İstanbul`un 1918 ? 1923 yılları arası itilaf kuvvetlerince işgalinin sosyolojik açıdan Türkiye`nin yakın tarihindeki yeri ve önemi

Abstract

Bu çalışmada İşgal İstanbul'u ele alınacaktır. 1918 ? 1923 yılları arasındakiİstanbul'un işgali Kurtuluş Savaşı ile birlikte Osmanlı İmparatorluğu sonrasıkurulacak yeni devletin günümüze kadar gelecek yeni toplumun biçiminibelirlemiştir. Sosyoloji toplum ve tarihi üzerine bir bilinçlenmedir. Günümüze kadaruzanan bir değişimin dönüm noktasının ve bu değişimi belirleyen temellerin üzerindedurulması bize günümüz seçimleri üzerinde belli değerlendirmeler yapmaya izniverecektir. İstanbul'un işgali I. Dünya Savaşı'nın devamı olarak ortaya çıkar. I.Dünya Savaşı'nın amacı Osmanlı'nın tasfiyesi ve böylelikle Doğu sorununa sonvermek olmuştur. Tutunabileceğimiz tek kale Anadolu olarak kalmıştır. Ama budurum hem İstanbul, Saray ve Hükumet ve daha sonra da gelişecek Ankarahareketlerini de besleyecektir. Bir yandan İstanbul ve Padişah İtilaf kuvvetleri ileiyi geçinmeye çalışırken Ankara Hükumeti direniş unsurunu ön plana çıkaracaktır.İtilaf kuvvetlerinin işgalinden amaç Doğu sorununun bir parçası olarak gördükleriOsmanlı'nın ortadan kaldırılmasıdır. Ancak gizli anlaşmalar ile belirledikleri tasfiyeplanı taraflardan biri olan Rusya'nın devrim ile planlardan çekilmesi ile sekteyeuğrayacaktır. Hemen dengelerin yeniden sağlanması için yerine ABD ve yeni dünyasiyaset biçimi yetişecektir. İstanbul'a devrimden kaçan Beyaz Ruslar'ınyerleştirilmesi planı da işlemeyince ve Ankara Hükumeti de güçlenince bu sefer İtilafdevletleri yavaş yavaş toprakların büyük kısmını paylaşma planlarını değiştirecek veTürkiye'de barış içinde yaşamak niyetinde olan Ankara Hükumetinin kurduğu yenidevlet ile barış anlaşması yapacaklardır. Bir süredir İstanbul'dan uzaklaşmış ve ülkemerkezi olarak da Ankara'yı seçmiş olan yeni devlet başkent olarak da Ankaraseçmiş ve Osmanlı'yı ve İstanbul'u terk etmiş olacaklardır.Anahtar Kelimeler: İstanbul, işgal, mütareke dönemi, I. Dünya Savaşı, Sevr, Lozan,doğu sorunu

The focus of this work will be İstanbul under allied occupation. Between the years of1918 and 1923 occupied İstanbul together with the war of independence willdetermine the structure of the new government established after Otoman Empire andlasting till today. Sociology is about becoming conscious on society and history.Studying the turning point of a change reaching till today and the basis of this changewill help us make more efficient evaluations regarding the choices made. Theoccupation of İstanbul occurs following the First World War. The aim of the FirstWorld War is dismembering the Otoman Empire and so ending the Eastern Question.There will be only one castle to hold for us, Anatolia. This situation will feed bothİstanbul, the palace and the government and the improving movement of nationalistAnkara. On one side while İstanbul and the Sultan trying to keep good relations withthe Allied occupiers, Ankara government will put the resistance up front. Aim of theoccupation of the allied is dismembering of the Otoman Empire which they see as apart of the Eastern Question. But the secret agreements they have made will face anobstacle when revolutionaries in Russia will take the Tsar down and so take Russiaout of the equation. As to balance the equation USA and the new style of globalpolitics will come for rescue. The plan consisting of planting the White Russiansfleeing from Russia will fail and the Ankara government will gain power and so themain question of dismemberment will change and western powers will decide tomake peace with the Ankara government, whose plan is to leave in peace. As beingaway from İstanbul for a while and having chosen Ankara as the new center the newstate will approve Ankara as the new capital and thus leave Otoman and İstanbulbehind.Keywords: İstanbul, occupation, armistice, I. World War, Sevres, Lausanne, easternquestion