İbrahim İbn-i Bali Hikmet-Name (inceleme-metin-sözlük-dizin) (149a-300a) (2 cilt)

Abstract

oz Hikmet-nâme, XV. yüzyılda yaşamış Antepli İbrahim İbn-i Bâlî tarafından, Hicrî 893 (Milâdî 1488) tarihinde Memlûk Sultanı Kayıtbay'a ithafen yazılmıştır. Doktora çalışmamızı, mesnevi tarzında yazılmış olan bu manzum eserin 6409 beyitlik ikinci kısmı (149a - 300a) üzerinde yaptık. Eserin bu bölümünde ağırlıklı olarak sırasıyla, meyva ve sebzeler, ağaçlar, çiçekler, böcekler, evcil ve yabani hayvanlar, günler, aylar, mevsimler, Arap, Fars, Yunan, Süryânî, Türk ve genel İslam Tarihi (peygamberler, dört büyük halife, diğer halifeler, sultanlar), dünya ve ahiret hayatı, kıyametin merhaleleri, Deccal, Dabbetü'l-Arz ve Mesih konularında geniş bilgiler verilmiş, bu bilgiler, hikmetli sözler ve kıssalarla desteklenmiştir. İbrahim İbn-i Bâlî, kendi döneminin ve önceki dönemlerin klasik kaynaklarından alıntıların yanısıra, gördüklerine, duyduklarına da bu hacimli eserinde yer vermiştir. Biz bu çalışmamızda, eserin transkripsiyonlu metnini iki nüshadan yararlanarak ortaya çıkardık, sözlüğünü, kişi ve yer isimleri dizinlerini yaptık. Ayrıca metinde geçen Arapça ibarelerin Türkçe karşılıklarım bir bölüm halinde verdik. İnceleme kısmında eserin dil özelliklerini yansıtmaya çalıştık.

ABSTRACT Hikmet-nâme; Is written as a dedication to Kayitbay, the sultan of Memluk, by Ibrahim İbn-i Bâlî from Antep, lived in 15th century, in 893 year in Muslim calender, (1488 AD). We have made our doctorate work on the second part (149a- 300a) of this manzum work of art in msenevi kind consisting of 6409 verses. In this part of the work of art, it is given wide information on fruits and vegetables, trees, flowers, insects, domestic and wild animals, days, months, seasons, Arabic, Persian, Greek, Syriac, Turkish and general Islamic history (prophets, four great caliphs, other caliphs, sultans), world and next world lifes, phases of the doomsday, Deccal, Dabbetularz and the Messiah; And this information is supported by wise sayings and anectodes. İbrahim İbn-i Bâlî placed the things he saw and heard in his work, as well as the references from classic sources of his era and the eras before. In our work, we prepared the transcripted text of the work of art reffering to the two copies, we made the dictionery, the index of person and place names. Separately, we placed the Turkish equivalents of the Arabic passages as a different chapter in the text. We tried to reflect the language peculiarities of the work of art in the examination part. n