Hukuk-ı Aile kararnamesi

Abstract

öz Çalışmanın konusu; Tanzimat'tan sonra başlayan kanunlaştırma hareketi sürecindeki son büyük halkayı oluşturan 25 Ekim 1917 tarihinde yürürlüğe giren Hukuk-ı Aile Kararnamesi' dir. I. Dünya Savaşı'nın olumsuz şartları altında, aile hukuku alanında düzenleme ihtiyacı nedeniyle hazırlanmıştır. İslam hukuku çerçevesinden ayrılınmamış ve değişik mezhepler için geçerli en modern İslami hükümler seçilerek bir araya getirilmiştir. Ayrıca Kararnamenin en önemli özelliklerinden biri; Osmanlı vatandaşı olan Hıristiyan ve Musevilerin de aile hukuku kurallarını düzenliyor olmasıdır ki bu hükümlerle dini liderlerinin aile ile ilgili yetkileri ellerinden alınmıştır. Ancak daha sonra dini liderlerin itirazları Kararnamenin kaldırılmasının en önemli nedenlerinden biri olmuştur. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Kararnamenin hazırlanma sürecinde etkili olan sosyal, ekonomik, siyasal ve kültürel nedenler ile Kararnamenin sistem ve kapsamı incelenmiştir. İkinci ve üçüncü bölümde, aile hukuku, evlilik ve boşanma ile ilgili düzenlemeler, dördüncü bölümde ise Kararnamenin yürürlükten kaldırılması ve sonrasında 1923 ve 1924 Hukuk-ı Aile Kararnamesi tasarıları incelenmiş ve çalışma Medeni kanunun kabul edilmesiyle noktalanmıştır. m

ABSTRACT The subject of the study is; Family Law Decree dated 25 October 1917, which was coming into force in the process of codification action, which starts after the Tanzimat. It was composed the last big round of these process. Under negative conditions of I. World War, this Decree was made because of the necessity of arrangement from the area of family law. By making this Decree, it wasn't abandoned from the frame of Islamic Law and making this Decree collected the most suitable rules around the four Sunni sects. Also the most important characteristics of this Decree were regulating not the only Ottoman Muslim citizens but also Christian and Jewish citizens family law. Because of this rule, the religion leaders jurisdictions about the family were taken from them. And then, the objections of the religious leaders were one of the most important reasons behind the abolishment of the Decree's. The study is consisting of four parts: In the first part; social, economic, political and cultural factors which were effect on the Decree, the system of the Decree and the content of it is examined. In the second and third parts family law, a regulation about marriage and divorce is discussed. In the fourth part abolishment of the Decree and after that the schemes of Family Law Decree in 1923 and 1924 is examined. The study is finished by the acceptance of Civil Law. IV