II. Dünya Savaşı`nda Almanya`da baskı altında müzik

Abstract

Bu tez, 1933-1945 yılları arasını kapsayan III. Reich döneminde sanat anlayışını ve baskı altındaki müzisyenlerin durumlarını incelemektedir. Tezde araştırılan sorun, Alman kültür sanat çevrelerinin bu dönemde başlatılan ?toplumsal arındırma?ya, Nazileştirmeye ve başta Yahudi müzisyenler olmak üzere Almanya'da istenmeyen müzisyenlere ne denli tepki gösterdiğidir. Bu bağlamda, öncelikle Nazi dünya görüşü çerçevesinde ?Alman? sanatının özelliklerini ve Alman ırkına ?yabancı? olarak nitelendirilen öğeleri açıklığa kavuşturmaya çalıştım. Bunun ardından ?yabancı? öğelerin kültür sanat yaşamından arındırılması için gerçekleştirilen evreler ve bu dönemde kurulan kontrol mekanizmaları, müziğin Nazi ideolojisini yaymak için bir propaganda aracı olarak her fırsatta nasıl kullanıldığı geniş bir biçimde irdeledim. III. Reich yönetimiyle uzlaşarak Almanya'da kalmayı seçen, Yahudi olmaları ya da yaptıkları müziğin Nazi sanat anlayışı ile ters düşmesi nedeniyle Almanya'dan ayrılmak zorunda kalan ya da Nazi politikalarını protesto etmek için Almanya'yı terk eden Alman sanatçılarla Almanya'da kalarak sessiz direniş gerçekleştiren müzisyenlerin kariyerleri incelenerek, sanat çevrelerinin III. Reich yönetimi uygulamalarına gösterdikleri tepkiler tartışılmıştır.Tezi yazarken, yurtdışı kaynaklardan kitap, makale, yazışma ve süreli yayınlardan yararlandım. PAris Cité de la Musique, Berlin Yahudi Müzesi, Tel Aviv Yad-Vashem Müzesi ve Prag yakınlarındaki Terezinstadt toplama kampına yaptığım gezilerin araştırmanın somutlaştırılmasına büyük katkısı olmuştur. Tezin sonunda, ekonomik yararcılık, çıkarcılık ve politik gerçekçilik nedeniyle, Nazi yönetiminde yer alan Alman kültür sanat çevrelerine mensup idarecilerin Nazilerin toplumsal ardındırma politikalarına destek verdikleri ve bu nedenle Nazilerin Yahudiler başta olmak üzere yabancılara uyguladıkları soykırımın dolaylı olarak bir parçası oldukları sonucuna varılmıştır.

The subject of this thesis is the artistic approach and musicians under repression at the time of the III. Reich reign between 1933-1945. The main issue of this thesis is to find out the reaction of German cultural and artistic milieu to the Nazis social cleansing policies of the German art from foreign stimuli, unwanted musicians -mainly Jewish ones- and the Nazification of the artistic scene. Accordingly, I have striven to explain the peculiArities of ?German? art under the weltanschauung (conception of the world) of the Nazis as well as the elements entitled to be ?foreign? to it. Then, I analyzed the different phases of cleansing the foreign elements from the German cultural scene, Nazi control mechanisms and how the music is being used in every respect as a propaganda tool to diffuse Nazi ideology in Germany and conquered territories. The reaction of cultural milieu to the ?germanization? of arts is being discussed in detail as well as the careers of artists who stayed in Germany by compromising with the III. Reich or others who are forced to leave Germany because of their Jewish roots or the contradictory character of their music with the Nazi artistic view, the ones who left to protest Nazi politics and finally others who stayed in Germany to resist the authorities are being analyzed throughout the thesis.In doing my research, I used mainly international resources, including books, articles, correspondences and periodicals. My visits to Cité de la Musique in PAris, Jewish Museum in Berlin, Yad-Vashem Museum in Tel Aviv and Terezinstadt concentration camp near Prague proved to be very helpful in concretizing my research. In conclusion, I aimed to put forward the fact that the economical pragmatism, opportunism and political realism led German cultural and artistic milieu to support social cleansing policies of the Nazis, therefore contributing in one way or another to the genocide of non-Germans, mainly Jews, at the time of the III. Reich.