İki dünya savaşı arasında Türkiye`nin Ortadoğu politikaları (1918-1938)

Abstract

`İki Dünya Savaşı Arasında Türkiye'nin Ortadoğu Politikaları` ismi altında ortaya koyduğumuz bu çalışmada, modern araştırmacının ilmî prensipleri çerçevesinde, bilişimi de iyi kullanmaya çalışarak meselenin temellerine inerek global bir bakış açısıyla silsile halinde ele aldığımız konuya, üç kıtanın merkezinde önemli bir merkezî konuma sahip bir Afriavrasya deniz ülkesi olan Türkiye açısından olaylara deniz cephesinden, bilhassa Akdeniz cephesinden genişçe ve etraflıca bakarak; doğru bir bakış açısını, Türkiye ve Ortadoğu gerçeğini yakalamaya, Türklerin dikkatini, Ortadoğu'da millî ve uluslararası çözüm bekleyen sorunların temel ve tarihî sebeplerine, uluslararası ticarî, stratejik ve kültürel politikaların oryantalist, baskın ve sınırlayıcı etkilerine ve deniz sorunlarına çekmeye çalıştık. İki dünya savaşı arasında yeni Türkiye'nin iç ve dış politikalarını etkileyen, yönlendiren ve sınırlandıran şartlara ve olaylara dikkat çekerek, bir çözüm arayışı olarak Kemal Atatürk'ün uyguladığı inkılap projesinin, batı yönündeki politik ve kültürel değişimin Türkiye ve Ortadoğu'daki etkilerinin neticelerini ortaya koymaya çalıştık. Bu dönemde Türkiye'nin Ortadoğu politikalarının olup olmadığı merak ve tartışmalarına ve Ortadoğu'da Türklerle Araplar arasındaki yüksek hayatî çıkarları, olması gereken ama olamayan çok yönlü ilişkileri engelleyen basit ve oryantalist sebeplere ve bölgede barış, huzur ve güvenliğin sağlanabilmesi için ortak değerlerin, ilişkilerin ve güç birliğinin yeniden tesisinin gerekliliğine dikkat çekerek cevaplar aramaya, tespitler yapmaya, yeni kavramlar ve yeni yorumlar getirmeye ve neticeler çıkarmaya çalıştık. Buna ilaveten Ortadoğu'nun ortak güvenlik ve geleceği için teklifler ortaya koyduk. In our study entitled `The Middle East Policies of Turkey Between Two World Wars` we studied the fundamentals of the subject-matter by using the communication techniques in better way and in the framework of scientific principles of a modern researcher and respecting a global view. We attempted to focus the matter on Türkiye which is a Afro-Asian state, grasping the Middle East reality of Turkey and orienting the attentions of Turks to the fundamental historical reasons of the national and international problems which are supposed to be solved in Middle East and the limiting, oppressive and Orientals impacts of the international strategical and cultural policies, by giving attention to the cases and circumstances limiting, directing and affecting the internal and external policy implementation of new Turkey between two world wars, we tried to explain the results of the revolutionary project of Kemal Atatürk as a reaching of solution and cultural and political changing in the western front in Turkey and Middle East. We emphasized the discussions whether there is the Middle East policies of Turkey or not and the simple and orientalist reasons preventing the multi-dimensional relations, which are necessary but not established anyway, for the vitally important interests between the Turks and Arabs in Middle East and the necessity to re-establish the union of strength, relations and common values in order to enhance the peace rest and security and tried to seek answers, put diagnosis, reach solutions and invent new concepts and interpretations. In addition to them, we made recommendations for the common security and future of Middle East. Ill

`İki Dünya Savaşı Arasında Türkiye'nin Ortadoğu Politikaları` ismi altında ortaya koyduğumuz bu çalışmada, modern araştırmacının ilmî prensipleri çerçevesinde, bilişimi de iyi kullanmaya çalışarak meselenin temellerine inerek global bir bakış açısıyla silsile halinde ele aldığımız konuya, üç kıtanın merkezinde önemli bir merkezî konuma sahip bir Afriavrasya deniz ülkesi olan Türkiye açısından olaylara deniz cephesinden, bilhassa Akdeniz cephesinden genişçe ve etraflıca bakarak; doğru bir bakış açısını, Türkiye ve Ortadoğu gerçeğini yakalamaya, Türklerin dikkatini, Ortadoğu'da millî ve uluslararası çözüm bekleyen sorunların temel ve tarihî sebeplerine, uluslararası ticarî, stratejik ve kültürel politikaların oryantalist, baskın ve sınırlayıcı etkilerine ve deniz sorunlarına çekmeye çalıştık. İki dünya savaşı arasında yeni Türkiye'nin iç ve dış politikalarını etkileyen, yönlendiren ve sınırlandıran şartlara ve olaylara dikkat çekerek, bir çözüm arayışı olarak Kemal Atatürk'ün uyguladığı inkılap projesinin, batı yönündeki politik ve kültürel değişimin Türkiye ve Ortadoğu'daki etkilerinin neticelerini ortaya koymaya çalıştık. Bu dönemde Türkiye'nin Ortadoğu politikalarının olup olmadığı merak ve tartışmalarına ve Ortadoğu'da Türklerle Araplar arasındaki yüksek hayatî çıkarları, olması gereken ama olamayan çok yönlü ilişkileri engelleyen basit ve oryantalist sebeplere ve bölgede barış, huzur ve güvenliğin sağlanabilmesi için ortak değerlerin, ilişkilerin ve güç birliğinin yeniden tesisinin gerekliliğine dikkat çekerek cevaplar aramaya, tespitler yapmaya, yeni kavramlar ve yeni yorumlar getirmeye ve neticeler çıkarmaya çalıştık. Buna ilaveten Ortadoğu'nun ortak güvenlik ve geleceği için teklifler ortaya koyduk. In our study entitled `The Middle East Policies of Turkey Between Two World Wars` we studied the fundamentals of the subject-matter by using the communication techniques in better way and in the framework of scientific principles of a modern researcher and respecting a global view. We attempted to focus the matter on Türkiye which is a Afro-Asian state, grasping the Middle East reality of Turkey and orienting the attentions of Turks to the fundamental historical reasons of the national and international problems which are supposed to be solved in Middle East and the limiting, oppressive and Orientals impacts of the international strategical and cultural policies, by giving attention to the cases and circumstances limiting, directing and affecting the internal and external policy implementation of new Turkey between two world wars, we tried to explain the results of the revolutionary project of Kemal Atatürk as a reaching of solution and cultural and political changing in the western front in Turkey and Middle East. We emphasized the discussions whether there is the Middle East policies of Turkey or not and the simple and orientalist reasons preventing the multi-dimensional relations, which are necessary but not established anyway, for the vitally important interests between the Turks and Arabs in Middle East and the necessity to re-establish the union of strength, relations and common values in order to enhance the peace rest and security and tried to seek answers, put diagnosis, reach solutions and invent new concepts and interpretations. In addition to them, we made recommendations for the common security and future of Middle East. Ill