19. Yüzyıl Suriye`sinde `nahda`yı hazırlayan sosyoekonomik koşullar ve `nahda` içinde beliren siyasi eğilimler

Abstract

Oz Bu çalışmada 19.yüzyılda Suriye'de yaşanan ve 'Nahda' olarak bilinen edebi ve kültürel uyanış dönemini hazırlayan sosyoekonomik koşullar tespit edilmiş, 'Nahda' içinde beliren siyasi eğilimler incelenerek ortaya konmuştur. 'Nahda'yı hazırlayan bir etken olarak Osmanlı Devleti'nin Suriye'de izlediği eğitim politikası ayrıntılı olarak incelenmiştir. 'Nahda' döneminde yaşanan iki tarihsel olay Suriyelilerin siyasi eğilimlerinin belirginleşmesinde önemli dönüm noktalan olarak belirlenmiştir. Bunlar 1860 olayları ile 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı 'dır. Hıristiyanlar arasında 'Nahda' içinde beliren siyasi eğilimler Butros el Bustani ile Necip Azuri'nin kısa biyografileri ve siyasi düşünceleri ele alınarak ortaya konmuştur. Müslümanlar arasında ise 'Nahda' bir dinsel ıslahat hareketi ile iç içe yaşanmıştır. Mısır'da Muhammed Abduh, Suriye'de ise Tahir el Cezayirî'nin öncülüğünde gerçekleşen bu dinsel ıslahat hareketi incelenmiş, ardından Müslümanlar arasındaki uyanışın öncülerinden Cemaleddin Afganî ve Abdurrahman Kevakibî'nin dinsel ve siyasi düşünceleri ortaya konmuştur. Çalışma büyük ölçüde Foreign Office (FO) ve Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) belgelerinden ve 'Nahda'nın öncülerinin kendi eserlerinden yararlanarak gerçekleştirilmiştir. Abstract We intend to analyse here the Syrian literary and cultural Risorgimento of the 19. Century, the epoch known as `Nahda`, with specific reference to the social and economic conditions that prevailed before its advent and that characterised its genesis in manifold ways. Also, we have intended to bring under the spotlights the political currents inherent to and, even, specifically characteristic of `Nahda`. The educational policies of the Ottoman state were quite influential in bringing about the `Nahda` movement and such policies are emphatically dissected in the text. Of historical turning points, which proved to be real bifurcations in the eventual political life of the Syrians, two are worth to be treated with care: the events that took place in 1 860 and the Russo-Ottoman war of 1 877- 78. The political thoughts and personal life experiences of Butros el Bustani and Necip Azuri have been used here as conveyors of `Nahda' s` impact among the Christians. Regarding the Muslims of Syria, `Nahda` took life as a cultural twin to the concomitant religious renewalist movement. The key figures here are Mohammed Abduh in Egypt and Tahir el Cezayirî in Syria. We visited in some details such renewalist attempts and proceeded to analyse the political thoughts of Cemaleddin Afganî and Abdurrahman Kevakibî. These two are generally considered to be the precursors of a new religious awakening and matter most in explaining the portee of the then-bourgeoning Islam-based new political consciousnesses. Our major sources were the ceuvre of `Nahda's` founding fathers themselves, as mentioned supra, and the ample resources kindly provided by the Foreign Office (FO) and the Prime Ministry's Ottoman Archive (BOA). Ill

Oz Bu çalışmada 19.yüzyılda Suriye'de yaşanan ve 'Nahda' olarak bilinen edebi ve kültürel uyanış dönemini hazırlayan sosyoekonomik koşullar tespit edilmiş, 'Nahda' içinde beliren siyasi eğilimler incelenerek ortaya konmuştur. 'Nahda'yı hazırlayan bir etken olarak Osmanlı Devleti'nin Suriye'de izlediği eğitim politikası ayrıntılı olarak incelenmiştir. 'Nahda' döneminde yaşanan iki tarihsel olay Suriyelilerin siyasi eğilimlerinin belirginleşmesinde önemli dönüm noktalan olarak belirlenmiştir. Bunlar 1860 olayları ile 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı 'dır. Hıristiyanlar arasında 'Nahda' içinde beliren siyasi eğilimler Butros el Bustani ile Necip Azuri'nin kısa biyografileri ve siyasi düşünceleri ele alınarak ortaya konmuştur. Müslümanlar arasında ise 'Nahda' bir dinsel ıslahat hareketi ile iç içe yaşanmıştır. Mısır'da Muhammed Abduh, Suriye'de ise Tahir el Cezayirî'nin öncülüğünde gerçekleşen bu dinsel ıslahat hareketi incelenmiş, ardından Müslümanlar arasındaki uyanışın öncülerinden Cemaleddin Afganî ve Abdurrahman Kevakibî'nin dinsel ve siyasi düşünceleri ortaya konmuştur. Çalışma büyük ölçüde Foreign Office (FO) ve Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) belgelerinden ve 'Nahda'nın öncülerinin kendi eserlerinden yararlanarak gerçekleştirilmiştir. Abstract We intend to analyse here the Syrian literary and cultural Risorgimento of the 19. Century, the epoch known as `Nahda`, with specific reference to the social and economic conditions that prevailed before its advent and that characterised its genesis in manifold ways. Also, we have intended to bring under the spotlights the political currents inherent to and, even, specifically characteristic of `Nahda`. The educational policies of the Ottoman state were quite influential in bringing about the `Nahda` movement and such policies are emphatically dissected in the text. Of historical turning points, which proved to be real bifurcations in the eventual political life of the Syrians, two are worth to be treated with care: the events that took place in 1 860 and the Russo-Ottoman war of 1 877- 78. The political thoughts and personal life experiences of Butros el Bustani and Necip Azuri have been used here as conveyors of `Nahda' s` impact among the Christians. Regarding the Muslims of Syria, `Nahda` took life as a cultural twin to the concomitant religious renewalist movement. The key figures here are Mohammed Abduh in Egypt and Tahir el Cezayirî in Syria. We visited in some details such renewalist attempts and proceeded to analyse the political thoughts of Cemaleddin Afganî and Abdurrahman Kevakibî. These two are generally considered to be the precursors of a new religious awakening and matter most in explaining the portee of the then-bourgeoning Islam-based new political consciousnesses. Our major sources were the ceuvre of `Nahda's` founding fathers themselves, as mentioned supra, and the ample resources kindly provided by the Foreign Office (FO) and the Prime Ministry's Ottoman Archive (BOA). Ill