduğunu ortaya koymuştur. 111

ABSTRACT This thesis is about static and dynamic uses of Single Index Model, which is most important rank of the Portfolio Management Process, utilize as security selection. Main point of this study is how will this model have success on Turkish capital market, which is affected with high return of security and conjunctures of political changes. Firstly history of Modern Portfolio Theory, its basics, hypothesis and risk- return changes basic with Markowitz Model and diversification are explained. At the first part, Single Index Model, their variation, hypothesis and formulations are explained. At the second part, Capital Asset Pricing Model and Arbitrage Pricing Model are explained with single index model. Affects and supplements of single index model on these models are examined. At the third part, static and dynamic criteria are explained about after used this model, when securities must buy and sell. These models are practised with IMKB's data and advices are progressed how to use these models in portfolio management. Total 286 securities are analysed. Regression Analyse is done with MS Office Excel 7.0 programme which is used to find return, variance, beta and other coefficient. Weekly dynamic portfolios are unsuccessful about returns if they compare with other static portfolios. Success of long-term static portfolios is because Turkish capital market has coefficients, which are unexpected and high conjunctures. At the end, these 3 portfolios are unsuccessful because they cannot exceed index's return.