Avrasya bölgesinde enerji hatları ve değişen jeostratejiler

Abstract

1990'larda Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla, Avrasya bölgesi yeniden dünyanın cazibe ve rekabet merkezi haline gelmiştir. Azerbaycan,Kazakistan ve Türkmenistan gibi hidrakarbon zengini ülkelerin bağımsızlığını kazanmasıyla, bu bölgeye olan ilgi artmıştır. Bölgenin enerji kaynaklarının tarihsel gelişim süreci, petrol ve doğal gaz rezervleri ve bu rezervler üzerine yapılan uluslararası anlaşmaların incelendiği tezimizde, büyük güçler (ABD, Rusya, Çin ve Avrupa Birliği) ve bölgesel güçlerin (Türkiye ve İran) bu enerji kaynaklarının çıkarılmasında ve dünya pazarlarına aktarılmasında söz sahibi olabilmek için giriştikleri güç mücadelesine de geniş yer verilmiştir.Hazar havzası enerji kaynaklarının, uluslararası pazarlara taşınmasında seçilecek güzergahlar araştırılmış ve tercih edilecek güzergahların bölge devletlerine sağlayacağı avantaj ve dezavantajlara vurgu yapılmıştır. Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan'ın, sahip oldukları enerji kaynaklarını doğru idare edebilmeleri halinde, hem bağımsızlıklarını pekiştirecek, hem de ekonomik istikrara kavuşabilecekleri belirtilmiştir.

With the collapse of the Soviet Union in 1990th, Eurasia region had become the center of appeal and competition again. Hydrocarbon - rich states Azerbaijan, Kazakhstan and Turkmenistan gained their independence and the interest to this region had been increased. The historic development of the regional energy resources, oil and gas reserves and the international pacts signed on these reserves are examined in the project, in which the power struggle of big powers (USA, Russia, China and European Union) and regional powers (Turkey and Iran) for exploiting and driving those energy resources into the world markets is also mentioned.Caspian basin energy resources and their directions to the international markets are researched, and the advantages and drawbacks of those directions in terms of regional states are emphasized. It is stated that Azerbaijan, Kazakhstan and Turkmenistan will strengthen their independence and reach to economic stability, if they manage to control their energy resources accurately.